ایلیسو تهدیدی جدی برای اقلیم و محیط زیست ایران و عراق

اقتصاد ۲۴-سرانجام، رئیس‌جمهور ترکیه سد ایلسو بر روی رود دجله را افتتاح کرد! سدی که آبگیری و افتتاح آن در سال‌های گذشته با اعتراضات رسمی دولت ایران و عراق همراه بوده است و حالا آبگیری کامل آن می‌تواند یک فاجعه محیط زیستی را برای ایران، عراق و سوریه رقم بزند!
رئیس‌جمهور ترکیه روز شنبه (۱۵ آبان) سرانجام سد بحث‌برانگیز «ایلیسو» را بر روی رود دجله افتتاح کرد.
سد «ایلیسو» بر روی رود دجله در استان «ماردین» در جنوب شرق ترکیه ساخته شده است.
سد «ایلیسو» گنجایش ۴۳ میلیارد متر مکعب آب را دارد و پس از سد آتاتُرک، دومین سد بزرگ ترکیه محسوب می‌شود.
رودخانه‌های دجله و فرات از ترکیه سرچشمه می‌گیرند و این سد یکی از ۲۲ سد و مخزنی است که ترکیه قصد دارد تحت پروژه «گاپ» روی رودخانه‌های دجله و فرات بسازد.
احداث این سد می‌تواند برای ایران و سایر کشور‌های منطقه تهدیدی جدی در زمینه کم‌آبی، از بین رفتن تنوع زیستی و بحران ریزگرد‌ها باشد و همچنین از رونق افتادن کشاورزی و به دنبال آن مشکلات اقتصادی را نیز در پی داشته باشد.

بیشتر بخوانید: وضعیت حق‌آبه ایران از رودخانه مرزی ارس و سدسازی کشور‌های همسایه/ هیچ مذاکره و پروتکل آبی بین ایران، آذربایجان و ترکیه وجود ندارد

با توجه به قرار گرفتن این سد در جنوب شرق ترکیه و احداث آن بر روی رود دجله که به خاک عراق سرازیر می‌شود، این سد محیط‌زیست کشور ایران را نیز به خود وابسته کرده و برای ایران از اهمیت بالایی برخوردار است.
دجله مستقیماً از ترکیه وارد عراق می‌شود و عراق را آبیاری می‌کند و سرانجام به تالاب هورالعظیم می‌رسد.
با احداث این سد از ورود ۵۶ درصد منابع آب دجله به ایران و عراق جلوگیری می‌شود که در نتیجه باید منتظر مرگ قریب‌الوقوع تالاب هورالعظیم و یک فاجعه بزرگ زیست‌محیطی در ایران بود.
بر اساس آما‌رها در مجموع بیش از ۱۲ گونه ماهی در تالاب هورالعظیم زیست می‌کنند همچنین گیاهان کف‌زی کمیابی نیز در این تالاب وجود دارند که در صورت خشک شدن تالاب، همه آن‌ها از بین خواهند رفت.

بیشتر بخوانید: کویت در سه دهه غرامتش را گرفت، ایران هنوز تعارف می‌کند/ غرامت جنگ با عراق حق مردم است، نه اموال مسئولان که ببخشند!

با احداث این سد حق‌آبه رود دجله توسط دولت ترکیه نادیده گرفته خواهد شد و خشک شدن تالاب‌های مرکزی عراق و سوریه، تبدیل تالاب هورالعظیم به بزرگترین کانون بحرانی ریزگرد در منطقه، درگیری ۲۵ استان غربی و مرکزی کشورمان با معضل ریزگرد‌ها و افزایش چشمگیر این مسأله نمونه‌ای از اثرات حذف حق‌آبه دجله توسط ترکیه خواهد بود.

همچنین نابودی بیش از ۶ و نیم میلیون هکتار از اراضی کشاورزی عراق و سوریه، ایجاد کانون‌های فرسایش بادی و تولید گرد و خاک، خشکی عراق و گرد و غبار برخاسته از این کشور بر روی ایران از دیگر آسیب‌های جبران ناپذیر اقدام دولت ترکیه با احداث سد ایلیسو خواهد بود.
در گذشته نیز ساخت سد آتاتورک در ترکیه سبب خشک شدن بخشی از تالاب هورالعظیم که در ترکیه قرار دارد شده بود و ریزگرد‌های ناشی از آن ایران را درگیر بحران ریزگرد‌ها کرده بود.

تسنیم