مثلث ناکامی

افزایش نرخ دلار معیشت طبقات ضعیف را بدجور هدف قرار داده است. نوشتن از گرانی و افزایش قیمت‌ها شاید به نظر بی‌نتیجه باشد اما قدرت خرید مردم به جایی رسیده که مصرف‌کننده کشش گرانی بیشتر را ندارد.

اقتصاد24- بسیاری از کالاهای اساسی و مواد غذایی از سفره خانوار حذف شده این در حالی است که دولت روحانی با وعده‌های معیشتی برای دومین بار توانست راهی پاستور شود. هر چه می‌گذرد گرانی کالاهای اساسی نیز بیشتر می‌شود‌. از این‌رو مردم از خرید بسیاری از اقلامی که تا سال گذشته می‌توانستند آنها را تهیه کنند، عاجز هستند. این شرایط در حالی است که از اواخر سال گذشته زمزمه افزایش قیمت نان هم به گوش می‌رسید. حرف و حدیث در مورد گران شدن یا نشدن نان همچنان به قوت خود باقی است این در حالی است که معلوم نیست دولت چه برنامه‌ای برای قیمت نان دارد.

با توجه به اینکه نان قوت غالب مردم به حساب می‌آید، دولت چند سالی می‌شود که مقابل درخواست‌های متعدد نانوایان مبنی بر افزایش قیمت نان ایستادگی کرده است تا در نظر مردم ناکارآمد جلوه نکند اما واقعیت این است که وعده وعید دولت در مورد افزایش نیافتن قیمت نان، نتوانسته منجر به ثبات قیمت آن شود. از این رو با اینکه افزایش قیمت نان به صورت رسمی ابلاغ نشده است اما بسیاری از نانوایان با توجه به افزایش هزینه‌های جانبی تولید نان، گرانی و کم‌فروشی را در پیش گرفته‌اند.

گشت‌و‌گذاری در بازار نشان می‌دهد که تعدادی از نانوایان در عرضه نان کم‌فروشی می‌کنند و از برملا شدن این موضوع نیز نگرانی ندارند چرا‌که در شرایط فعلی دخل و خرج آنها همخوانی ندارد. به گفته نانوایان، هر سال در قیمت همه اقلام غذایی بر اساس نرخ تورم تجدیدنظر می‌شود، اما بیش از چهار سال است که قیمت نان ثابت مانده است. از این رو به نظر می‌رسد مسوولان توجهی به معیشت نانوایان ندارند در حالی که نانوایان هم باید مثل بقیه اقشار جامعه معیشت خانواده خود را تامین کنند.

آن‌طور که نانوایان می‌گویند، هر سال حقوق کارگران و قیمت مواد اولیه افزایش پیدا می‌کند اما در قیمت نان تغییری ایجاد نمی‌شود. در واقع هزینه تولید نان افزایش می‌یابد اما درآمد نانوایان کمتر از سال‌های قبل می‌شود. این مشکل تا جایی پیش رفته است که تعدادی از نانوایان طی ماه‌های اخیر از این حرفه خارج شده‌اند. اما با این حال اگرچه دولت بارها از طریق اصناف قول کاهش هزینه‌های نانوایان را داده است، در این زمینه اقدام خاصی انجام نداده است. از این رو در حال حاضر بازار نان در آشفتگی به سر می‌برد و مردم تکلیف خود را نمی‌دانند.

