تاریخ انتشار: ۱۰:۲۸ - ۳۰ دی ۱۳۹۸
هر بشکه نفت خام در کشورهای مختلف جهان چند دلار خلق می‌کند

ارزش‌آفرینی پایین انرژی در ایران

از آنجا که هر نوع فعالیت اقتصادی نیازمند صرف انرژی است، می‌توان انرژی را پایه و مبنای اقتصاد دانست و ارزش افزوده تولیدی هر کشور را نسبت به مصرف انرژی آن مقایسه کرد.

انرژی

اقتصاد۲۴- از آنجا که هر نوع فعالیت اقتصادی نیازمند صرف انرژی است، می‌توان انرژی را پایه و مبنای اقتصاد دانست و ارزش افزوده تولیدی هر کشور را نسبت به مصرف انرژی آن مقایسه کرد. مرکز مطالعات زنجیره ارزش در آخرین گزارش خود با عنوان «بررسی سودآوری موارد مصرف انرژی در ایران و سایر کشورها»، به این موضوع پرداخته که بهره‌وری اقتصادی انرژی در ایران نسبت به کشور‌های دیگر در چه جایگاهی قرار دارد. برای مقایسه، در میان ۹ کشور نخست مصرف‌کننده انرژی نهایی (ایران در جایگاه نهم قرار دارد).
 
براین اساس ایران پس از هند بیشترین سهم از انرژی را به بخش غیر مولد خانگی اختصاص داده است و در عوض، در حالی که کشور آلمان به عنوان بهره‌ورترین اقتصاد (در نسبت با انرژی)، به ازای معادل هر بشکه نفت خام انرژی، ۲۳۷۳ دلار پول خلق می‌کند، ایران تنها ۳۱۹ دلار به دست می‌آورد که البته بخشی از این ۳۱۹ دلار هم به صادرات مستقیم نفت و گاز ایران مربوط می‌شود. این مرکز توصیه می‌کند که سیاست‌گذاری‌ها باید به سمتی پیش بروند که بهره‌وری انرژی به ازای ارزش افزوده فعلی در ایران افزایش یابد و در بلندمدت، ترکیب بهینه صنایع و خدمات در جهت افزایش ارزش‌آفرینی انرژی تعیین شود تا صنایع به سمت آن حرکت کنند.

در گزارش مرکز مطالعات زنجیره ارزش آمده است که موتور اقتصاد کشور‌ها برای تامین سوخت خود، نیاز به حامل‌های مختلف انرژی دارد. اگر این موتور، موتوری بهره‌ور و کارآمد باشد، با سوخت کمتر، ارزش بیشتری خلق می‌کند. اما اگر کارایی پایینی داشته باشد، انرژی زیادی را برای خلق ارزش افزوده کم، هدر می‌دهد. حامل‌های انرژی در اقتصاد عمدتا همان نقش تامین انرژی را ایفا می‌کنند، اما بخش کمی از آن‌ها به عنوان ماده اولیه برای تولید محصولات شیمیایی به کار گرفته می‌شود. البته انرژی، تنها برای تغذیه موتور اقتصاد کشور‌ها به کار نمی‌رود و مصارف رفاهی و آسایشی دارد که عمده مصرف رفاهی مشخصا در بخش خانگی صورت می‌گیرد. البته بخش قابل توجهی از مصرف سوخت در خودرو‌های سبک نیز رفاهی است، اما به‌طور دقیق، قابل اندازه‌گیری نیست.

بر اساس این گزارش، کشور ایران از نظر مصرف انرژی نهایی، رتبه نهم دنیا را به خود اختصاص داده است. رده‌های اول و دوم نیز با اختلاف زیاد، در اختیار چین و امریکاست. در بین این ۱۰ کشور، بیشترین سهم بخش خانگی، مربوط به هند، ایران، روسیه و آلمان است و سهم بخش خانگی در شش کشور دیگر به‌طور واضح کمتر است. البته مصرف بخش خانگی تابع عوامل مختلفی از جمله آب‌وهوا، فرهنگ، معماری، کارایی وسایل و... است، اما چیزی که مشخص است، آن است که مصرف بخش خانگی، تقریبا نقشی در اقتصاد ندارد.

کشور‌ها پس از تامین انرژی بخش خانگی، از حامل‌های انرژی در بخش‌های مولد اقتصاد استفاده می‌کنند. در واقع انرژی مصرف‌شده در بخش‌های غیرخانگی، به گسترش تولید و خدمات کمک کرده و موتور اقتصاد را تغذیه می‌کند. از همین رو می‌توان مقایسه کرد که کشور‌های مختلف به ازای مصرف هر واحد انرژی در بخش‌های مولد اقتصادی، چه مقدار ارزش یا GDP خلق کرده‌اند.

