اصلی‌ترین مشکل صنعت خودرو دخالت بیش از حد دولت است/ نمی‌شود این صنعت را به زور ارتقا داد

یک کارشناس حوزه خودرو گفت: اشکال صنعت خودرو این است که دخالت‌های دولتی و حاکمیتی بسیاری در این صنعت وجود دارد و این مهم‌ترین دلیلی است که صنعت خودرو در ایران موفق نیست.

مینا علیزاده، اقتصاد۲۴- مشکل صنعت خودرو کجاست که هر روز بر مشکلات آن افزوده می شود؟ علاوه بر این سال‌هاست که ادعای تولید خودروی ملی به نام سمند و پراید را داریم اما با اعتراف اخیر وزیر صنعت، معدن و تجارت مشخص شد که لافی بیش نیست و بسیاری از قطعات آن نیازمند خارج از کشور است.

فربد زاوه در گفتگو با خبرنگار اقتصاد 24 در خصوص اعتراف وزیر صنعت، معدن و تجارت درباره عدم خودکفایی کامل صنعت خودرو در تولید خودروهایی مانند پراید و سمند و ارتباط آن با میزان کارآمد بودن این صنعت اظهار کرد: اینکه برخی از قطعات خودروهای داخلی وارداتی هستند حاکی از ناکارآمد بودن صنعت خودرو در ایران نیست، در هیچ کجای دنیا یک کشور نمی‌تواند تمامی نیازهای صنعتی خود را به تنهایی رفع کند و کشورهای صاحب تکنولوژی به مراتب پیشرفته‌تر و با زنجیره تولید تکمیل تر از ایران نیز زنجیره تامین صد در صدی در کشور خود ندارند و همه قطعه‌های مورد نیاز خود را وارد می‌کنند و این به معنای ناکارآمدی نیست.

این کارشناس خودرو با تاکید بر اینکه دور از منطق است که بخواهیم تمامی قطعات را در داخل کشور تولید کنیم افزود : نمی‌توان اکثر قطعات را با تیراژی که شرکت‌های بزرگ تولید می‌کنند در داخل کشور تولید کرد و اینکه بخواهیم از لحاظ فنی و اقتصادی با آن شرکت‌ها رقابت کنیم کار بیهوده‌ای است.

وی تصریح کرد: در هر فعالیت اقتصادی برای اینکه محصول نهایی از لحاظ مشخصات فنی، قیمت و ... در بازار ظرفیت رقابت پیدا کند باید تولیدکنندگان آن به سراغ بهینه‌ترین تامین‌کنندگان محصول مورد نظر در سطح بین‌الملل بروند، زیرا ارزش افزوده هر کشوری در تولید روی موضوعات خاص مانور می‌دهد، به طور مثال در شرایط کنونی در ایران دو مزیت بزرگ انرژی و نیروی کار ارزان وجود دارد که می‌توان با برنامه‌ریزی قطعاتی که نیاز به این دو ظرفیت دارند را با سود بالا در کشور تولید کرد و به فروش رساند.

زاوه افزود: در خودروهای کار مثل اتوبوس ارزش افزوده بالایی می‌توانیم کسب کنیم، زیرا ناشی از مزیت انرژی و نیروی کار ارزان است یا در خصوص قطعات انرژی‌بر مثل موتور که به ریخته‌گری نیاز دارند می‌توان ارزش افزوده ایجاد کرد.

زاوه ادامه داد: مواد اولیه‌ مثل مواد فولادی یا پتروشیمی در کشور در دسترس است که می‌شود خیلی از قطعات را با استفاده از این مواد اولیه در داخل با ارزش افزوده بالا تولید کرد، البته خیلی از تکنولوژی‌ها هم در دنیا وجود دارد که در ایران یافت نمی شود.

این کارشناس صنعت خودرو گفت: اگر مجموع این موضوعات را کنار هم قرار دهیم متوجه می‌شویم نیاز است یکسری قطعات در داخل تولید و یکسری از خارج وارد شود تا هم از لحاظ مشخصات فنی به اهداف خود برسیم و هم از لحاظ قیمت وارد رقابت شویم.

وی با تاکید بر ضرورت کاهش دخالت های دولت در صنعت خودرو، گفت: افراط و تفریط در هر زمینه‌ای موردپسند نیست، اشکال صنعت خودرو این است که دخالت‌های دولتی و حاکمیتی بسیاری در این صنعت وجود دارد و این مهم‌ترین دلیلی است که صنعت خودرو در ایران موفق نیست. با یک نگاه اجمالی می‌توان دریافت که دولت، مجلس و قوه قضائیه و نهادهای دیگر همه در مورد صنعت خودرو اظهار نظر می‌کنند و به نوعی در آن نفوذ دارند و این باعث شده است که صنعت خودرو ایران بازدهی مطلوبی نداشته باشد.

زاوه در پاسخ به این سوال که آیا با توجه به شرایط بحرانی موجود باید به تعطیلی این صنعت اندیشید بیان کرد: موافق اینکه این صنعت به کلی تعطیل شود نیستم اما در عین حال معتقدم نمی شود این صنعت را به زور ارتقا داد.

وی با اشاره به اینکه اگر دولت از بازار خودرو خارج شود بازار می تواند تصمیم درست را اتخاذ کند گفت : در خودروی سواری می‌توان به ارزش افزوده خوب رسید، به شرط اینکه دولت از این موضوع عبور کند و با ایجاد فضای رقابتی اجازه دهد نتیجه نهایی را بازار تعیین کند، اگر این فعالیت‌ها اقتصادی هستند که ادامه پیدا کند، اگر هم سودی ندارد باید بسته شود تا هزینه آن را مردم پرداخت نکنند.

این کارشناس صنعت خودرو در پایان وضعیت این صنعت در ایران را بحرانی دانست و اظهار کرد: صنعت خودرو در ایران با بحران سنگین نقدینگی و مالی مواجه است، سیاست‌های دستوری دولت و سرکوب قیمت‌ها در قالب تورم کلی کشور به همه تحمیل می شود، خودروسازان نیز از این موضوع مستثنی نیستند، این صنعت دچار بحران مالی است که در ماه‌های آتی می‌تواند تشدید شود و در عین حال از باب‌ قیمت تمام شده نیز تحت فشار شدید تورم داخلی قرار دارد، به این معنی که از یک طرف هزینه‌ها بالا می‌رود و از طرف دیگر قدرت خرید مشتریان بهبود پیدا نکرده است، بنده شرایط پیچیده‌ای در کوتاه مدت و میان برای صنعت خودرو متصور هستم.