افزایش هزینه‌های جانبی برای نانوایان در حوزه‌های مختلف شرایطی را به وجود آورده که حتی در اوایل سال‌جاری نیز برخی مسوولان به دولت هشدار دادند. رییس اتحادیه نان فانتزی تهران چند روز پیش در واکنش به افزایش هزینه‌های نانوایان و اصرار دولت بر ثبات قیمت این محصول گفت: «اگر قیمت‌ها افزایش پیدا نکند، نانواها مجبور خواهند شد از کیفیت محصول خود کم کنند و وزن چانه خمیر را کاهش دهند‌. این در حالی است که هم‌اکنون نیز شاهد هستیم که نان‌ها هر روز کوچک‌تر می‌شود‌ اگرچه مسوولان هم کاملا این موضوع را می‌دانند‌.» محمدرضا کرمی بیان کرد: «ما خواهان افزایش قیمت هستیم زیرا چهار سال است با وجود افزایش قیمت مواد اولیه و تمام مولفه‌های اقتصادی، هیچ‌گونه افزایشی در قیمت نان نداشتیم‌. امسال نیز ۳۵ درصد فقط هزینه کارگری افزایش پیدا کرده و هزینه آب و برق و حتی گاز نیز افزایش پیدا خواهند کرد‌.» به گفته وی، اگر قیمت‌ها افزایش پیدا نکند، نانوا مجبور خواهد شد از کیفیت محصول خود کم کند و وزن چانه خمیر را کاهش دهد‌.
افزایش هزینه نانوایان

این اولتیماتوم در حالی از سوی این مقام مسوول مطرح شده که همین حالا نیز شاهد کم‌فروشی و گران‌فروشی بسیاری از نانوایی‌ها هستیم به طوری که به گفته رییس انجمن آرد ایران‌، دیگر نان‌ها شکل و شمایل سابق را ندارد چرا که تا جایی که امکان داشته، از وزن چانه نان‌ها کاسته تا دخل و خرج نانوا جور در‌آید.

بر همین اساس رییس کانون انجمن‌های صنایع غذایی ایران گفت: با توجه به اینکه نان سهم عمده‌ای در الگوی مصرف خانوارهای ایرانی به ویژه اقشار آسیب‌پذیر دارد، به نظر می‌رسد دولت برنامه‌ای برای افزایش قیمت نان ندارد.

محمدرضا مرتضوی افزود: دولت تمایلی به افزایش قیمت نان ندارد و معتقد است قیمت نان در بازار افزایش نیافته در حالی که با توجه به افزایش هزینه‌های نانوایان، انواع نان گران شده و در مناطق مختلف سطح شهر به قیمت‌های متفاوتی به فروش می‌رسد.

وی با بیان اینکه حدود ۳۰درصد از قیمت نهایی نان وابسته به آرد است، اظهار کرد: عواملی مانند نرخ دستمزد، نرخ خدمات، حامل‌های انرژی و‌… نیز در قیمت نهایی نان اثرگذار است در حالی که دولت نسبت به این موضوعات بی‌توجه است و تصور می‌کند با توزیع آرد ارزان‌قیمت، مشکلات نانوایان حل می‌شود.

رییس انجمن آرد ایران گفت: به دنبال سیاست‌های نابسامان دولت در بازار ارز، قیمت دلار با افزایش چهار برابری روبه‌رو شده که به دنبال آن نه تنها تامین مواد اولیه برای تولیدکنندگان مشکل شده و هزینه‌ها افزایش یافته بلکه تورم موجود در بازار، کاهش شدید قدرت مردم را نیز به دنبال داشته است.

مرتضوی افزود: دولت در صورتی می‌تواند وعده افزایش نیافتن قیمت نان را اعلام کند که برای هزینه نانوایان تمهیداتی بیندیشد. به عنوان مثال در شرایط فعلی باید مثلثی از نماینده دولت، نماینده مردم و نماینده نانوایان تشکیل شود تا برای کاهش هزینه‌های نانوایان فکری شود. در غیر این صورت افزایش قیمت نان گریزناپذیر است.
به گفته وی، دولت تمایلی به افزایش قیمت این محصول استراتژیک ندارد و طی ماه‌های اخیر اعلام کرده تمایل بیشتری به جبران قیمت عوامل موثر در افزایش قیمت نان دارد اما هنوز اقدامی در این زمینه انجام نشده است.

