تاریخ انتشار: ۱۸:۰۰ - ۱۴ آبان ۱۴۰۲

سن بیولوژیک ما چقدر است؟

برخی می‌گویند که سن فقط یک «عدد» است و برخی نیز تاکید دارند که نمی‌توان منکر نشانه‌های بیولوژیکی پیری در بدن شد و علائمی در بدن ما نمایان می‌شوند که گذر زمان را نشان می‌دهند. پاسخ درست چیست و آیا «پیری» اتفاقی بیولوژیکی است یا تنها در ذهن ما شکل می‌گیرد؟

«سن» موضوعی بیولوژیکی است یا روانی؟

اقتصاد ۲۴-هنگام بحث علمی درباره پیری، نمی‌توان از اهمیت «تلومر» غافل ماند؛ بخشی از ساختار فیزیکی «دی‌ان‌ای» سلول‌ها که در انتهای هر کروموزوم قرار داد و به عنوان یک سپر حفاظتی برای محافظت از ژنوم سلول عمل می‌کند.

 

اما نکته این است که هربار که یک سلول تقسیم می‌شود، طول تلومر‌های آن نیز کوتاهتر می‌شود تا زمانی که با ادامه فرایند تقسیم سلولی، تلومر‌ها آنقدر کوتاه و درنهایت تخریب می‌شوند تا اینکه نشانه‌های مرگ سلول پدیدار می‌شود.

دانشمندان برای اولین بار حدود دو دهه پیش توانستند ارتباط میان «تلومر‌های کوتاهتر» و «طول عمر کمتر» را کشف کنند. در آن زمان تحقیقاتی که روی افراد ۶۰ ساله و بیشتر انجام شد، نشان داد افرادی که تلومر‌های کوتاه‌تری دارند، بیشتر در معرض خطر مرگ ناشی از یک بیماری عفونی یا بیماری قلبی هستند.

از آن زمان «طول تلومر» به‌عنوان نشانگر زیستی پیری پذیرفته شده و به کمک آن می‌توان وضعیت سلامت افراد را به نسبت سن آن‌ها تخمین زد.

با این حال، همه با این نظر موافق نیستند و تحقیقی که در سال ۲۰۲۱ میلادی انجام شد نیز نشان داد که به دلیل ماهیت پیچیده پیری، بعید است که یک نشانگر زیستی منفرد بتواند به تنهایی تمام عوامل را ثبت و سن واقعی انسان را تعیین کند.

با این وجود این تحقیق نیز تایید کرد که «طول تلومر» زمانی که همراه با «عوامل دیگر» در نظر گرفته شود، می‌تواند نتایج دقیق‌تری درباره سن واقعی افراد ارائه دهد.

منظور از عوامل دیگر، این است که مردان و زنان ویژگی‌های منحصر به فردی دارند (مانند از بین رفتن تدریجی کروموزوم Y از برخی سلول‌ها و یائسگی) که می‌تواند بر تسریع فرایند پیری آن‌ها تاثیر بگذارد.

پیر شدن بدن به اشکال دیگر از جمله ساییدگی و پارگی برخی اندام‌ها و بافت‌های بدن نیز ظاهر می‌شود و اگرچه این موضوع که گاه یک سیستم بیشتر از سیستمی دیگر تحت تاثیر فرایند پیری قرار می‌گیرد، به خود فرد مربوط می‌شود، اما این تحقیقات نشان دادند که چرا بسیاری از بیماری‌ها مانند سرطان، زوال عقل و آرتروز در افراد مسن شایع‌تر هستند و چرا توانایی‌هایی مانند بینایی و شنوایی می‌توانند به تدریج در طول زمان کاهش یابند.

سن چیست؟

دکتر جولیان موتز از کینگ کالج لندن، در جریان کنفرانسی در مارس ۲۰۲۳ میلادی از یافته‌های تحقیقاتی پرده برداشت که نشان می‌داد افراد دارای سابقه بیماری روانی، مسن‌تر از آن چیزی هستند که باید باشند.

