خبر مهم همتی برای بازار ارز

اقتصاد۲۴ - به نقل از روابط عمومی بانک مرکزی، رئیس کل بانک مرکزی در شورای گفتگوی دولت و بخش خصوصی استان فارس با اشاره به فشار بی سابقه تحریم‌ها در ۲ سال گذشته گفت: طی سال‌های اخیر شرایط بسیار سختی را گذراندیم، لذا انتظارات از بانک مرکزی و نظام بانکی کشور هم باید متناسب با توانایی‌ها و امکانات سیستم بانکی و بانک مرکزی باشد.

همتی افزود: تحریم‌های جدید آمریکا که از اواخر سال ۹۶ اعلام شده بود از ۱۵ مرداد سال ۱۳۹۷ و یک هفته از پس اینکه بنده مسئولیت بانک مرکزی را بر عهده گرفتم عملیاتی شد و به مرور و طی ماه‌های بعد از آن به اوج رسید که شامل تحریم بانک مرکزی و بانک‌ها و صادرات نفتی و سایر موارد بود و عملا منابع ارزی و اقتصاد کشور را تحت تاثیر قرار داد.

وی تصریح کرد: این تحریم بی سابقه‌ترین تحریم علیه ایران بود که تاکنون در مورد هیچ کشوری اعمال نشده بود.

همتی ادامه داد: در طول ۲ سال گذشته بخش زیادی از درآمد ارزی مان را از دست دادیم، بنابراین دولت در دو سال گذشته به شدت تحت فشار بود و همان مقدار محدود منابع ارزی نیز با هدف حمایت از اقشار ضعیف با نرخ ۴۲۰۰ تبدیل شد. این فشار به حدی بود که حتی بسیاری از کشور‌هایی که با ما روابط دوستانه داشتند منابع ارزی کشور را بلوکه کردند و پول‌های ما را ندادند.

رییس کل بانک مرکزی افزود: سال ۱۳۹۹ تا آبان و آذر بیشترین فشار‌ها را تحمل کردیم و شرایط بسیار سخت شد و بسته شدن مرز‌ها به دلیل شیوع کرونا و محدود شدن سیستم بانکی نیز شرایط ویژه‌ای را برای کشور ایجاد کرده بود که بحمدالله از شرایط سخت عبور کردیم و دشمن علیرغم فشار به طبقات کم درآمد جامعه و ایجاد مشکلات معیشتی برای ان‌ها به هدف خود که فروپاشی اقتصادی کشور بود نرسید.

همتی با بیان اینکه دولت در سال جاری بیش از ۸۰ هزار میلیارد تومان اوراق منتشر کرده که بخش زیادی از آن در چارچوب عملیات بازار باز انجام شده است، افزود: اگر این اقدام انجام نمی‌شد ۵۶۰ هزار میلیارد تومان نقدینگی اضافه ایجاد می‌شد.

وی ادامه داد: تورم موجود در کشور ناشی از محدودیت عرضه ارز و انباشت نقدینگی است؛ لذا بالا رفتن قیمت ارز به دلیل محدودیت‌ها قطعا در افزایش قیمت‌ها و تورم تاثیر زیادی داشته است.

همتی گفت: در شرایط تحریم و با کاهش درآمد‌های دولت، بخشی از ارز‌های صادراتی هم به کشور برنگشت و البته بخش مهمی از صادرکنندگان هم ارز خود را برگرداندند که جای تقدیر و تشکر دارد؛ لذا باید توجه داشته باشیم که وقتی تعادل عرضه و تقاضای ارز به هم می‌خورد قیمت ارز نیز افزایش می‌یابد.

وی تصریح کرد: اگر بانک مرکزی مانع واردات بدون انتقال ارز نمی‌شد و سایر محدودیت‌ها را اعمال نمی‌کرد نرخ ارز می‌توانست بسیار بالاتر برود.

همتی در ادامه به تشریح مشکلات نظام بانکی پرداخت و گفت: به دلیل مسایلی اعم از بدهی‌های دولت و بخش‌های مختلف به بانک‌ها که از سالیان گذشته وجود داشته و نیز فشار تحریم ها، بانک‌های کشور که ۹۰ درصد تامین مالی کشور بر دوش آنهاست، دچار مشکل هستند.