چند پیشنهاد به دولت

مرتضوی با بیان اینکه به نظر می‌رسد دولت ۱۲ هزار میلیارد تومان یارانه برای نان در نظر گرفته است، گفت: پیشنهاد ما به دولت این است که اجازه افزایش قیمت نان را پس از کارشناسی‌های انجام شده به طور رسمی صادر کند و در مقابل با توجه به کاهش قدرت خرید خانوارها، یارانه نان را به صورت ماهانه با یارانه فعلی به مردم بدهد. اقدام دیگری که می‌تواند در دستور کار قرار گیرد این است که دولت برای افزایش پیدا نکردن قیمت نان، هزینه آرد را برای نانوایان کاهش دهد و برای کاهش قیمت دیگر عوامل هزینه‌زا نیز تدبیری بیندیشد.

رییس کانون انجمن‌های صنایع غذایی ایران اظهار کرد: با وجود اینکه برخی می‌گویند کمبود و افزایش قیمت آرد، گرانی نان را به دنبال داشته است اما واقعیت این است که از شش ماهه دوم سال گذشته آرد بیشتری میان نانوایی‌ها توزیع شده تا مشکل کمبود آرد وجود نداشته باشد. وی افزود: نانوایی‌های دولتی آرد را به نرخ ۶۶۵ تومان و نانوایی‌های آزاد‌پز آرد را به قیمت کیلویی ۹۰۰ تومان تهیه می‌کنند در حالی که باید آرد به قیمت یکسان کیلویی ۱۸۵۰ تومان عرضه شود تا به این ترتیب دیگر نانوایی‌های دولتی از گردونه خارج شوند.

مرتضوی با بیان اینکه این اقدام منجر به افزایش قیمت حدود ۴۰ درصدی نان به صورت رسمی می‌شود، گفت: اما نکته مثبت این اقدام این است که نان با کیفیت سابق و با همان وزن و چانه قبلی در اختیار مردم قرار می‌گیرد در حالی که در شرایط فعلی با توجه به اصرار دولت بر افزایش نیافتن قیمت نان، از وزن چانه‌های نان به شدت کاسته شده و کیفیت انواع نان نیز کاهش پیدا کرده است‌ به طوری که دیگر نان بربری شکل و شمایل سابق را ندارد.

کیفیت نان اصلاح شود

رییس انجمن آرد ایران با تاکید بر اینکه در حال حاضر نان گران شده و دولت نمی‌تواند این واقعیت را کتمان کند، گفت: در حالی که کیفیت نان کاهش پیدا کرده و قیمت آن نیز افزایش داشته، دولت معتقد است نان گران نشده است.

وی اظهار کرد: اگر سیاست دولت به همین روال ادامه پیدا کند، کیفیت نان به مرور کاهش بیشتری پیدا می‌کند. نکته قابل تامل این است که دیگر نمی‌توان بیشتر از این از وزن و چانه نان‌ها زد.

رییس کانون انجمن‌های صنایع غذایی ایران افزود: در صورتی که کیفیت و وزن نان‌ها به روال سابق برگردد، مردم افزایش قیمت نان را می‌پذیرند اما در حال حاضر وضعیت طوری شده که نان‌های بی‌کیفیت با قیمت‌های بالا به مردم عرضه می‌شود ولی دولت این واقعیت را قبول ندارد و به صورت رسمی آن را قبول نمی‌کند.

وی به کاهش قدرت خرید مردم نیز اشاره کرد و گفت: اگرچه افزایش قیمت نان در بازار رقم خورده اما با توجه به افزایش نیافتن دستمزدها و کاهش قدرت خرید مردم، برخی نانوایی‌های آزادپز نان را با تفاوت ناچیزی افزایش قیمت نسبت به نانوایی‌ها دولتی عرضه می‌کنند. اگرچه در نهایت دولت باید برای سر و سامان دادن به بازار نان جلساتی را ترتیب دهد در غیر این صورت، روند افزایش قیمت نان تشدید خواهد شد.

منبع: جهان صنعت