او گفت: «ما دریافتیم کسانی که سابقه بیماری روانی داشتند، دارای مشخصات متابولیتی بودند که نشان می‌داد از سن واقعی خود بزرگتر هستند. به عنوان مثال، افراد مبتلا به اختلال دوقطبی، دارای نشانگر‌های خونی بودند که نشان می‌داد آن‌ها حدود ۲ سال بزرگتر از سن تقویمی خود هستند.»

به‌تازگی، مطالعه دیگری نیز نشان داد که آن دسته از مبتلایان به کووید۱۹ که در بیمارستان بستری شدند و قبلاً در معرض میزان بالایی از آلودگی هوا بودند، نشانه‌های بدتری ازابتلا به کووید داشتند و پیامد‌های این بیماری نیز تأثیری معادل اضافه شدن ۱۰ سال به سن تقویمی آن‌ها داشته است.

یک اختلال ژنتیکی نادر به نام «پروگریا» نیز باعث پیری زودرس می‌شود.

تلومر‌ها نیز اگر به هر دلیلی (مانند دیگر اعضای بدن) دچار مشکل شوند، بدن را بیمار می‌کنند و معمولا نیز علائمی را بروز می‌دهند که معمولاً با پیری مرتبط هستند (مانند پوکی استخوان).

نکته دیگر اینکه از نظر علمی، سن تقویمی شما معمولا ارتباط کمی با احساس شما دارد. بطور مثال، پس از یک روز خسته‌کننده در محل کار ممکن است به طعنه بگویید که «حدود ۱۰ سال پیر شده‌اید» و برعکس، از بسیاری از افراد مسن بشنوید که اصلا فکر نمی‌کنند که بالای ۹۰ سال عمر دارند.

شما به اندازه‌ای که «احساس» می‌کنید پیر هستید

اگر تعداد شمع‌های روی آخرین کیک تولدتان «سن تقویمی» شما را نشان می‌دهد، سنی که در درون خود احساس می‌کنید «سن ذهنی» شماست.

در سال‌های اخیر تحقیقات متعددی انجام شده که تایید می‌کند افرادی که احساس «جوان‌تر شدن» می‌کنند احتمالا زندگی طولانی‌تری دارند.

یکی از این تحقیقات در سال ۲۰۱۵ میلادی روی بیش از ۳۰۰ یهودی اشکنازی انجام شد که بین ۹۴ تا ۱۰۹ سال سن داشتند و نتایج این مطالعه نشان داد که دیدگاه مثبت افراد درباره زندگی، احتمالا باعث افزایش طول عمر آن‌ها شده است.

مطالعه دیگری نشان داد «خوش بین» بودن با افزایش ۱۱ تا ۱۵ درصدی طول عمر، مرتبط است و نتایج تحقیقی دیگر نشان داد که سن ذهنیِ پایین‌تر، می‌تواند نشانۀ سلامت مغز باشد؛ بنابراین اگر رویکرد فرد به زندگی می‌تواند چنین تأثیر شدیدی بر طول عمرش داشته باشد، می‌توان نتیجه گرفت که «سن» بیشتر یک پدیده روان‌شناختی است تا بیولوژیکی.

البته اگرچه صحبت درباره حفظ یک نگرش «خوش بینانه» نسبت به زندگی بسیار آسان است، اما در واقعیت، احتمالا داشتن چنین نگرشی همیشه آسان نیست؛ بویژه آنکه تحقیقات نیز اهمیت حیاتی میان روابط بین فردی و سلامت جسمانی را ثابت کرده است و به این ترتیب تنهایی می‌تواند یک مشکل واقعی برای افراد مسن باشد.

«سن» موضوعی بیولوژیکی است یا روانی؟

شاید بهترین پاسخ این باشد: «هردو».

زیرا نه‌تن‌ها وضعیت جسمی و روانی ما متناسب با سن تغییر می‌کند، بلکه هر کدام می‌تواند بر دیگری و درنهایت بر تجربه ما از پیری تأثیر بگذارد و به همین دلیل به نظر می‌رسد که پیری پدیدۀ پیچیده‌ای است.

