مصرف انرژی در ایران 16 برابر ژاپن است/ راه‌های افزایش گازهای گلخانه‌ای را سد کنیم

یک کنسگر محیط زیست گفت: در ایران متوسط مصرف انرژی 16 برابر مصرف انرژی کشور ژاپن است. توکیو 25 میلیون جمعیت دارد اما هر دو هفته یکبار زباله‌ها را در آنجا جمع می‌‎کنند درحالی که در تهران با 10 میلیون جمعیت شهرداری روزی سه بار هم زباله‌ها را جمع کند باز هم زباله هست.

شقایق صفی‌خانی، اقتصاد24- چرخه بهم‌پیوسته طبیعت که چرخ جهان را می‌چرخاند با بی‌توجهی یا کم توجهی به محیط زیست و بحران‌های آن حالا به سرعت رو به گرمی می‌رود، پدیده‌ای که به زودی گریبان دولت‌ها و مردمان را خواهد گرفت و خواه ناخواه جهانیان را برای نفس‌های به شماره افتاده بسیج خواهد کرد. تغییر اقلیم در کنار سایر پدیده‌ها حالا زنگ خطری را برای برخی دولت‌ها به صدا در آورده و صدایش روبه‌روز بلندتر می‌شود. به اعتقاد محمد درویش، کنشگر محیط زیست، هر شهروند باید از خودش شروع کند و تمام رفتارهایی که سبب افزایش گازهای گلخانه‌ای می‌شود را مهار کند.

محمد درویش در گفت‌و‌گو با اقتصاد24 گفت: وقتی از تغییرات اقلیمی صحبت می‌کنیم یعنی یک روند درازمدتی را شاهد هستیم که به تدریج میانگین ریزش‌های آسمانی و میانگین دمایی را که به‌عنوان میانگین دراز مدت یاد می‌شود دست‌کم باید از 60 سال بیشتر باشد دچار تغییر محسوس می‌کند. اگر چنین اتفاقی پیش آید و اقلیم‌شناسان آن را نه فقط یک نوسان بلکه یک تغییر بدانند آن وقت است که هشدار‌ها به صدا در می‌آید.

وی افزود: با تغییرات اقلیمی باید شاهد تغییر در تنوع زیستی گیاهی و جانوری باشیم؛ انسان به عنوان یکی از ارکان اکوسیستم در این حوزه به شدت آسیب خواهد دید. به همین علت است که از Climate Change یا Global Warming به‌عنوان یکی از مهلک‌ترین خطرات برای آینده کیفیت زیستن در کره زمین یاد می‌کنند.

درویش با اشاره به بارش‌های سنگین و ناگهانی در ایران اظهار کرد: بارش‌های ناگهانی برف و گرمای ناگهانی می‌تواند نشانه تغییر اقلیم یا نوسان اقلیمی باشد. باید دید که این پدیده ها اتفاقی است یا تکرار می‌شود، چون با یک یا دو رویداد نمی‌توانیم قضاوت قطعی کنیم. Ipcc برسی کرده که در طول 100 سال اخیر به متوسط دمای کره زمین 76 صدم درجه سلسیوس افزوده شده و به طرز معنی‌داری شکل ریزش‌های آسمانی از برف به باران تغییر کرده است. این دوره زمانی 100 سال اعلام شده و می‌توانیم بگوییم که اینجا تغییر اتفاق افتاده است. در همین دوره سخت‌ترین سرما در دوره تاریخ ایالات متحده در شمال شرق این کشور اتفاق افتاد یعنی در شرایطی که روند غالب، روند جهان گرمایی و گرم شدن است ممکن است در یک یا دو سال بارش‌های سنگین را هم داشته باشیم، اما نکته مهم تداوم این روند است.

این کنشگر محیط زیست تصریح کرد: مهمترین عاملی که سبب تغییر اقلیم می‌شود، افزایش محسوس انتشار گازهای گلخانه‌ای است. یکی از مهترین گازهای گلخانه‌ای که در اتمسفر منتشر می‌شود CO2 و متان است. انتشار این گازها در جو سبب می‌شود تشعشعات خورشیدی که به زمین می‌خورد نتواند برگردد. این پدیده خطرناک است و می‌تواند دمای زمین را افزایش دهد. کوچ اخیر پرندگان از آمریکا شمالی به اروپا 15 روز زودتر اتفاق افتاد که به دلیل تغییرات اقلیمی بود. وقتی به اطراف هلند رسیدند، غذای لازم برای آن‌ها فراهم نشده بود، چون از لار و نوعی کرم تغذیه می کردند و این تغییر اقلیم در آنجا شکل نگرفته بود میلیون‌ها قطعه پرنده به دلیل بی غذایی تلف شدند.

درویش با بیان اینکه با تغییر اقلیم باید منتظر بسیاری از پدیده‌ها باشیم، گفت: به‌عنوان مثال بخش‌هایی از کشور ایسلند که سال‌ها یخ زده بوده است از زیر یخ‌ها بیرون آمده و همین باعث شده بیش از 200 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری خارجی در ایسلند انجام شود. این کشور به شدت دچار پدیده افزایش جمعیت شده و بسیاری از شهروندان کشورهای خارجی خواهان مهاجرت به ایسلند هستند و معدن‌کاوی به سرعت در حال رشد است. در بخش‌هایی از آلاسکا، شمال کانادا و سیبری نیز چنین اتفاقی افتاده است. در بخش‌های دیگری مثل مالدیو نیز به سرعت سطح آب درحال بالا آمدن است و این سبب می‌شود شهرهای ساحلی و بندری جهان از حیز انتفاع خارج شوند.

