رشد اقتصادی بهار سال جاری در حالی منفی شد که بیشترین تأثیر را افت بخش کشاورزی بر آن وارد کرده بود. در سهماهه ابتدایی سال ۱۴۰۴ رشته فعالیتهای گروه کشاورزی با افتی شدید به منفی ۲.۷ درصد رسیده بود و حالا در ادامه سال، با تداوم خشکسالی اوضاع در حوزه کشاورزی بغرنجتر از همیشه به نظر میرسد.
شوری آب در بهمنشیر به سطح آب دریا رسیده است. به گفته دکتر حمیدرضا خدابخشی، رئیس انجمن صنفی مهندسان صنعت آب خوزستان، میزان شوری در برخی مقاطع به بیش از ۴۰هزار میکروموس رسیده؛ عددی که به معنای از کار افتادن کامل منابع آب شرب و کشاورزی آبادان و خرمشهر است
«جلال محمودزاده»، نایبرئیس هیئت تحقیق و تفحص مجلس شورای اسلامی وقت، درباره احیای دریاچه ارومیه بیان کرد: «ستاد احیای دریاچه ارومیه از بدو تأسیس تا کنون علاوهبر کمکهای بینالمللی، اعتبارات فراوانی دریافت کرده است، حدود شش هزار میلیارد تومان اعتبارات دولتی در اختیار این ستاد قرار گرفته است.»
یک استاد دانشگاه میگوید: «سازمان ملل متحد، بحران آب را سرانه کمتر از ۱۰۰۰ متر مکعب تعریف میکند. تخمین زده میشود که سرانه آب ایران به حدود ۱۰۰۰ متر مکعب به ازای هر نفر در سال کاهش یافته است. این رقم به طرز خطرناکی نزدیک به آستانه کمبود مطلق است.»
آب روستاهای اطراف دریاچه ارومیه شور شده و محمد کوهانی، کارشناس حوزه آب درباره علت این موضوع میگوید: مناطقی که در اطراف دریاچه وجود دارند که چندینسال است خشک شدند، آب به آنها نمیرسد و نمکهای آن حالت روان و بدون ساختمان خاکی پیدا کردند و با باد جابهجا میشوند.
آبادان، خرمشهر و شادگان در حال تبدیل شدن به قبرستان نخلها هستند. شوری شدید آب، حدود ۴۰ درصد نخلستانها را نابود کرده و محصول باقیمانده یا بیکیفیت است یا فقط به خوراک دام و فرآوردههای صنعتی تبدیل میشود. کشاورزان و نخلداران با بحران اقتصادی و اجتماعی بیسابقهای روبهرو شدهاند
نعمتالله فاضلی، استاد انسانشناسی، گفت: در دنیای مدرن، بسیاری از مردم از معنای غذا و نوشیدنیها فاصله گرفتهاند. این فاصلهگیری از معنا باعث ایجاد بحرانهایی مانند بحران آب و بحرانهای زیستمحیطی شده است.
کاهش بارندگیها شرایط خشکسالی را در اقلیم خراسان رضوی حادتر و سدها را خالی از آب کرده است.کلانشهر مشهد در تابستانی که گذشت هیچ بارشی را ثبت نکرد، روند بیبارشی حتی تا اواسط مهرماه جاری نیز ادامه داشته و تاکنون بارانی در این کلانشهر باریدن نگرفته است.
سراب نیلوفر کرمانشاه، یکی از مشهورترین جاذبههای طبیعی غرب کشور، پس از سالها برداشت بیرویه آب و خشکسالیهای پیدرپی، به طور کامل خشک شد. این دریاچه که زمانی مملو از گلهای نیلوفر آبی بود و مقصد اصلی گردشگران به شمار میآمد، اکنون تنها خاطرهای از زیباییهای طبیعی کرمانشاه باقی گذاشته است. کارشناسان محیط زیست هشدار میدهند که این وضعیت، نمونهای از بحران گسترده منابع آبی استان است و دیگر سرابها و رودخانهها نیز در خطر خشک شدن قرار دارند.