حذف مصرف خانگی از کل مصرف انرژی، کمک می‌کند تا بتوان بهتر ارتباط GDP و مصرف انرژی را نسبت به شاخص شدت انرژی درک کرد. کشور‌های آلمان، ژاپن و امریکا، بهترین استفاده از انرژی را در اقتصاد خود می‌کنند. این کشور‌ها از انرژی معادل هر بشکه نفت به ترتیب ۲۳۷۳، ۲۳۱۵ و ۱۸۴۵ دلار ارزش خلق می‌کنند. در واقع موتور اقتصاد آن‌ها بهره‌ورتر و کاراتر از هفت کشور دیگر است و به ازای انرژی کمتر، ارزش افزوده بیشتری خلق می‌کنند. بر اساس این گزارش، از معادل هر بشکه نفت خام، کره جنوبی ۱۲۰۷ دلار، کانادا ۱۱۹۲ دلار، برزیل ۱۱۱۸ دلار، چین ۹۳۰ دلار، هند ۶۲۸ دلار، روسیه ۴۶۴ دلار و ایران ۳۱۹ دلار ارزش اقتصادی خلق می‌کنند. مرکز مطالعات زنجیره ارزش معتقد است که زنجیره ارزش حامل‌های انرژی در بخش خانگی به تامین آسایش و رفاه ختم می‌شود، اما در بخش‌های دیگر به شکل ماده یا انرژی، به زنجیره ارزش‌های مختلفی سرازیر می‌شود که نتیجه ترکیب آن با عوامل دیگر تولید، یک محصول یا یک خدمت خواهد بود.

طبق این گزارش؛ ایران به ازای مصرف انرژی معادل یک بشکه نفت خام (معادل ۶.۱۲ میلیارد ژول)، تنها ۳۱۹ دلار ارزش خلق می‌کند.

نکته مهم در این خصوص اینجا است که بخش مهمی از این ۳۱۹ دلار هم به خاطر صادرات نفت، میعانات گازی، گاز و فرآورده‌های نفتی است. در واقع ارزش افزوده‌ای که از مصرف بیش از ۱۰۰۰ میلیون بشکه معادل نفت خام انرژی در بخش‌های مولد اقتصاد ایران به دست می‌آید، کمتر از ۳۰۰ دلار به ازای هر بشکه معادل نفت خام است.

بر اساس این گزارش، دو مورد اساسی در افزایش شاخص ارزش افزوده به ازای مصرف هر واحد انرژی موثر است. نخست باید بهره‌وری به ازای ارزش افزوده فعلی افزایش بیاید و دوم، ترکیب بهینه صنایع و خدمات در جهت افزایش ارزش‌آفرینی انرژی در بلندمدت باید تعیین شود.
 
منبع: تعادل
ارسال نظر
قوانین ارسال نظر
لطفا از نوشتن با حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «اقتصاد24» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.

صفحه اول روزنامه‌های سیاسی امروز

قیمت خودرو‌های جک و لیفان شرکت کرمان موتور امروز + جدول

پیش‌بینی هواشناسی تهران و ایران امروز + جدول

قیمت لیر ترکیه امروز در بازار + جزئیات

وضعیت هواشناسی امروز

قیمت دینار عراق امروز در بازار + جزئیات

قیمت قند و شکر امروز

عکس/ ظاهر جذاب گلاره عباسی در یک نشست کتابخوانی

عکس/ چهره زیبای همسر کیان ایرانی سریال مختارنامه ۲۴ سال پیش در دومین فیلم سینمایی اش

عکس/ چهره جوان بن مطیع بازیگر سریال مختارنامه ۳۰ سال پیش در یک فیلم اکشن

عکس/ قدم زدن محمدرضا پهلوی و همسر سوم اش ۶۴ سال پیش در پاریس

عکس/ ژست جذاب حوری سریال تاسیان با یک متن معنادار

عکس/ تغییر پوشش خبرنگاران زن خارجی در امام‌زاده صالح

عکس/ تیپ و ظاهر لاکچری بازیگر داش آکل با کیف خاص در یک مراسم

عکس/ چهره جوان رستم غلام شمر در سریال مختار ۴۴ سال پیش با مدل مو و سبیل دهه شصتی

عکس/ ژست خاص سرلشکر جعفری و سردار حاجی زاده در کنار موشک بالستیک ذوالفقار

اینفوگرافی/ آب تهران در وضعیت قرمز

خواندنی‌ها
خودرو
فناوری
آخرین اخبار

با این ویتامین‌ها راحت‌تر وزن کم کنید

تقویت هوش با کمک ویتامین‌ها

تأثیر مذاکرات بر قیمت طلا و سکه؛ آیا کف قیمت‌ها فرا رسیده است؟/ حباب نداریم و قیمت‌ها واقعی است

