صنعتی به نام «خودروسازی» در ایران نداریم/ کمک اخیر دولت مسکنی برای تاخیر در اعلام ورشکستگی خودروسازان است

یک کارشناس خودرو گفت: مادامی که خودروسازی در کشور ما دولتی است و نظارتی بر آن وجود ندارد صنعت خودروسازی نخواهیم داشت و چیزی که امروز آن را صنعت خودروسازی می‌نامیم کاری روزمره است که در این صنعت انجام می‌شود.

اقتصاد24- سال‌هاست صنعت خودروسازی در کشور یکی از بحران‌زده‌ترین صنایعی است که ابهامات زیادی در مورد آن وجود دارد، بحرانی که صدای اعتراض بسیاری از متقاضیان خودرو را نیز بلند کرده است از بدعهدی خودروسازان در تحویل خودرو گرفته تا کیفیت پایین خودروی تحویلی به مشتریان و ده‌ها مسئله دیگر.

مشکل بزرگ خودروسازی، عدم تحویل خودرو است

میثم رحیمی، کارشناس مسائل خودرو در اینباره در گفت و گو با اقتصاد 24 گفت: مشکل بزرگی که در صنعت خودروسازی امروز وجود دارد تحویل خودرو است که در حال حاضر میزان آن به صفر نزدیک می شود.

وی افزود: اندک خودروهایی هم که تحویل داده می شوند نقص های قابل توجهی دارند چرا که خودروسازان به علت کاهش هزینه و با بهانه تحریم ها یکسری از مستلزمات خودروهای روز را بدون سروصدا و خیلی خاموش از روی محصولات خود حذف کردند و در قبال نصب آنها هزینه ای دریافت می کنند که برخلاف قراردادهای آنها است؛ برای مثال کروز کنترل در خودروی دنا جز امکانات جانبی محسوب نمی شد و جز قرارداد فروش بود اما در حال حاضر کروز کنترل را از این خودرو برداشته اند و بابت کسری آن به متقاضی 170 هزار تومان برمی گردانند این در حالی است که مشتری مجبور می شود همین قطعه را از شرکت آپکو که از زیرمجموعه های ایران خودرو است به قیمت دو میلیون تومان خریداری کند؛ اگر بهانه تحریم است و به علت تحریم ها نمی توانند کروز کنترل بر این نوع از خودرو نصب کنند توجیه اینکه آپکو که از شرکت های ایران خودرو است این قطعه را در قبال دو میلیون تومان عرضه می کند، چیست؟

رحیمی ادامه داد: این مسئله در سایر قطعات خودرو نیز رخ می دهد؛ برای مثال در حال حاضر رینگ آلومینوم را از خودروهای 207دستی، دنا معمولی و پژو پارس حذف کرده اند و بابت کسری آن به مشتری 800 هزار تومان عودت می شود در حالی که مشتری باید هر رینگ را از بازار آزاد به قیمت 500 هزار تومان دریافت کند که مجموع آن دو میلیون تومان خواهد شد و تمام اینها بخشی از مسائلی است که اندک کسانی که در حال حاضر ماشین دریافت می کنند با آن مواجه هستند.

متقاضیان خودرو به دریافت خودروی پر عیب و نقص راضی شده اند

این کارشناس خودرو اظهار کرد: نقص های محصولات خودروسازان در حال حاضر دیده نمی شود به این علت که اکثر مشتریان به صرف تحویل گرفتن خودرو راضی هستند و حتی خودروسازان در هنگام تحویل، مشتری را مجبور می کنند که با رضایت شخصی خودروی خود که نقص دارد را تحویل بگیرد تا جای اعتراض و حتی گله ای نماند و اگر مشتری روزی هم اعتراض کرد خودروسازان بگویند که اگر عجله مشتری برای دریافت خودرو نبود ما خودرو بدون نقص تحویل می دادیم.