همتی ادامه داد: علیرغم این موارد در سال جاری بالغ بر ۷۰۰ هزار فقره وام ازدواج به مبلغ ۳۷ هزار میلیارد تومان توسط بانک‌ها پرداخت شده است؛ ۷۵ هزار میلیارد تومان برای حمایت از اقشار و کسب و کار‌های آسیب دیده از کرونا اختصاص یافته است که از این میزان ۲۸ هزار میلیارد تومان وام یک میلیونی به سرپرستان خانوار‌های یارانه بگیر بوده که نقش مهمی در حمایت از اقشار ضعیف جامعه داشت همچنین در ۹ ماهه امسال بانک‌ها ۱۲۰۰ هزار میلیارد تومان تسهیلات داده اند که ۶۰ درصد آن به سرمایه در گردش بود.

رییس کل بانک مرکزی تصریح کرد: بنابراین انتظارات از بانک‌ها باید معقول و مبتنی بر واقعیت‌ها باشد و اگر تعادل بین منابع ورودی و خروجی بانک‌ها وجود نداشته باشد بانک‌ها دچار مشکلات عدیده خواهند شد که نظام اقتصادی کشور را خدشه دار خواهد کرد.

بیشتر بخوانید: گزارش همتی از سفر به عمان

همتی با تشکر از حمایت‌های قوه قضاییه در وصول بخشی از مطالبات بانک‌ها از بدهکاران بانکی گفت: خوشبختانه تعامل خوبی بین بانک مرکزی و قوه قضاییه وجود دارد و موارد این چنینی در کمیته فرادستگاهی پیگیری می‌شود و تلاش‌ها برای وصول تمام مطالبات ادامه دارد.

همتی با بیان اینکه وظایف اصلی بانک مرکزی شامل سیاستگذاری پولی، سیاستگذاری ارزی، نظام پرداخت ها، بانکداری دولت و نظارت بر بانک هاست افزود: استقلال بانک مرکزی نقش مهمی در کنترل تورم دارد و انجام وظایف آن دارد و مفهوم آن عدم ارتباط بانک مرکزی با دولت و مجلس نیست بلکه بدین معناست که سیاست پولی باید به صورت مستقل و بر اساس نظرات کارشناسی اتخاذ شود.

همتی با بیان اینکه شفاف سازی و انضباط در سیستم پولی و بانکی کشور با حمایت و تاکید مقام معظم رهبری انجام شده است و ادامه خواهد داشت، گفت: در سال‌های اخیر ایجاد شفافیت در نظام‌های پرداخت و تراکنش‌های بانکی نقش بسزایی در جلوگیری از پولشویی و تخلفات بانکی داشت و شاید بخشی از فشار‌ها به بانک مرکزی و نظام بانکی به دلیل جلوگیری از تخلفات در تراکنش هاست.
وی افزود: قبل از ایجاد سامانه رفع تعهد ارزی واردات در سال ۱۳۹۷ حدود ۳۰ درصد از تعهدات اجرا نمی‌شد، اما در حال حاضر این رقم به حدود ۶ درصد رسیده است.

همتی با تاکید بر اینکه هدف بانک مرکزی حمایت از فعالان اقتصادی به هر طریق ممکن است، افزود: قصد ایجاد محدودیت در مسیر فعالیت اقتصادی فعالان را نداریم و تا جایی که امکان داشته باشد و ظرفیت هایمان اجازه دهد مشکلات را تسهیل می‌کنیم.

همتی با اشاره به اینکه بانک مرکزی از کاهش نرخ ارز قطعا استقبال می‌کند، گفت: مهم‌ترین وظیفه بانک مرکزی حفظ و تقویت ارزش پول ملی است. از این رو طرح این موضوع که بانک مرکزی تمایلی به کاهش نرخ ارز ندارد، به هیچ عنوان صحیح نیست. افزایش نرخ ارز موجب افزایش هزینه‌های دولت است و نفعی از افزایش نرخ ارز از این منظر متوجه دولت نیست.