پیش بینی قیمت دلار سه‌شنبه ۳۱ تیر ۱۴۰۴/ بازگشت قیمت دلار از کف قیمتی

فیلم/ لیندسی گراهام: خطاب به پوتین: ترامپ قرار است حالت را جا بیاورد

غریب‌آبادی: اسرائیل با ادعای دفاع از خود جنایاتش را توجیه می‌کند

احتمال جنگ دوباره ایران و اسرائیل چقدر است؟

مذاکرات واشنگتن و پکن می‌تواند خرید نفت ایران را در بر بگیرد

عکس/ واکنش تند آتیلا حجازی به پیوستن آل‌کثیر به استقلال

تکذیب حمله به اماکن انتظامی در آذربایجان‌شرقی

پزشکیان: سرمایه‌گذاری‌های مشترک در مناطق آزاد رویکردی برد ـ برد برای طرفین داخلی و خارجی است

فیلم/ جزئیات تازه از نحوه شهادت سردار حاجی‌زاده

تروئیکای اروپایی به دنبال حل دیپلماتیک و پایدار مسئله هسته‌ای ایران است

غریب‌آبادی وارد نیویورک شد

عموی تتلو: حال برادرزاده‌ام خوب نیست

صدای دو انفجار در تبریز/ ماجرا چه بود؟

اطلاعیه سازمان سنجش درباره برگزاری آزمون‌ها

واکنش پیشکسوت استقلال به جذب آل‌کثیر

تیم المپیاد ریاضی ایران با دست پر به میهن بازگشت

فیلم/ مروری بر یک مصاحبه قدیمی؛ نظر عیسی آل‌کثیر درمورد پیوستن به استقلال

فیلم/ بحران اخراج کارگران افغان جدی شد؛ فراخوان شهرداری برای جذب کارگر

فیلم/ مقام ارشد انصارالله یمن از تأثیر سخنان رهبر ایران بر ترامپ گفت

فرستاده آمریکا: اسرائیل تجزیه سوریه را ترجیح می‌دهد

فیلم/ اعتراف فرماندهی سایبری اسرائیل به قدرت سایبری ایران

فیلم/ نخستین تصاویر از حضور عیسی آل‌کثیر در ساختمان باشگاه استقلال

افزایش خاموشی‌های روزانه برق در شهرقدس

جزئیات تازه درباره وضعیت دوومیدانی‌کاران ایرانی در کره جنوبی

حمله پهپادی حوثی‌های یمن به ۵ سایت اسرائیلی

پکن از حق هسته‌ای صلح‌آمیز ایران حمایت کرد

عراقچی: تجربه جنگ ۱۲ روزه ما را قدرتمندتر می‌کند

انفجارهای گاز در تهران زیر ذره‌بین نهادهای امنیتی

عیسی آل‌کثیر در استقلال

احمد توکلی درگذشت؟

این استان‌ها چهارشنبه تعطیل شدند

فیلم/ علی‌آبادی: خواهرزاده‌ام به من می‌گوید دایی وقتی برق می‌رود، کجا می‌رود؟

نانسی عجرم خواننده مشهور عرب در ۲ سالگی

پیش‌بینی بورس فردا سه‌شنبه ۳۱ تیر ۱۴۰۴

فیلم/آتش‌سوزی گسترده در کارگاه فرآورده‌های نفتی شرق اصفهان

۶ نوشیدنی برای مبتلایان به دیابت

وظایف بانک صنعت و معدن و تأثیر آن بر تولید چیست؟

عکس/ قاب عاشقانه مریم مومن و پدرش

دستاوردهای وزارت اطلاعات در جنگ ۱۲ روزه با اسرائیل

معوقات فروردین ماه بازنشستگان چه زمانی پرداخت می‌شود؟

تأثیر یک سردنوش بر استرس و بی‌خوابی تابستانه

فیلم/ آهنگی که امیر تتلو از داخل زندان فرستاد

عکس/ سلفی بامزه دختر بنیامین بهادری و خاله‌اش با تیپ تینیجری

عکس/ چهره دیده نشده زهرا مصطفوی دختر امام خمینی در بیت رهبری

اوج اشعه فرابنفش در مردادماه

عکس/ استوری کنایه آمیز سام درخشانی برای یک مخاطب خاص!

گزینه استقلال و پرسپولیس راهی روسیه شد