رسیدن به معیارهای استاندارد غیرممکن است

رحیمی درباره اظهارات اخیر رییس سازمان ملی استاندارد مبنی بر ضرورت اجرای استانداردهای 85 گانه توسط خودروسازان داخلی و توقف تولید خودروهای فاقد این استانداردها از سال آینده بیان کرد: سال گذشته آقای یکه زارع به این بحث اشاره کرد که بعضا مورد تمسخر واقع شد و حرف ایشان این بود که "این 85 معیار اگر بخواهد به طور کامل رعایت شود حتی شرکت هایی مثل بنز هم قادر به تولید نخواهند بود"؛ این 85 معیار، فرض ایده آلی است که حتی صنعت خودرو آلامن هم هنوز به آن نرسیده است و باید بدانیم که هر چند به درستی تدوین شده اما از تدوین تا اجرا فاصله زیادی هست و من فکر می کنم صنعت خودروسازی در کشور ما درحال حاضر حتی به آن معیارها نمی تواند نزدیک شود.

سال آینده تولید مشکل اصلی خودروسازان خواهد بود

وی همچنین گفت: هر چند امسال در صنعت خودروسازی در زمینه تولید مشکل داریم اما سال آینده قطعا با مشکل اساسی تولید مواجه خواهیم شد؛ شرکت ایران خودرو تا اسفند 97 باید نزدیک به 200 هزار خودرو تحویل دهد و سایپا نیز نزدیک به همین میزان خودرو باید تحویل متقاضیان دهد و هیچ تلاشی برای رسیدن به این سطح تولید از این دو شرکت صورت نگرفته است؛ بنابراین، در حال حاضر صحبت از توقف تولید خودرو است، نه عدم کیفیت محصولات.

این کارشناس خودرو ادامه داد: در چند سال اخیر اوج شکوفایی صنعت خودرو در سال های 94 و 95 بوده است و با این حال حتی در همان برهه هم نتوانستیم کیفیت های خود را به معیارهای کیفی استاندارد نزدیک کنیم. با این حال مسئله اساسی ما از این به بعد مسئله تولید خواهد بود، آن هم تولید حداقلی که خودروسازان می توانند داشته باشند.

سوء مدیریت؛ عامل عقب‌ماندگی صنعت خودرو

رحیمی درباره علل وضعیت کنونی خودرو تصریح کرد: وضعیت کنونی صنعت خودرو حاصل دو علت مهم است که یکی از آنها تحریم ها علیه ایران و دوم نبود مدیریت صحیح در این صنعت است؛ صنعت خودروسازی ایران این شرایط را در سال های 89 و 90 هم تجربه کرده است و آن سال ها دقیقا در چنین شرایطی قرار گرفته بودیم که پس از برجام، اعتمادی دوباره به فرانسوی ها شد که در حال حاضر آنها ما را ترک کردند و اگر آلمانی ها یا ایتالیایی ها می آمدند همین اتفاق می افتاد.

صنعت خودرو در تمام دنیا وابسته است

این کارشناس خودرو افزود: بحث اصلی بر سر وابستگی صنعت خودرو در تمام نقاط دنیا است؛ شرکت خودروسازی معروفی را نمی توان پیدا کرد که در یک کشور یا حتی یک قاره از تولید تا خدمات پس از فروش خود را انجام دهد و به خاطر همین نمی توانیم نادیده بگیریم که خودرو سازی در همه جای دنیا وابسته است مگر اینکه در یک یا دو محصول سرمایه گذاری شود و به هر قیمتی که شده بومی سازی کامل شکل گیرد اما این کار قطعا هزینه بردار خواهد بود و صرفه اقتصادی ندارد. با این حال مدیران صنعت خودروسازی در کشور ما به صرفه بودن این کار را با اشتغال زایی توجیه می کنند و هر موقع که دچار بحران می شوند آمار اشتغال و مشاغل وابسته به صنعت خودروسازی را پیش می کشند و دولت هم ناچار می شود با توجه به این تعداد از شغل، به این صنعت کمک کند و کمک های دولت مانند سمی برای خودروسازی در کشور ما شده است.

خودروسازان مطالبه از دولت را آغاز خواهند کرد

وی ادامه داد: تا امروز در صنعت خودرو بحث بر سر قیمت گذاری بود و از این به بعد از خودروسازان چیز دیگری خواهیم شنید و کمک های دولتی را مطالبه خواهند کرد که اگر دولت کمک نکند صنعت خودروسازی رو به نابودی می رود و این مسئله نشان دهنده تشنگی صنعت خودرو است و این تشنگی مواقعی با پول مردم رفع می شود و وقتی که خودروسازان نتوانند از مردم پول دریافت کنند دستاویز دولت می شوند.