این کنشگر محیط زیست با اشاره به معضلات تغییر اقلیم یادآور شد: پیش‌بینی‎ها می‌گوید تا پایان این قرن 350 میلیون نفر از شهروندان کره زمین مجبور به مهاجرت خواهند شد که این می‌تواند ‌تبعات بسیار جدی ایجاد کند. گرم شدن زمین سبب خشک شدن تالاب‌ها خواهد شد که این خشکی منجر به افزایش تفاوت دمای شب و روز خواهد شد و منطقه را به سمت بیابانی شدن می‌برد. با تغییر اقلیم نیاز اقلام زراعی به آب افزایش پیدا می‌کند و سبب می‌شود مهاجرت پرندگان با لکنت مواجه شود و شاهد قتل‌عام پرندگان باشیم.

وی ادامه داد: به طور کلی اکوسیستم ضربه سنگینی می‌خورد، چون نظام اکو سیستمی یک نظام پیچیده و درهم تنیده است و بر مبنای اثر پروانه‌ای ممکن است یک لکنت در بخشی از اکوسیستم مانند دومینو بخش‌های دیگر را نیز تحت تاثیر قرار دهد. تغییر اقلیم همچنین منجر به مرگ مرجان‌ها خواهد شد. با افزایش دمای اقیانوس‌ها بسیاری از آبزیان در خطر مرگ قرار می‌گیرند و این سبب تهدید امنیت غذایی می‌شود. این مسئله منجر به فشار به خشکی برای تامین غذا و تشدید فرسایش و از بین رفتن خاک می‌شود.

درویش با اشاره به تاثیر گازهای گلخانه‌ای بر کشاورزی تاکید کرد: تغییرات اقلیم سبب می‌شود نیاز اقلام زراعی به آب افزایش پیدا کند، برخی آفت‌ها طغیان کند، مصرف آب افزایش یابد و فرایند فتوسنتز مختل شود که مجموع این عوامل سبب می‌شود تا کیفیت و کمیت محصولات زراعی به شدت آسیب ببیند.

این کنشگر محیط زیست با ارائه چند راهکار گفت: هر شهروندی باید از خودش شروع کند و تمام رفتارهایی که باعث افزایش گازهای گلخانه‌ای می‌شود را مهار کنند و سپس این مطالبه جدی را از شهرداری‌ها، دولت‌های محلی و ملی داشته باشند تا در رفتارشان تجدید نظر کنند. یکی از چیزهایی که به انتشار گاز‌های گلخانه‌ای کمک می‌کند میل شدید مردم به استفاده از موتور سیکلت است و باید تلاش کنیم از آن کمتر استفاده شود. تا جایی که می‌توانیم باید استفاده از پلاستیک را کاهش دهیم. در فرایند تولید مواد پروتئینی آب زیادی استفاده می‌شود و باید حداقل هفته‌ای دوبار از پروتئین گیاهی استفاده کنیم.

درویش تصریح کرد: باید تلاش کنیم در مصرف انرژی صرفه‌جویی کنیم. در ایران متوسط مصرف انرژی 16 برابر مصرف انرژی کشور ژاپن است. شهروندان ایرانی چند برابر شهروندان ژاپنی زباله تولید می‌کنند. توکیو، پایتخت ژاپن 25 میلیون جمعیت دارد که هر دو هفته یک بار زباله‌ها را جمع می‌‎کنند درحالی که تهران با 10 میلیون جمعیت شهرداری روزی سه بار هم زباله‌ها را جمع کند باز هم زباله هست. شهروندان ژاپنی برای هر گرم زباله‌ای که تولید می‌کنند باید مالیات بپردازند، ولی ما اینجا هیچ انگیزه‌ای را ایجاد نکرده‌ایم برای اینکه بخواهیم شهروندان را به تولید زباله کمتر تشویق کنیم.

وی تاکید کرد: باید کاری کنیم هر ساختمانی که پایان کار می‌‎گیرد علاوه بر اینکه هر واحد کنتور برق جدا داشته باشد، کنتور آب جدا نیز داشته باشد و نباید آب را تقسیم بر تعداد کرد. باید تلاش کنیم خوابگاه‎های دانشجویی و هتل‌ها که ساکنان آن انگیزه‌ای برای مصرف آب ندارند با تمهیدات لازم این انگیزه را پیدا کنند. باید تلاش کنیم مشترکینی مانند برخی پادگان‌های نظامی، برخی ساختمان‎‌های دولتی و مساجد که آب بها نمی‌پردازند، بهای آب مصرف شده را پرداخت کنند.

درویش در پایان تاکید کرد: مجلس باید قوانینی وضع کند تا کسانی که زباله کمتری تولید و یا آب کمتری مصرف می‌کنند تشویق شوند و کسانی که در مصرف آب صرفه جویی نمی‌کنند جریمه شوند.