ساجده رحیمی ، اقتصاد۲۴ - سه شنبه ۱۴ مردادماه بر اثر انفجار مقادیر زیادی نیترات آمونیوم در یکی از انبارهای بندر بیروت، پایتخت لبنان، شمار زیادی کشته و زخمی شدند. موج ناشی از انفجار باعث وارد شدن خسارات گسترده به ساختمانهای اطراف محل انفجار شد. شدت این انفجارها به حدی بود که به عنوان یکی از قویترین انفجارهای غیرهستهای تاریخ محسوب میشود. در جریان این اتفاق یک میلیون نفر دچار خسارتهای مادی شده اند و از آنجایی که این انفجار در کنار سیلوهای شهر بیروت و بندر بیروت اتفاق افتاد، سیلوی بزرگ غلات در بیروت که یکی از منابع مهم تامین غلات برای لبنان بود در نتیجه این انفجار تخریب شد.
در همین راستا فواد اوکتای، معاون رئیسجمهور ترکیه در جریان کنفرانس خبری بعد از دیدار با «میشل عون» رئیس جمهور لبنان اظهار داشت: تا فعالیت دوباره بندر بیروت، بندر مرسین در خدمت لبنان است.
در این گزارش اقتصاد ۲۴ به معرفی بندر و منطقه آزاد مرسین میپردازد.
کشور ترکیه دارای ۷ هزار و ۲۰۰ کیلومتر مرز آبی با دریای سیاه و دریای مدیترانه است و به همین دلیل دارای بنادر فراوانی است که هر یک ویژگی خاص خود را داشته و برای تخلیه و بارگیری کالا و یا حمل و نقل مسافران به کار میروند. بنادر ترکیه به سه دسته بنادر دولتی، بنادر شهرداری و بنادر خصوصی تقسیم میشوند که از این میان تمامی بنادر مهم، دولتی بوده و توسط موسسات اقتصادی دولتی اداره میشوند.
۴۷۰ کشتی دیگر نیز در بنادر ترکیه رفت و آمد میکنند که توسط دیگر کشورهای جهان ثبت شدهاند. مالت با ۱۴۳ کشتی، روسیه با ۷۰ کشتی و پاناما با ۵۳ کشتی بیشترین ثبت کنندگان کشتی در خاک ترکیه هستند.
با شروع سال ۱۹۸۷، ترکیه تعدادی مناطق آزاد تأسیس کرد که به عنوان مناطقی محصور شده برای کاربران عملیاتی به منظور ترویج صادرات کالاها و خدمات به حساب میآمد و اهداف اساسی این مناطق آزاد ترویج سرمایه گذاری و تولید با محوریت صادرات، تسریع سرمایه گذاری مستقیم خارجی و دسترسی به فناوری، هدایت بنگاهها به سمت صادرات و توسعه تجارت بین المللی بود.
منطقه آزاد مرسین Mersin یکی از شهرهای ساحلی و از مهمترین مناطق ترکیه است که در جنوب این کشور و شمال شرقی جزیره قبرس قرار دارد و به عنوان یک قطب بین المللی برای بسیاری از کشتیهای مسافرتی به کشورهای اروپایی مطرح است.
به شهر مرسین ایچل İçel نیز میگویند که با ظرفیت حمل ۹ میلیون تن فله و ۲، ۶ میلیون تن محموله کانتینر شده، دومین منطقه آزاد ترکیه محسوب میشود.
مرسین چشم انداز زیبایی دارد و در امتداد دریای مدیترانه قرار گرفته است و گفته میشود قدمت زیادی دارد و آثاری در آن یافت شده که مربوط به دوران نوسنگی هستند و آثار زیادی هم از دوران امپراتوری رومیان در مرسین وجود دارد.
در ترکیه این شهر به مروارید مدیترانه معروف است و یک مرکز مهم در اقتصاد ترکیه به حساب میآید. این بندر در طول تاریخ، بندر تولید کننده اصلی روغن پنبه دانه بوده است. مناطق روستایی اطراف مرسین برای کشت مرکبات و محصولات پنبه مناسب هستند. موز، زیتون و انواع میوه نیز در این ناحیه به خوبی عمل میآید.
منطقه آزاد مرسین با نوار ساحلی طویلش یکی از مهمترین مراکز توریستی کشور ترکیه محسوب میشود.
در این منطقه؛ ۴۷ درصد از کاربران به عنوان بنگاههای تجاری و ۲۴ درصد به عنوان تولیدکننده عمل میکنند. تعداد بنگاههای فعال در منطقه ۴۲۱ است که ۸۱ درصد از آنها محلی هستند. در چارچوب زمینه فعالیت سرمایه گذاران، بیشتر نساجی با وزن مخصوص و پوشاک و پوشاک با داشتن استانداردهای اتحادیه اروپا و همچنین تولید محصولات کاغذی و کاغذی (مواد بسته بندی، ساخت کاغذ و مقوا، ساخت کالاهای خانگی و بهداشتی و مایعات توالت) تولید میشود.
فلزات اساسی (ساخت سایر محصولات اول پردازش فلز) مقام اول را دارند و همچنین فعالیتهای عمده فروشی، انبارداری، مونتاژ، بانکداری - بیمه، تعمیر و نگهداری در منطقه انجام میشود.
شرکتهایی که حداقل ۸۵ درصد از محصولات خود را در خارج از کشور میفروشند، ۱۰۰ درصد از مالیات درآمد پرداخت شده نسبت به حقوق کارمندان معاف هستند و شرکتها میتوانند سود و درآمد خود را آزادانه به ترکیه یا هر کشور دیگر منتقل کنند.
از آنجا که مناطق آزاد خارج از مرز گمرک هستند، شرکتها میتوانند با قیمت صادراتی کالاهای خوبی را از ترکیه خریداری کنند. (بدون مالیات بر ارزش افزوده)، خدمات زیرساختی هم معاف از مالیات بر ارزش افزوده (برق، آب، گاز، ارتباطات) هستند و شرکتها میتوانند سهام خود را برای مدت زمان نامحدودی بدون وظیفه نگه دارند.
امروز مرسین یک شهر بزرگ است که در امتداد ساحل، با آسمان خراشها، هتلهای بزرگ، یک خانه اپرا، املاک و مستغلات گران قیمت در نزدیکی دریا یا بالاتر از تپهها و بسیاری دیگر از امکانات مدرن شهری در حال گسترش است. ساحل مرسین طولانیترین ساحل در ترکیه و همچنین در دریای مدیترانه است. ترکیه قصد دارد اولین نیروگاه هستهای خود را در حدود ۸۰ مایلی غرب مرسین بسازد.
این بندر پایه اصلی اقتصاد مرسین است که به دلیل نزدیکی به بازارهای عمده در (خاورمیانه، شمال آفریقا، شرق و غرب اروپا، فدراسیون روسیه و آسیای میانه) اهمیت بسیاری دارد.
حال ترکیه با پیشنهاد در اختیار قرار دادن مرسین به لبنان، هم فرصتی برای اقتصاد لبنان به وجود آورده تا بتوانند با جبران خسارتها و بازسازی بندر بیروت، فعالیت اقتصادی خود را سرپا نگه دارد و هم به این وسیله میتواند موقعیت بهتری برای این منطقه آزاد به وجود آورد که البته باید دید آیا لبنان پیشنهاد ترکیه را قبول خواهد کرد یا خیر.