استاد پژوهشکده بینالمللی زلزله میگوید: از سال ۶۰ تاکنون مشکل نشت آب از اطراف مخزن سد پدیدار شد؛ بهنحویکه در سالهای با بارندگی معمول، حدود ۲۲۰ میلیون مترمکعب آب از چشمههای ۱۰ کیلومتری پاییندست سد خارج میشود و تنها ۱۷۰ میلیون مترمکعب آب باقیمانده ذخیرهشده در مخزن به سمت نیروگاه کلان و سد لتیان ارسال میشود.
تنها در تابستان امسال، فهرستی بلند از تالابها و دریاچههای کشور بهطور کامل خشک شدند: دریاچه ارومیه، تالابهایامدژ، حوض سلطان، دریاچه نمک، شیمبار، بختگان، گاوخونی، مهارلو، میانگران و هامون.
درصد پرشدگی سدهای امیرکبیر ۱۵ درصد، لتیان ۲۵ درصد، لار دو درصد، طالقان ۴۱ درصد و ماملو هشت درصد است. آنطور که سخنگوی صنعت آب مدعی شده، بهجز سد طالقان، بقیه سدهای تهران یا به «حجم مرده» رسیدهاند یا نزدیک به آن هستند
بحران آب ایران را نمیتوان فقط به تغییرات اقلیمی یا کاهش بارندگی نسبت داد. این بحران بیش از هر چیز، بحران حکمرانی آب است. سیاستهای کوتاهمدت، نبود شفافیت و نگاه بخشی، ما را به مرز ورشکستگی آبی کشانده است.
عصر روز جمعه که مأموران هلالاحمر شهرستان نقده با تماسی تلفنی بهسمت روستا حرکت میکنند، احتمالاً فکر میکردند قرار است سر صحنه یک تصادف حاضر شوند. اتفاقی که در آن مناطق بهدلیل جادهها و مسیرهای دسترسی غیراستاندارد پرتکرار است. اما ماجرا این نبود.
به گفته مدیرکل دفتر زمینشناسی، برای گذر از بحران ابتدا باید به سراغ بخشی رفت که بیشترین برداشت را انجام میدهد: کشاورزی. حدود ۸۰ درصد منابع آب زیرزمینی ایران در این بخش مصرف میشود.
در اصفهان، زمین زیر پای شهری تاریخی با سرعتی میانگین ۱۵ تا ۱۸ سانتیمتر در سال فرو میرود. ترکهای عمیق بر کالبد بناهایی، چون میدان نقشجهان و مسجد سید، شبیه زخمهایی است که مستقیماً بر حافظه تاریخی ایران نشسته است
این گزارش، یافتههای یک بررسی میدانی از دریاچه ارومیه را ارایه میدهد که حاکی از یک فاجعه اکولوژیک و زمینشناختی است. مشاهدات، خشکی کامل پهنه آبی، تشکیل یک بیابان نمکی وسیع و نابودی کامل زیستبوم دریاچه را تایید میکند.
ایران در گرداب خشکسالی گرفتار شده؛ جایی که تغییرات اقلیمی، برداشت بیرویه آب و سیاستهای ناکارآمد در هم آمیخته و منجر به بحران انرژی شده است. بدون تحولات اساسی در مدیریت منابع، آینده انرژی پایدار ایران در خطر است.
در حال حاضر وضعیت آب در تهران یکی از چالشهای مهم این کلانشهر محسوب میشود. با توجه به رشد جمعیت و افزایش تقاضای آب، منابع آبی تهران تحت فشار زیادی قرار دارند. به طوری که سدهای مهمی مانند سد لتیان، سد امیرکبیر و سد لار که نقش کلیدی در تأمین آب این شهر دارند به دلیل کاهش بارشها و خشکسالیهای مکرر روزهای خوبی را سپری نمیکنند.