این کارشناس خودرو خاطرنشان کرد: در نهایت مشکل خودروسازی در کشور ما تحریم ها و سوء مدیریتی است که در این صنعت وجود دارد.

راه حل مقطعی برای صنعت خودرو وجود ندارد

رحیمی در پاسخ به خبرنگار اقتصاد 24 مبنی بر اینکه لغو ممنوعیت واردات خودرو به ایجاد بازار رقابتی و بهبود کیفیت خودروهای داخلی و صنعت خودروسازی کمک می کند بیان کرد: در شرایطی قرار داریم که در عقد قراردادهای جزئی در مسائل کوچک تر از خودروسازی مشکل داریم و این راهکار در این مقطع راهگشا نیست.

این کارشناس خودرو با بیان اینکه عدم ممنوعیت واردات در دراز مدت به بهبود صنعت خودرو کمک می کند گفت: در حال حاضر چنین شرایطی را نداریم و آزادسازی واردات نه تنها به بهود خودروسازی کمک نمی کند بلکه آن را نابود نیز می کند به این علت که اگر واردات خودرو آزاد شود -که آن هم به شرایطی بستگی دارد- و با یک تعرفه گمرکی مناسب حال مصرف کننده داخلی وارد بازار شود و با قیمتی مشابه قیمت خودروهای داخلی عرضه شود، خودرو های داخلی هیچ اقبالی برای فروش نخواهند داشت مگر اینکه به همراه افزایش قیمت کیفیت خودروهای داخلی نیز ارتقاء یابد و ارتقاء کیفیت خودرو در کشور ما مستلزم همکاری با خودروسازان دنیا است که در حال حاضر چنین شرایطی را نداریم.

وی با اشاره به اینکه در حال حاضر هیچ راه حل مقطعی برای بهبود صنعت خودرو وجود ندارد اظهار کرد: طرح ساماندهی خودرو به مجلس رفته است اما باید پرسید منظور از ساماندهی چیست؛ بنابراین باید فکری اساسی برای تولید خودرو در کشور کرد.

آیا بناست 15 هزار میلیارد برای بهبود تولید صرف شود؟

میثم رحیمی در پاسخ این پرسش خبرنگار اقتصاد 24 که آیا 15 هزار میلیارد تومان اعطا شده به خودروسازان از سوی دولت می تواند در بهبود تولید راهگشا باشد تصریح کرد: این حجم از پول نه در جهت بهبود وضعیت تولید خواهد بود نه برای کارهای دیگری که اسم های متفاوتی روی آن می گذارند بلکه صرفا مسکنی برای تاخیر در اعلام ورشکستگی خودروسازان است.

وی افزود: چرا با توجه به اینکه شرکت ایران خودرو تا پایان سال 99 خودرو پیش فروش کرده است باید مشکل سرمایه در گردش داشته باشد در حالیکه با پول دریافتی حاصل از پیش فروش محصولات امکان تولید بهتر یا حتی پرداخت معوقات قطعه سازان وجود داشت و پرسش این جاست که پول خودروهای پیش فروش صرف چه شده است؟ و باید مدیران عامل این شرکت ها پاسخگو باشند که چرا مشکل نقدینگی دارند چرا که با این میزان از پیش فروش محصولات اعطای پول برای تامین سرمایه در گردش برای این شرکت ها معنایی نخواهد داشت و این که اعلام کنند مشکل نقدینگی دارند و به اسم تحقیق و توسعه از دولت پول دریافت کنند غیر قابل توجیه است.

این کارشناس خودرو خاطرنشان کرد: مادامی که خودروسازی در کشور ما دولتی است و نظارتی برآن وجود ندارد صنعت خودرو سازی نخواهیم داشت و چیزی که امروز آن را صنعت خودروسازی می نامیم کاری روزمره است که انجام می شود و بعضی مواقع محصولی برای تولید و عرضه دارد و بیشتر مواقع هم محصولی برای ارائه ندارد.