بورس بر فراز قله نیم میلیونی

اقتصاد۲۴- شاخص کل بورس تهران روز گذشته با ثبت رشد ۴۸۳۱ واحدی (معادل ۹۷/ ۰ درصد) از مرز ۵۰۰ هزار واحد عبور کرد و در ارتفاع ۵۰۳ هزار و ۷۳۵ واحد ایستاد. با این حساب رشد نماگر اصلی بازار سهام از ابتدای سال ۹۸ به مرز ۱۸۲ درصد رسید.

واکنش سریع بازار ارز به قرارگیری ایران در لیست سیاه FATF و رشد سریع نرخ دلار در روز‌های گذشته، با افزایش انتظارات تورمی سهم قابل توجهی از پول‌های سرگردان را به بورس هدایت کرده است. ساختار بازار سهام و تجربه رشد سریع قیمت‌ها در این بخش از اقتصاد کشور نوعی خوش‌بینی عمومی برای ورود نقدینگی بلاتکلیف به‌منظور حفظ قدرت خرید و احیانا سودآوری بیشتر از تورم احتمالی به وجود آورده است. در همین ارتباط، همخوانی قابل تاملی میان رشد شاخص‌های سهام با صدور کد‌های جدید بورسی مشاهده می‌شود؛ به‌طوری‌که از ابتدای سال ۶۵۰ هزار کد جدید برای سرمایه‌گذاران کشورمان صادر شده است. از سوی دیگر رسیدن مجموع ارزش بازار سرمایه کشور (به استثنای بازار بدهی و اوراق تسهیلات مسکن) به مرز ۲۴۰۰ هزار میلیارد تومان و نزدیک شدن این رقم به کل نقدینگی کشور در پایان بهمن‌ماه از ورود این بازار به سطوح جدیدی خبر می‌دهد.

شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران روز گذشته با ثبت رشد ۴۸۳۱ واحدی (معادل یک درصد) از مرز نیم میلیون واحد عبور کرد و در عدد ۵۰۳ هزار و ۷۳۵ واحد متوقف شد و رشد شاخص کل از ابتدای سال را به ۱۸۲ درصد رساند. به این ترتیب پس از پرسه ۲۵ روزه شاخص کل بورس تهران در ابرکانال ۴۰۰ هزار واحدی، این نماگر به محدوده جدید ۵۰۰ هزار واحدی وارد شد. این اتفاق در حالی رخ داد که شروع توفانی بازار سهام طی معاملات روز گذشته با ثبت رشد ۶/ ۱ درصدی نماگر اصلی بورس در ۱۵ دقیقه نخست معاملاتی، با نیم‌نگاهی به برقراری آرامش در بازار ارز سبب تشدید عرضه‌ها شد و اصلاح نسبی قیمت‌ها را در پی داشت. حضور قدرتمند خریداران در قیمت‌های پایین‌تر، اما اجازه اصلاح بیشتر را نداد و تعادل نسبی را در دقایق پایانی شاهد بودیم.

---

بیشتر بخوانید:صعود بورس پایان ندارد؟

---

روز گذشته معاملات بورس تهران تحت تاثیر تداوم ورود نقدینگی جدید و به‌رغم تجربه رشد‌های قیمتی در اکثر قریب به اتفاق نمادها، اجازه اصلاح قیمتی پرشتاب را نداد. تقابل خریداران و فروشندگان با انگیزه‌های متفاوت منجر به عبور مجدد ارزش معاملات خرد بورسی از مرز ۴ هزار میلیارد تومان و رسیدن این متغیر به رقم ۴۲۳۹ میلیارد تومان شد. خالص تغییر مالکیت ۳۳۳ میلیارد تومانی سهامداران حقوقی به حقیقی در بستر بورس نیز نشان‌دهنده حضور فعال خریداران خرد و برتری آن‌ها است. این درحالی است که مجموع ارزش معاملات خرد در کل بازار سهام در مرز ۶۵۰۰ میلیارد تومان بوده و مجموع خالص تغییر مالکیت در کل بازار سهام رقم ۵۱۲ میلیارد تومان از حقوقی به حقیقی را نشانه رفته است. از ۳۰۱ نماد فعال بورسی در پایان دادوستد‌های روز دوشنبه، ۲۰۰ نماد قیمت پایانی مثبت و ۹۹ نماد قیمت پایانی منفی را به ثبت رساندند. تشکیل صف خرید در ۱۲۹ نماد بورسی به ارزش ۹۴۵ میلیارد تومان در ساعت ۱۲:۳۰ روز گذشته حاکی از عطش ورود نقدینگی به سهم‌هایی است که مورد توجه اهالی بازار سهام قرار دارند و به نوعی تایید‌کننده رفتار گروهی در انتخاب سهم‌ها به‌شمار می‌آید. مقایسه صف‌های خرید در مقابل ارزش ۱۷ میلیارد تومانی صف‌های فروش در سه نماد «ختور»، «تکالا» و «وملی» سایه سنگین خریداران بر فروشندگان را در این مقطع زمانی گوشزد می‌کند.

