چرایی متنوع بودن نرخ بیمه شخص ثالث خودروها؟

اقتصاد۲۴- یکی از پرسش‌های رایج در خصوص بیمه نامه شخص ثالث همواره این بوده است که چرا بیمه شخص ثالث خودروها با توجه به مدل‌های مختلف و سال ساخت متفاوت است و به تازگی  بیمه مرکزی ایران راجع به این تنوع اینطور اعلام کرد: در خصوص مبلغ حق بیمه انواع خودروهای سواری و مبنای تفاوت بین آنها، لازم به ذکر است که معیارهای تعیین حق بیمه شخص ثالث در آیین نامه اجرایی ماده ۱۸ قانون بیمه اجباری خسارات وارد شده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه توسط مصوبه هیات وزیران تعیین می‌شود.

بر اساس آیین نامه یادشده، حق بیمه پایه توسط شورای عالی بیمه به تفکیک انواع وسایل نقلیه سواری شخصی، بارکش، اتوکار(استیشن، ون، مینی بوس و اتوبوس)، موتور سیکلت و سایر تعیین شده است.

این در حالی است که به علاوه حق بیمه پایه با توجه به نوع کاربری و سوابق بیمه‌ای دارنده برای یک نوع وسیله نقلیه تعدیل (افزایش یاکاهش) می‌شود.

از سوی دیگر عواملی از قبیل رایج بودن استفاده از وسیله نقلیه برای اقشار متوسط و ضعیف شامل موتورسیکلت و خودروهای سواری ارزان ‌قیمت نیز در تعیین حق بیمه پایه لحاظ می‌شود.

بنابراین حق بیمه پایه کمتر برای پیکان و پراید در مقایسه با دیگر خودروهای چهار سیلندر به دلیل حکم مذکور مندرج در قانون مصوب مجلس شورای اسلامی است و شایان ذکر است حق بیمه پایه انواع سواری‌های چهار سیلندر به استثناء پیکان و پراید به یک میزان تعیین شده است.

ضمنا حق بیمه پایه سواری‌های شخصی بیش از چهار سیلندر نیز رقمی بیشتر از سواری‌های چهار سیلندر در نظر گرفته شده است.

البته تفاوت بین حق بیمه خودروهای چهار سیلندر و بیش از چهار سیلندر حدود ۱۰ درصد است و ارقام اعلامی در خصوص اختلاف فاحش بین حق بیمه این دو نوع وسیله نقلیه، نادرست است.

همچنین مقایسه حق بیمه پراید با بنز مقایسه‌ای غیرقابل قبول است چرا که حق بیمه پایه انواع وسایل نقلیه با توجه به قدرت موتور (تعداد سیلندر) تعیین شده و ارتباطی به نوع و سیستم آن ندارد.

علاوه بر قدرت موتور (تعداد سیلندر)، از جمله دیگر عواملی که بر اساس آن باید حق بیمه افزایش یابد، سال ساخت وسایل نقلیه است به نحوی که برای وسایل نقلیه‌ای که بیش از ۱۵ سال از سال ساخت آنها گذشته باشد، به ازای هر سال مازاد بر ۱۵ سال، ۲ درصد و حداکثر ۲۰ درصد به حق بیمه پایه افزوده می‌شود. در خصوص دلیل این موضوع لازم به توضیح است سال ساخت وسایل نقلیه از جمله مواردی است که بر وضعیت ایمنی یک وسیله نقلیه تاثیر دارد.

به همین خاطر بی‌توجهی به مولفه سال ساخت خودرو، قابل توجیه نبوده و از عدم اطلاع از مبانی فنی تعیین نرخ حق بیمه حکایت دارد.

صرف نظر از نوع وسیله نقلیه، حق بیمه با توجه به سوابق عدم خسارت وسیله نقلیه تا ۷۰ درصد می‌تواند مشمول تخفیف شود. بر این اساس برای مثال در مقایسه‌ای که بین دو خودرو سمند مدل ۱۳۸۷ و ۱۳۹۷ هر چند حق بیمه پایه خودرو سمند یکسان است اما خودروسمند قدیمی‌تر می‌تواند سابقه تخفیف عدم خسارت بیشتری داشته باشد و از این بابت تا سقف ۷۰ درصد نیز تخفیف در حق بیمه دریافت کند.

لذا یکی از دلایل تفاوت در حق بیمه به دلیل وجود تخفیف‌های عدم خسارتی است که در حق بیمه هر وسیله نقلیه اعمال می‌شود.

با توجه به این دلایل، مقایسه حق بیمه سانتافه، بنز، پراید و سمند بدون توجه به سال ساخت، سوابق عدم خسارت و حجم موتور به نتایج گمراه کننده‌ای منجر می‌شود و سبب تشویش اذهان عمومی خواهد شد.

گفتنی است که در سال ۱۳۹۸ با توجه به اعمال تخفیف‌های مقرر در آیین نامه مذکور، متوسط حق بیمه دریافتی از هر خودرو به مراتب کمتر از میزان مندرج در تعرفه ابلاغی بیمه مرکزی بوده است به نحوی که در سال گذشته از هر خودرو سواری بابت بیمه شخص ثالث به طور متوسط حدود ۶۶۰ هزار تومان حق بیمه دریافت شده که این رقم حدود ۴۰ درصد کمتر از تعرفه ابلاغی است که در آمار رسانه‌ها به آن استناد شده و لازم است تمامی ارقام در گزارش با این ملاحظه تحلیل شود.