چرا تغییرات اقلیمی بر خاورمیانه از ایران تا سوریه تبعات مضاعفی دارد؟

اقتصاد ۲۴-کارشناسان معتقدند که بحران آب و هوایی تهدیدی مضاعف برای کشور‌های خاورمیانه محسوب می‌شود؛ چنان که ضمن کاهش درآمد‌های نفتی به دلیل تشدید همگرایی جهانی به سوی تولید انرژی‌های پاک، با تشدید افزایش دمای هوا این منطقه را غیرقابل سکونت خواهد کرد.

شرکت‌کنندگان در کنفرانس بین‌المللی تغییرات آب و هوایی در شرق مدیترانه و خاورمیانه که هفته گذشته برگزار شد، بر سر کوتاهی کشور‌های این منطقه که سال‌هاست درگیر بحران‌هایی از جمله جنگ و مهاجرت بوده‌اند، در مقابله با گرمایش هوا توافق داشتند.

نیکوس آناستاسیادس، رئیس جمهوری قبرس در این کنفرانس گفت: «منطقه ما به عنوان کانون جهانی تغییرات اقلیمی طبقه‌بندی شده است.» اشاره او به گزارش اخیر سازمان جهانی هواشناسی سازمان ملل متحد بود که تصریح کرده است: «منطقه پُرآفتاب شرق مدیترانه و خاورمیانه، منطقه بسیار آسیب‌پذیری است.»، اما در آستانه برگزاری کنفراس تغییرات اقلیمی گلاسکو (کوپ۲۶) برخی کشور‌های «بسیار آسیب‌پذیر» این منطقه همچون ایران، عراق، لیبی و یمن هنوز زیر بار الحاق نهایی و رسمی به پیمان آب و هوایی پاریس نرفته‌اند.

بیشتر بخوانید: داشتن محیط زیست سالم جزو حقوق بشر است

جفری ساکس، رئیس شبکه راهکار‌های توسعه پایدار سازمان ملل، نیز در حاشیه این کنفرانس به خبرگزاری فرانسه گفت: «مشکلات زیادی در این منطقه وجود دارد، چون از یک سو خاورمیانه مرکز تولید انرژی‌های فسیلی است که ما ناچاریم تولید آن‌ها را متوقف کنیم و از سوی دیگر این منطقه روز به روز خشک‌تر می‌شود و پس از تجربه سال‌ها جنگ نظامی و تنش سیاسی بر سر منابع نفتی، اکنون سراسر آن درگیر تنش‌های آبی و جابجایی اجباری جمعیت است.» استاد دانشگاه کلمبیا در نیویورک تاکید کرد: «باید یک تحول عظیم در منطقه ایجاد شود تا این منطقه پرآفتاب به مرکز تولید انرژی خورشیدی و اقتصاد سبز جهان تبدل بشود.»

آقای ساکس خاطر نشان کرد که مطابق فرضیه‌ای، تغییرات آب و هوایی یکی از عوامل محرک جنگ داخلی سوریه بوده چرا که در وقوع خشکسالی بی‌سابقه بیش از یک میلیون کشاورز را به شهر‌ها کوچاند و موجب تقویت فشار اجتماعی برای رخداد قیام سال ۲۰۱۱ شد.

لوران فابیوس، وزیر خارجه سابق فرانسه نیز در سخنرانی خود در این کنفرانس گفت: «آتش سوزی‌های فاجعه‌بار در قبرس، یونان، ترکیه، اسرائیل و لبنان، درجه حرارت بیش از ۵۰ درجه سانتیگرادی در کویت، عمان، امارات عربی متحده، عربستان سعودی، عراق و ایران و خشکسالی در ترکیه و تنش آبی در کشور‌های مختلف منطقه به ویژه اردن، صحنه‌هایی از یک فیلم سینمایی غیرواقعی نیستند بلکه تراژدی واقعی و کاملا ملموس هستند.»

بیشتر بخوانید: بحران انرژی تهدیدی برای احیای اقتصاد جهانی

آقای فابیوس نیز مانند دیگر سخنرانان این کنفرانس هشدار داد که با ادامه از میان رفتن زمین‌های کشاورزی و افزایش تنش‌های آبی، منطقه خاورمیانه آبستن درگیری‌ها و خشونت‌های آتی است.
یوس للیولد، متخصص هلندی نیز هشدار داد که مطابق برآورد‌های انجام شده، با ادامه روند موجود انتشار گاز‌های گلخانه‌ای، احتمال افزایش ۶ درجه سانتیگرادی دمای هوای کره زمین وجود دارد که این افزایش دما در منطقه خاورمیانه بیشتر خواهد بود، به طوری که دمای این منطقه به حدود ۶۰ درجه سانتیگراد در تابستان خواهد رسید و عملا امکان زندگی در این منطقه را از بین خواهد رفت.

قبرس به عنوان نزدیکترین عضو اتحادیه اروپا به خاورمیانه، در تلاشی بین‌المللی با مشارکت ۲۴۰ دانشمند در تدارک برنامه اقدامی ۱۰ ساله برای مقابله با تغییرات اقلیمی در منطقه خاورمیانه است؛ برنامه‌ای که قرار است در کنفرانس سال آینده تغییرات آب و هوایی در شرق مدیترانه و خاورمیانه ارائه شود.

بیشتر بخوانید: فاجعه اقلیمی، خطری جدی برای جان انسان

البته نمایندگان کشور‌های جهان نیز طی کنفرانسی در گلاسکو که از ۳۱ اکتبر تا ۱۲ نوامبر برگزار خواهد شد، برای حصول توافق در مورد برنامه‌ای دقیق با هدف کاهش انتشار گاز‌های گلخانه‌ای گردهم خواهند آمد. با این حال، گرتا تونبرگ، نوجوان سوئدی فعال در زمینه محیط زیست روز شنبه و پیشاپیش از نتیجه‌بخش بودن این کنفرانس ابراز ناامیدی کرد. او پیش‌بینی کرد که با وجود ایراد سخنرانی‌های جذاب از سوی رهبران جهان و طرح وعده‌های جذاب، اقدامی جدی برای بهبود شرایط زیست محیطی کره زمین صورت نخواهد گرفت. با این حال، او از رهبران جهان خواست تا در مورد شرایط حاد زیست محیطی کره زمین «صادق» باشند.

یورونیوز