بازار سهام این روز‌ها با تحولات سریع متغیر‌های بیرونی دست و پنجه نرم می‌کند. پس از قرارگیری مجدد ایران در لیست سیاه FATF به‌دلیل عدم تصویب دو لایحه پالرمو و CFT، بازار ارز با رشد سریع نرخ مواجه شد. به نحوی که از روز چهارشنبه هفته گذشته نرخ دلار از محدوده ۱۴۳۰۰ تومانی به مرز ۱۵۸۰۰ تومان در مقاطعی از روز شنبه رسید و حاکی از رشد بیش از ۱۰ درصدی بود؛ همین عامل باوجود بروز برخی ریسک‌های سیستماتیک و بیرونی، اجازه اصلاح و انعکاس ترس در معاملات بازار سهام را نداد و موج‌های صعودی را پس از شوک دقایق نخست روز شنبه به همراه داشت. از آنجا که بازار سهام همواره رشد‌های پرقدرت خود را بر محور کاهش ارزش پول ملی و افزایش نرخ ارز در بازار آزاد تجربه کرده است، اهرم قدرتمند تکانه‌های یادشده در بازار ارز بار دیگر تاثیر خود را در معاملات روزانه سهام به همراه داشت.

از سوی دیگر مردم عادی که در شوک‌های قبلی نرخ ارز تجربه کاهش شدید قدرت خرید با نگهداری سرمایه‌ها در بازار پول را پشت سر گذاشته‌اند، با شکل‌گیری انتظارات تورمی در جامعه به‌دنبال تبدیل دارایی‌های خود به هر شکل ممکنی غیر از پول نقد هستند. در همین راستا بازار اوراق بهادار تهران تبدیل به اولین و دردسترس‌ترین پناهگاه سرمایه‌گذاران برای تبدیل دارایی‌های خود به شکل غیرنقد برای فرار از کاهش قدرت خرید شده است.

محدودسازی بازار ارز به لحاظ مبادلات مالی و میزان تراکنش‌ها توسط بانک مرکزی برای جلوگیری از سفته‌بازی مخرب در ساختار اقتصادی کشور، دسترسی آسان به سهام متنوع از صنایع مختلف و نقدشوندگی بالا به واسطه حضور پرشمار خریداران و فروشندگان در معاملات روزانه، قابلیت رصد و حضور مرجع بازاری شفاف برای قیمت‌گذاری و کم بودن ریسک نگهداری دارایی به شکل سهام نسبت به طلا و ارز به‌صورت فیزیکی، در کنار تجربه رشد‌های قیمتی و سودآوری افراد تازه‌وارد به بورس در دوره پررونق به‌عنوان یک عامل تبلیغی در سطح جامعه، همه و همه از عوامل ترغیب سرمایه‌گذاران برای تبدیل پول‌های راکد خود به شکل سهام به‌شمار می‌آید. در چنین فضایی با توجه به رشد نرخ ارز در بازار آزاد و تجربه حرکت قیمتی سهام به‌دنبال این رشدها، پیش‌بینی می‌شود با توجه به مزیت‌های یادشده، هجوم نقدینگی به بورس‌کماکان ادامه داشته باشد. موجی که بازی را از دست بزرگان خارج کرده و نقش سهامداران عمده در تعیین روند کلی نسبت به دوره‌های پیشین را به حداقل رسانده است.

