جمعیتهای غیرنظامی در مناطق جنگی از نرخ بالای اختلالات روانی رنج میبرند. یک مطالعه نشان میدهد که شیوع علائم اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) حدود ۲۳.۷ درصد و علائم افسردگی ۲۵.۶ درصد است. بالاترین میزان اختلالات روانی در دوران جنگ و در کشورهای با درآمد کم و متوسط مشاهده شده است
براساس پیمایش ملی سلامت روان که در سال ۱۴۰۰ انجام شده است، شیوع اختلالات روانپزشکی در ایران حدود ۲۵ درصد برآورد شده است. به عبارتی از هر چهار نفر، یک نفر به یکی از اختلالات روانپزشکی مبتلاست.
شاید شرایط بیمارستانها کمی هم تغییر کرده باشد مثلا دوربینهایی برای ثبت اتفاقات هست، اما این به معنای مصونیت کامل آنان نیست. پرستاران در بیمارستانهای روانی با مشکلات زیادی روبهرو هستند و تحقیقات نشان میدهد که میزان شیوع افسردگی در این قشر قابل توجه است.
طبق آمار بهدستآمده از این پیمایش، ۱۶ درصد افراد اختلالات خلقی، ۱۳.۷ درصد افراد اختلالات اضطرابی و چهار درصد اختلالات مصرف مواد یا الکل داشتند. همینطور نسبت به پیمایش سال ۱۳۹۱، رشد درخور توجه شیوع اختلالات روانپزشکی در مردان و کاهش مختصر اختلالات در زنان قابل مشاهده است.
علیرضا رئیسی، معاون بهداشت وزارت بهداشت، در نشست خبری شنبه ۱۹ مهر گفت: اختلالات افسردگی و اضطرابی جزو شایعترین اختلالاتی هستند که در سطح کشور گزارش شدهاند.
از سال ۱۳۹۰ تا ۱۴۰۱ شیوع اختلالات روانی در ایران به بیش از ۲۵ درصد رسیده، اما روانشناسان اجتماعی معتقدند شرایط سه سال اخیر، از بحرانهای اقتصادی و اجتماعی تا فشارهای سیاسی، آمار واقعی را بسیار بالاتر از آمار اعلامی برده است.
زنان نسبت به مداخلات درمانی نگرش مثبتتر و تمایل بیشتری برای درمان دارند و با اینکه مردان مانند زنان به اقدامات مداخلهای برای درمان اختلالات روانپزشکی نیاز دارند، اما با توجه به اقبال کمتر آنها، باید برنامههای ویژهای برای مردان در نظر گرفت.
میزان اختلالات روانی در ایران در ۵ سال گذشته به شدت افزایش داشته است/در دنیا میانگین اختلال روانی ۱۳% است، اما در ایران این آمار بالای ۲۵% اعلام شده است. البته در آمارهای غیر رسمی میزان اختلالات روانی در ایران تا ۳۰% هم عنوان شده است/پیش از این محمدرضا شالبافان سرپرست دفتر سلامت روان وزارت بهداشت گفته بود ۲۵.۴ درصد از جمعیت بالای ۱۵ سال کشور درگیر اختلالات روانی هستند.
در سه دهه گذشته، نرخ اختلالات روانی در ایران روندی افزایشی داشته و از ۱۷.۱٪ در سال ۱۹۹۰ به ۲۰.۷٪ در سال ۲۰۲۱ رسیده است.این روند بهویژه پس از پاندمی کرونا شتاب گرفته و طبق پیمایش ملی، در سالهای اخیر به ۲۵٪ جمعیت رسیده است.طبق گزارش سازمان جهانی بهداشت، حدود ۱۳٪ از جمعیت جهان با نوعی از اختلال درگیر هستند.
میدر تقویم جهانی روز «اسکیزوفرنی» که برخی آن را شدیدترین اختلال روانی مینامند، نامگذاری شده است تا به این طریق توجه جوامع مختلف به این بیماری و حمایت بیشتر از بیماران مبتلا به آن جلب شود. روانگسیختگی، اسکیزوفرنی یا شیزوفرنی یک اختلال روانی است که مشخصه آن ازکارافتادگی فرایندهای فکری و پاسخگویی عاطفی ضعیف است
اختلالات غذایی یکی از چالشهای جدی سلامت روان و جسمی در جوامع معاصر به شمار میروند. این مشکلات میتوانند تأثیرات عمیقی بر روی کیفیت زندگی فرد داشته باشند و نیازمند توجه و درمان مناسب هستند. آگاهی از علل، علائم و روشهای پیشگیری میتواند به مدیریت بهتر این اختلالات کمک کند.
اختلال عاطفی فصلی نوعی افسردگی هنگام تغییر فصل است که هر سال میلیونها نفر را در دنیا گرفتار خود میکند و این اختلال هرچه به انقلاب زمستانی و شب یلدا که کوتاهترین روز و بلندترین شب سال است نزدیک میشویم شدت میگیرد.
«نظام مراقبت اجتماعی دانشآموزان» که به «نماد» معروف است، در سالهای تحصیلی ۹۶-۹۵ و ۹۷-۹۶ در مدارس به راه افتاد و قرار بود تا سال ۱۴۰۰ همه مدارس کشور را تحت پوشش قرار دهد اما درنهایت محقق نشد.
اگرچه آمار اختلال روانی در ایران طی سالهای اخیر زیر ۲۰ درصد بود، اما شیوع کرونا و نتایج جانبی آن یک جهش بزرگ در این آمار پدید آورد. حالا و متاثر از اتفاقات سه ماه اخیر ایران آیا باید منتظر جهش بزرگتری در این آمار باشیم؟
بعد از شهریورماه ۱۴۰۱، مرگ مهسا امینی و شروع اعتراض در نقاط مختلف کشور، در بعضی شهروندان نشانه های اضطرابی، بیخوابی، ناامیدی و حتی بازگشت بعضی اختلالات و ناراحتیهای عمیق روحی دیده میشود.