وی افزود: سال گذشته از مجموع حدود ۱۵ میلیارد دلار کالای اساسی که وارد کشور شد، هفت میلیارد دلار آن از ذخایر و منابع بانک مرکزی تأمین ارز شده است. در سال جاری نیز از ۸ میلیارد دلار ارز در نظر گرفته شده برای واردات کالای اساسی، ۵ میلیارد دلار آن توسط بانک مرکزی تأمین شده است.

عالی‌ترین مقام بانک مرکزی با بیان اینکه باید نرخ ارز پایدار، متعادل و به دور از ایجاد نوسانات و شوک در اقتصاد کاهش یابد، عنوان کرد: این گونه تولیدکنندگان، صادرکنندگان و واردکنندگان در فعالیت‌هایشان حداقل افق میان مدتی را لحاظ می‌کنند.

همتی با بیان اینکه بخشی از نوسانات نرخ ارز روانی است، درخصوص صادرات نفتی کشور گفت: صادرات نفت ما علی رغم عدم لغو تحریم‌ها بهبود یافته و صادرات نفت نسبت به پنج ماه پیش بیش از دو برابر شده است. همچنین روند صادرات فرآورده هایمان نیز طی دو سه ماه اخیر بهتر شده است.

رئیس کل بانک مرکزی با اشاره به آمار عرضه ارز در سامانه نیما گفت: در سامانه نیما دیروز ۲۵۰ میلیون دلار ارز توسط صادکنندگان عرضه شده که امری بی سابقه است؛ لذا روند عرضه ارز نسبت به گذشته روان‌تر شده است و صادرات غیرنفتی در حال بازگشت به کشور است. امیدوارم با مطلوب شدن شرایط و ایجاد ثبات، طی ماه‌های آینده شاهد شرایط بهتری باشیم.

همتی ضمن تأکید بر توجه بیش از پیش به رفاه حال مردم عنوان کرد: معیشت مردم و به ویژه دهک‌های پایین جامعه طی این دو سال متحمل آسیب‌هایی شده است؛ لذا ضروری است با همیاری یکدیگر و با وحدت رویه در جهت بهبود وضعیت معیشتی مردم و رفع مشکلات آنان تلاش کنیم.

رئیس شورای پول و اعتبار ضمن تأکید بر افزایش همکاری‌ها میان استانداری‌ها و شبکه بانکی تصریح کرد: بانک‌ها باید مباحث طرح شده و تصمیمات اخذ شده از سوی «هیئت خبرگان بانکی استان‌ها» را جدی بگیرند. این هیئت که متشکل از سه تا پنج نفر است، به نوعی هیأت تشخیص مصلحت استان‌ها در امور بانکی محسوب می‌شود که به موجب قانون تسهیل به پیشنهاد استاندار و با حکم رئیس کل بانک مرکزی منصوب می‌شوند. از این ضروری است در صورت تخطی بانک‌ها از اجرای تصمیمات هیئت خبرگان بانکی، این موارد به بانک مرکزی گزارش شود.

همتی با بیان اینکه بانک مرکزی به دنبال محدود کردن تولید نیست، گفت: عمده واحد‌های تملیکی توسط بانک‌ها، پیش از تملیک توسط شبکه بانکی، تعطیل و فاقد کارایی بودند و از این رو تأکید می‌کنم که شبکه بانکی به دنبال حمایت از تولید است.

همتی در پایان با بیان اینکه از دوران سخت عبور خواهیم کرد گفت: نسبت به بهبود شرایط بسیار خوش بین هستم و البته بالاخره اراده ملت در برابر فشار‌های دشمنان پیروز شد. در این زمینه طی شش ماه ابتدایی امسال رشد اقتصادی کشورمان مثبت بود، این امر نشان از تحقق جهش تولید مدنظر مقام معظم رهبری دارد. خوشبختانه ما در بخش کشاورزی وضعیت مطلوب و جهش داشتیم، اما در بخش خدمات به دلیل شرایط مرتبط با ویروس کرونا با افت مواجه بودیم.