برگزیت، ایران، هواوی؛ هزینه «قراردادهای موقت» با جان بولتون

جان بولتون، مشاور امنیت ملی دونالد ترامپ، بیش از این نمی‌تواند نگران دولت بوریس جانسون باشد و پیشنهادات او ممکن است پس از مدتی تاثیرات ناگوارش را به خوبی نشان دهد.

اقتصاد 24 - پاتریک وینتور در روزنامه گاردین به نقش جان بولتون در روابط لندن و واشنگتن اشاره کرد و نوشت: "مشاور امنیت ملی آمریكا قصد دارد بریتانیا را از اروپا دور کند."

او ابتدا پیام همبستگی را مخابره کرد و گفت: "ما با شما هستیم." او قول داد که برگزیت با توافق یا بدون توافق با اروپا تا 31 اکتبر به نفع امنیت ملی آمریکا است. بولتون اظهار داشت که قبل از اینکه موضوع خروج بریتانیا مطرح شود، وی نخستین کسی بوده که اعتقاد داشت باید این کشور از اتحادیه اروپا جدا شود. بولتون خود را پیشتاز برگزیت می‌خواند.

اما او به عهد دوستی و قول تکراری اولویت بخشیدن به تجارت با بریتانیا بسنده نکرد و پیشنهاد ویژه‌ای ارائه داد.

بولتون گفت که بریتانیا و آمریکا می‌توانند برای کاهش موانع تجاری، توافقنامه‌های جدیدی را مثلا در حوزه تولیدات داخلی امضا کنند. او مطمئن بود که کنگره آمریکا، همان ارگانی که توافق‌های تجاری این کشور را تحریم می‌کند، از اینگونه پیشنهادات حمایت بی چون و چرایی خواهد کرد.

هدف این است که پس از سناریوی خروج بریتانیا از اروپا بدون توافق، شبکه‌ای ایمن طراحی شود چرا که این کشور دیگر دسترسی خود را به بازارهای اروپا از دست خواهد داد. البته این موضوع طرح کامل نجات مالی نیست، اما در آن تاکید می‌شود که خروج بریتانیا به نفع امنیت ملی آمریکا خواهد بود.

بولتني‌ها، اتحاديه اروپا را نه تنها هیولای بوروکراتیک یا رقیب احتمالی قدرت آمریكا می‌دانند، بلكه آن را مخالف ایده نظم جهانی آمریکا تصور می‌کنند. این استدلال سنتی آمریکا که انگلیس با حضور خود در اتحادیه اروپا می‌تواند از منافع واشنگتن حمایت کند، در دوره ترامپ کنار گذاشته شد.

وینتور به سخنرانی سال 2018 ترامپ در سازمان ملل اشاره کرد که گفته بود بلوک های قدرت چند جانبه باید خنثی شوند و "دکترین میهن‌پرستی" باید تغییر کند. وی به مجمع عمومی این چنین گفت: "كشورهای مسئول در سراسر جهان باید در برابر تهدیدات حاكمیت، نه فقط حكومت جهانی، بلكه اشکال جدید زور و سلطه ایستادگی كنند." وی گفت کشورش همیشه استقلال و همکاری برای ایجاد حکومت جهانی را انتخاب خواهد کرد.

وی ادامه داد: "کاملاً واضح است که اگر قرار بود سخنان بولتون عملی شود، نه تنها انگلیس آزاد می شد، بلکه اتحادیه اروپا هم تجزیه می‌شد. نکته قابل توجه این بود که تنها محافظه‌کارانی که بولتون در سفر خود ملاقات کرد، چهره‌های برجسته گروه تحقیقاتی اروپا مانند برنارد جنکین، ایان دانکن اسمیت و بیل کش بودند، کسانی که حتی نمایندگان جناح «توری» هم نبودند."

بولتون در تبلیغ حمایت آمریکا از برگزیت، درباره بسیاری از مشکلات خروج بدون توافق یا معاهده تجارت آمریکا و انگلیس سخنی نگفت و تنها اظهار داشت كه خروج بدون توافق ریسکی هم به همراه نخواهد داشت.

وقتی از او درباره تهدید توافق تجاری بریتانیا و آمریکا نسبت به سلامت ملی سوال شد، نظری نداد و در پاسخی گفت که منظور سوال را متوجه نشده است. نگرانی درباره فروش مرغ‌های شسته شده با آب کلر به مصرف‌کنندگان انگلستان تنها یک شوخی تلقی شد. نباید فراموش کرد که بولتون معمولا درباره طرف مقابل رابطه تجاری کشورش توضیحی نمی‌دهد.

نکته مهم این است که بریتانیا در صورت خروج از اتحادیه اروپا تا چه حد نیاز خواهد داشت تا تحت سلطه آمریکا قرار بگیرد. پیش‌تر بولتون گفته بود که به نیاز کوتاه مدت بریتانیا به تمرکز بر برگزیت احترام می‌گذارد، اما باز هم دو نگرانی مهم آمریکا، یعنی نقش شرکت فناوری چینی، هواوی، در شبکه 5G انگلیس و آینده توافق هسته ای برجام، تاثیر ویژه‌ای بر اقتصاد انگلیس گذاشت.

او در مورد نخست ادعا کرد که بریتانیا توافق کرده است که اصول اولیه را از نو بررسی کند، تحلیلی که وی با مقامات انگلیس در میان نگذاشته بود. بولتون اما درباره ایران نظری نداد و معتقد بود که این توافق به هر حال متلاشی خواهد شد. وی ادعا کرد کرد که تیم جانسون پیشتر برنامه های مربوط به عملیات امنیتی دریایی جداگانه در خلیج فارس را رها کرده بود و در عوض با برنامه Operation Sentinel تحت رهبری آمریکا حرکت کرده است.

پاتریک وینتور، تحلیلگر روزنامه گاردین، نوشت: "اما خروج از توافق هسته ای تغییر جهت 180 درجه‌ای است طوری که انتظار می‌رود دیپلمات‌های ارشد با این حرکت استعفا دهند. توافق نامه سال 2015 که اتحادیه اروپا و دولت اوباما امضا کردند، یکی از دستاوردهای بزرگ دیپلماتیک این قرن محسوب می‌شود و همسو شدن بریتانیا در نابودی خودسرانه آن توسط ترامپ مانند این است که در مقابل سیاست‌های واشنگتن تعظیم کنیم. این اقدام برلین و پاریس را هم عصبانی خواهد کرد که معتقدند همچنان امکان نجات برجام وجود دارد."

این موضوع بدان معنا نیست که برجام به قوت خود باقی خواهد ماند. فشار بی‌امان اقتصادی آمریکا، تهران را وادار می‌کند اقداماتی انجام دهد که دیگر بریتانیا نتواند مقابل آن ایستادگی کند. برخی از این مسائل در اجلاس آینده G7 در بیاریتز نقش تعیین‌کننده‌ای را بازی خواهد کرد. همچنین فرصت مناسبی خواهد بود تا جانسون به خوبی درک کند واشنگتن تا چه حد قصد دارد لندن را نه تنها از اتحادیه اروپا بلکه از ارزش‌های اروپایی دور کند.

منبع: گاردین
مترجم: فرزانه اسکندریان