تهران واقعا باید تخلیه می‌شد؟

اقتصاد۲۴- تصویر برج میلاد تا آسمان غبارآلود شهر، زمانی معیاری برای اندازه‌گیری آلودگی‌هوای تهران بود، اما حالا کافی است به صفحات موبایلتان و اعدادش از شاخص کیفیت هوا نگاه کنید تا از اوضاع هوای شهر خبردار شوید.

در چند هفته گذشته همین اعداد به طور کمی نشان می‌دادند که اوضاع هوای پایتخت اصلا خوب نیست، همین اعداد باعث تعطیلی مدارس و دانشگاه‌ها شد و حتی در برخی مواقع تحلیل‌هایی ترسناک از این اعداد در فضای مجازی شد، تا برخی ادعا‌ها مبنی بر لزوم به تخلیه شهر هم مطرح شود.

این شاخص‌ها که سال‌هاست کیفیت هوای شهر‌های بزرگ دنیا را نشان می‌دهند، توسط سازمان محیط‌زیست ایالات متحده آمریکا ایجاد شد تا کیفیت هوا شهر‌ها به طور روزانه مشخص شود و از سویی شهروندان هم به طور ساده‌ای با شرایط آلودگی‌هوا در هر روز و پیامد‌های آن روبرو شوند.

شاخص آلودگی هوا به ما چه می‌گوید؟

در واقع وضعیت ۴ آلاینده مختلف ازون، ذرات معلق، مونواکسید کربن و دی‌اکسید سولفور را اندازه گرفته می‌شود و توسط این شاخص عددی در رابطه با غلظت آن اعلام می‌شود، عددی که هرچه بیشتر باشد نشان از اوضاع خطرناک‌تر بودن اوضاع می‌دهد.

آلاینده‌ای که این روز‌ها شهر تهران را آلوده کرده مربوط به ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون است، ذراتی بسیار ریز که می‌توانند تا عمق زیادی به ریه نفوذ کنند و خطرات زیادی به همراه دارد. عوامل دیگری مانند تنفس از راه دهان، فعالیت بدنی، سن (کودک یا سالمند بودن)، داشتن بیماری زمینه‌ای ریه‌ای، درجه حرارت هوا و سایر مواد آلاینده میزان نفوذ این ذرات به درون ریه‌ها و اثرات زیانبارشان را تشدید کند.

اعداد مختلفی که این شاخص نشان می‌دهند در ۶ گروه مختلف دسته‌بندی می‌شود:

شاخص آلودگی هوای تهران مدتی است که بیشتر از صد است، عددی که این جدول نشان می‌دهد نگران کننده است.

تهران نه، آسیا هوا ندارد!

هفته‌های گذشته این شاخص در شهر تهران به اعداد بالایی رسید، اما به نظر می‌رسد در زمینه آلودگی هوا تهران در دنیا تنها نباشد. شهر‌های بزرگی از جمله از کلاشهر‌های ایران از این شاخص برای بیان وضع آلودگی هوا استفاده می‌کنند و اعداد شاخص آلودگی هوای آن‌ها اصلا مناسب نیست.

برای مثال در همین لحظه شاخص آلودگی هوا در ایالت نوئوو لئون مکزیک به عدد ۹۸۸ رسیده است، عددی که اصلا در این شاخص تعریف نشده است. به همین دلیل دولت مکزیک به ساکنین این منطقه توصیه کرده است که تا پنجره‌های خانه‌های خود را ببندند.

در این میان ده‌ها شهر دیگر هم در غرب خاورمیانه در حال گذراندن روز‌های آلوده‌ای هستند، آلودگی‌هایی که عدد آن‌ها شاید برای شهروندان تهرانی هم عجیب باشد. حتی چند روز پیش در دهلی شاخص آلودگی به بالای عدد ۵۰۰ رسیده بود.

در شرق آسیا هم اوضاع به همین شکل است، البته در کشور ژاپن در همه شهر‌ها شاخص آلودگی هوا کمتر از ۱۰۰ صد است و هوا یا در وضعیت سالم و یا در وضعیت پاک قرار دارد.

تعطیلی مدارس و آلودگی هوا؛ دنیا در این رابطه چه کار می‌کند؟

همانند ایران بسیاری از کشور‌ها در هنگام آلودگی هوا روی به تعطیلی مدارس می‌آورند چراکه کودکان جزو گروه‌های حساس حساب می‌شوند و امکان آسیب رسانی به آن‌ها زیاد است.

برای مثال یک ماه پیش در دهلی نو مدارس بخاطر آلودگی‌هوا برای ۵ روز تعطیل شدند. البته در هر کشور شرایط برای تعطیلی متفاوت است برای مثال گفته می‌شود در ایران هنگامی شاخص آلودگی‌هوا بالای ۱۵۰ تعطیل می‌شود مدارس تعطیل می‌شوند، اما در منطقه سونوما در ایالات کالیفرنیا آمریکا این عدد باید ۲۷۵ باشد.

همین موضوع با انتقادات زیادی از سوی خانواده‌های دانش‌آموزان در سونوما مواجه شد و سرپرست این منطقه در این رابطه توضیح داد: «به طور کلی ما باور داریم که دانش‌آموزان در مدارس در هوای امن‌تری هستند، به این دلیل که مدارس معمولا از فیلتر‌های مخصوص هوا استفاده می‌کنند، چیزی که در خانه‌ها وجود ندارد.

البته در کشور‌های مختلف این قوانین از منطقه به منطقه و حتی مدرسه به مدرسه متفاوت است و هر مدرسه‌ای در رابطه با تعطیلی به دلیل آلودگی هوا از قوانین خاصی پیروی می‌کند.

آلودگی‌هوا، تهران را واقعا به مرز تخلیه رساند؟

هفته‌های گذشته این شاخص در تهران به اعدادی بین ۱۰۰ تا ۲۰۰ رسید و همین موضوع نگرانی‌های زیادی به وجود آورد و حتی نقل قولی از شهردار تهران درباره تخلیه تهران منتشر شد که نگرانی‌های زیادی به وجود آورد، البته این نقل قول سریعا تکذیب شد.

با این وجود رسیدن شاخص آلودگی‌هوا در تهران به عدد ۲۰۰ نگرانی‌های زیادی به وجود آورد و حتی برخی خبرگزاری‌ها خبر‌هایی با تیتر «تهران در مرز تخلیه» منتشر کردند.

اما نگاهی به وضعیت آلودگی هوا در شهر‌های مختلف دنیا نشان می‌دهد که وضعیت تهران به این شکل هم نبوده است. البته در برخی مواقع در شهر‌های بزرگی از دنیا آلودگی هوا به حدی رسیده است که دستور تخلیه صادر شده باشد. برای مثال چند هفته پیش انفجار یک نیروگاه در تگزاس باعث ایجاد آلودگی زیادی در مناطقی از تگزاس شد، تا جایی که برخی از شهروندان آن منطقه دستور تخلیه صادر شد.