آیا تنش میان ریاض و بیروت، روی مذاکرات آن با تهران اثر می‌گذارد؟

اقتصاد ۲۴-الخلیج آنلاین در مطلبی به قلم یوسف حمود نوشت: بحران دیپلماتیک بین لبنان و عربستان، که به دنبال اظهارات جرج قرداحی در مورد جنگ یمن ایجاد شد، بر درگیری‌ها و عدم توافق بین ریاض و تهران تاثیر می‌گذارد، این در حالی است که در ظاهر اظهارات مثبتی بین مسئولان دو کشور رد و بدل می‌شد. به گزارش «انتخاب»، در ادامه این مطلب آمده است: پیش از این، عربستان بار‌ها ایران را به حمایت از گروه‌های تروریستی نظیر حوثی‌ها در یمن و گروه‌های شیعه در عراق، به اضافه حزب الله لبنان، متهم کرده و برخی از این گروه‌ها را مسبب حملات به تاسیسات نفتی سعودی دانسته بود.
این دو قدرت منطقه ای، چند دهه است که از نیرو‌های سیاسی مخالف یکدیگر حمایت می‌کنند، اما این روز‌ها شاهد کاهش حمایت سعودی‌ها از لبنان هستیم که دلیل آن، افزایش سیطره حزب الله بر لبنان و حمایت تهران از این گروه است.

لبنان و عربستان

رابطه سیاسی بین لبنان و عربستان از سال‌های پیش و به دنبال پر رنگ‌تر شدن نقش حزب الله در حکومت لبنان رو به سستی رفته، چرا که ریاض حزب الله را یک سازمان تروریستی می‌داند که سیاست‌های ایران را اجرا می‌کند. افزایش تنش‌ها بین عربستان و لبنان، در شرایطی اتفاق افتاده که مذاکرات سعودی با ایران، با هدف عادی سازی روابط بین ان‌ها در جریان است.
پس از انکه قرداحی وزیر لبنانی جنگ یمن را بیهوده خوانده و اقدامات حوثی‌های مورد حمایت ایران را «دفاع از خود در برابر تجاوز خارجی» توصیف کرد، سعودی‌ها خشمگین شده و درصدد قطع رابطه دیپلماتیک با لبنان برآمدند.
این تنش زایی می‌تواند برای لبنان که در مرحله دشواری قرار دارد، تاثیرات منفی داشته باشد، چرا که این کشور به دنبال جلب حمایت دولت‌های عربی حاشیه خلیج فارس بویژه عربستان و دریافت کمک مالی آنهاست، تا به این شکل اندکی از بحران اقتصادی این کشور کاسته شود.

مذاکرات به کجا می‌انجامد؟

در اظهاراتی جالب توجه، در رابطه با بحران عربستان و لبنان، محمود عباس زاده مشکینی، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی در مجلس ایران، تصریح کرد که نشانه‌های تمایل عربستان برای ترمیم روابط با ایران در حال از بین رفتن است.

پایگاه خبری «انتخاب» ایران در تاریخ ۵ نوامبر ۲۰۲۱ از مشکینی نقل کرد: «به دنبال تقویت روابط با دولت‌های همسایه و شروع گفتگو‌های رسمی با عربستان هستیم. لازم است که روابط در سطح کارشناسان بهبود یابد، اما شرایط لازم برای این مهم هنوز فراهم نیست».
وی افزود: «اشاره‌هایی از سعودی‌ها دیده ایم که حاکی از تمایل آن‌ها به بازسازی روابط با عربستان بود. اما این اشاره‌ها به تدریج در حال از بین رفتن است».
چند روز پیش هم وزیر خارجه ایران، عبداللهیان تصریح کرده بود که عربستان در گفتگو با ایران به کُندی حرکت می‌کند.
در تاریخ ۳۰ اکتبر ۲۰۲۱، وزیر خارجه عربستان، فیصل بن فرحان گفت: «سیطره حزب الله بر لبنان باعث تعامل بی فایده ما با لبنان می‌شود. ضمن اینکه سیطره حزب الله بر نظام سیاسی در لبنان، موجب نگرانی ما می‌شود. بحرانی با لبنان وجود ندارد، بلکه بحران در لبنان به دلیل هیمنه ایران است. مذاکره بین عربستان و ایران دوستانه است، اما تا کنون پیشرفتی در آن حاصل نشده است».

بیشتر بخوانید: ایران و عربستان در مسیر کاهش تنش/ آیا ممکن است تهران قید احیای برجام را بزند و بر تقویت نفوذ خود در منطقه تمرکز کند؟

احمد زیدان، نویسنده و تحلیلگر سیاسی معتقد است که تاثیرگذاری بحران عربستان با لبنان، بر مذاکرات بین ریاض و تهران، واقعا منطقی است. وی تاکید کرد که اختلافات و مشکلات بین ایران و عربستان فراتر از لبنان و یمن است و ایران مشکل موجودیتی با عربستان دارد.

زیدان در گفتگو با الخلیج آنلاین افزود: مذاکرات بین ایران و عربستان کمرنگ شده، در این شرایط احتمالا تنش زایی حوثی‌ها علیه عربستان افزایش می‌یابد و این تنش زایی قطعا تحت تاثیر ایران اتفاق می‌افتد.
وی تاکید می‌کند: سعودی چاره‌ای جز تحکیم جبهه داخلی و ارتباط با قدرت‌هایی که می‌توانند ایران را در سوریه، لبنان و عراق کنترل کنند، ندارد. این کارشناس سیاسی خاطر نشان کرد که ایران ائتلافی را رهبری می‌کند که عناصر آن، حوثی ها، اسد، حزب الله و گروه‌های طایفه‌ای در عراق هستند.
پایتخت عراق از مارس گذشته میزبان مذاکرات مستقیمی بین مسئولان ایران و عربستان بود که موضوع اصلی مذاکرات، جنگ یمن و پرونده هسته‌ای ایران است.

بیشتر بخوانید: نبرد در بیروت؛ آیا عربستان از نفوذ ایران خشمگین است؟

پس از چند هفته سرپوش گذاشتن، دو کشور اعلام کردند که قصد دارند از طریق این مذاکرات تنش‌ها در منطقه را کاهش داده و زمینه مشترکی برای تحقق منافع ریاض و تهران فراهم کنند.
روابط بین ریاض و تهران از شروع سال ۲۰۱۶ قطع شد و دلیل آن، حمله به سفارت عربستان در تهران، تحت تاثیر اعتراض‌ها به اجرای حکم اعدام نمر النمر، شخصیت برجسته شیعه بود.
در ادامه نیز اختلافات در مورد موضع دو کشور نسبت به جنگ یمن و حمایت ایران از حوثی‌ها در جنگ مقابل عربستان، اتهامات سعودی به ایران در مورد حمایت از تروریسم و تهدید دریانوردی در خلیج فارس، ادامه یافت.