افزایش انتظارات تورمی با توجه به رشد نرخ ارز، موج جدیدی از سرمایه‌های سرگردان را به بدنه بازار سهام تزریق کرده است. شلوغی مجدد کارگزاری‌ها و صف کشیدن مردم برای گرفتن کد بورسی حاکی از تداوم ورود نقدینگی تازه به بورس است. از طرفی آمار‌های منتشرشده درخصوص صدور کد‌های جدید نشان‌دهنده هجوم افراد برای سرمایه‌گذاری در بورس است. بر این اساس میانگین ماهانه صدور ۵۰ هزار کد بورسی از ابتدای سال تا پایان دی، در بهمن با ثبت رشدی عجیب به ۱۵۴ هزار کد رسیده است. این درحالی ا‌ست که تا قبل از انتشار آمار بهمن‌ماه، رکورد ثبت کد‌های جدید بورسی در سال ۹۸ در مهرماه و با افتتاح ۹۱ هزار کد بورسی بود. با این حساب تعداد کل کد‌های بورسی صادرشده از ابتدای سال ۹۸ تا پایان بهمن‌ماه به ۶۵۰ هزار کد رسیده است. (توضیحات بیشتر در این‌خصوص را می‌توانید در گزارش صفحه ۱۰ همین شماره تحت عنوان «رکورد کد‌ها در بازار سهام» مورد مطالعه قرار دهید.) همخوانی جهش‌های شاخص کل بورس با صدور کد‌های جدید در مقاطع مختلف زمانی که در نمودار این گزارش به تصویر کشیده شده‌است، سیگنال جالب توجهی به فعالان بازار سهام می‌دهد.

براساس آخرین آمار‌های منتشر شده توسط بانک مرکزی، نقدینگی کل کشور در پایان ماه آذر از مرز ۲۳۰۰ هزار میلیارد تومان عبور کرد و به عدد ۲۳۲۰ هزار میلیارد تومان رسید. با توجه به اطلاعات موجود از سرعت رشد نقدینگی کل کشور، ماهانه در حدود ۲ درصد به نقدینگی کشور با ساختار فعلی اضافه می‌شود. براین اساس انتظار می‌رود نقدینگی کل کشور تا پایان بهمن ماه به رقم ۲۴۱۳ هزار میلیارد تومان رسیده باشد. نگاهی به ارزش بازار سهام شامل ارزش بورس، بازار اول، دوم و پایه فرابورس در پایان معاملات دیروز نشان‌دهنده رسیدن مجموع ارزش این بازار‌ها به رقم ۲۴۰۰ هزار میلیارد تومان است و بر این اساس ارزش بازار سهام کشور درحال‌حاضر در مرز نقدینگی کل کشور است. این اتفاق درحالی رخ می‌دهد که ارزش بازار ابزار‌های نوین مالی فرابورس شامل بازار بدهی (عمدتا اخزا)، ETF‌ها و اوراق تسهیلات مسکن با مجموع ارزش بیش از ۱۰۰ هزار میلیارد تومان از محاسبات ارزش مجموع بازار سهام فاکتور گرفته شده‌اند. بررسی تطبیقی این دو متغیر کلان اقتصادی نیازمند کار کارشناسی بیشتر و تخصصی‌تر است؛ اما داشتن یک تصویر کلان با توجه به این اطلاعات برای شناسایی مرز فعلی بازار سهام به لحاظ ارزشی می‌تواند برای سرمایه‌گذاران مفید باشد.

در پی ابطال معاملات محصولات فولاد مبارکه در هفته گذشته به‌دلیل رشد سریع قیمت‌ها، معاملات دیروز در بورس‌کالا به‌طور خاص در رینگ صنعتی، با عرضه سنگین محصولات فولاد مبارکه به‌منظور حفظ رقابت‌پذیری و کنترل قیمت‌ها دنبال شد. عرضه بیش از ۱۳۰ هزار تن ورق گرم B و C باز هم با برتری تقاضا همراه بود؛ به نحوی که میانگین قیمت پایانی ورق گرم B و C به ترتیب رشد ۷/ ۱۵ درصدی و ۸/ ۲۳ درصدی را نسبت به قیمت پایه به ثبت رساندند و ارزش معاملات این دو محصول با تاریخ تحویل اردیبهشت سال ۹۹ به رقم ۹۱۵ میلیارد تومان رسید. علاوه بر این معاملات ورق سرد B و ورق گالوانیزه که به ترتیب رشد ۸۰ درصد و ۶۳ درصدی را نسبت به قیمت پایه اعلامی به ثبت رساندند، به صلاحدید کمیته تصمیم‌گیری در بورس‌کالا لغو شدند. رشد بیش از ۴۰ درصدی قیمت ورق سرد نسبت به آخرین معامله این محصول در بورس‌کالا در کنار رشد ۱۷ درصدی قیمت ورق گرم نسبت به قیمت‌های قبلی ثبت‌شده در روز‌های پایانی بهمن، به‌رغم عرضه سنگین شرکت فولادمبارکه، نشان‌دهنده انتظارات تورمی سرمایه‌گذاران و فعالان اقتصادی است که در معاملات بورس‌کالا منعکس شده است.