همچنین اگرچه تحقیقات اهمیت «سنِ ذهنی» را نشان دادند، اما بعید است که پزشکان به این زودی‌ها توجه خود را به «سن تقویمی» متوقف کنند. زیرا توجه به «سن تقویمی» همچنان یکی از بهترین شاخص‌هایی است که ما را در مقابل بسیاری از خطر‌ها هوشیار نگه می‌دارد و به عنوان مبنای طرح‌های موفق غربالگری بیماری استفاده می‌شود.

پیریِ بیولوژیکی اجتناب‌ناپذیر است، اما تحقیقات روان‌شناختی نیز نشان داده اقداماتی که برای حمایت از سلامت روان و رفاه افراد انجام می‌شود، می‌تواند به افراد کمک کند تا چند سالی به عمر خود بیفزایند.

منبع: یورونیوز سن بیولوژیکی

اقتصاد ۲۴-بدن انسان تا ابد دوام نمی‌آورد و با گذشت زمان، برخی از سیستم‌ها که زمانی خوب کار می‌کردند به‌تدریج شروع به خراب شدن می‌کنند. هنگام بحث علمی درباره پیری، نمی‌توان از اهمیت «تلومر» غافل ماند؛ بخشی از ساختار فیزیکی «دی‌ان‌ای» سلول‌ها که در انتهای هر کروموزوم قرار داد و به عنوان یک سپر حفاظتی برای محافظت از ژنوم سلول عمل می‌کند. اما نکته این است که هربار که یک سلول تقسیم می‌شود، طول تلومر‌های آن نیز کوتاهتر می‌شود تا زمانی که با ادامه فرایند تقسیم سلولی، تلومر‌ها آنقدر کوتاه و درنهایت تخریب می‌شوند تا اینکه نشانه‌های مرگ سلول پدیدار می‌شود. دانشمندان برای اولین بار حدود دو دهه پیش توانستند ارتباط میان «تلومر‌های کوتاهتر» و «طول عمر کمتر» را کشف کنند. در آن زمان تحقیقاتی که روی افراد ۶۰ ساله و بیشتر انجام شد، نشان داد افرادی که تلومر‌های کوتاه‌تری دارند، بیشتر در معرض خطر مرگ ناشی از یک بیماری عفونی یا بیماری قلبی هستند. از آن زمان «طول تلومر» به‌عنوان نشانگر زیستی پیری پذیرفته شده و به کمک آن می‌توان وضعیت سلامت افراد را به نسبت سن آن‌ها تخمین زد. با این حال، همه با این نظر موافق نیستند و تحقیقی که در سال ۲۰۲۱ میلادی انجام شد نیز نشان داد که به دلیل ماهیت پیچیده پیری، بعید است که یک نشانگر زیستی منفرد بتواند به تنهایی تمام عوامل را ثبت و سن واقعی انسان را تعیین کند. با این وجود این تحقیق نیز تایید کرد که «طول تلومر» زمانی که همراه با «عوامل دیگر» در نظر گرفته شود، می‌تواند نتایج دقیق‌تری درباره سن واقعی افراد ارائه دهد. منظور از عوامل دیگر، این است که مردان و زنان ویژگی‌های منحصر به فردی دارند (مانند از بین رفتن تدریجی کروموزوم Y از برخی سلول‌ها و یائسگی) که می‌تواند بر تسریع فرایند پیری آن‌ها تاثیر بگذارد. پیر شدن بدن به اشکال دیگر از جمله ساییدگی و پارگی برخی اندام‌ها و بافت‌های بدن نیز ظاهر می‌شود و اگرچه این موضوع که گاه یک سیستم بیشتر از سیستمی دیگر تحت تاثیر فرایند پیری قرار می‌گیرد، به خود فرد مربوط می‌شود، اما این تحقیقات نشان دادند که چرا بسیاری از بیماری‌ها مانند سرطان، زوال عقل و آرتروز در افراد مسن شایع‌تر هستند و چرا توانایی‌هایی مانند بینایی و شنوایی می‌توانند به تدریج در طول زمان کاهش یابند. سن چیست؟ دکتر جولیان موتز از کینگ کالج لندن، در جریان کنفرانسی در مارس ۲۰۲۳ میلادی از یافته‌های تحقیقاتی پرده برداشت که نشان می‌داد افراد دارای سابقه بیماری روانی، مسن‌تر از آن چیزی هستند که باید باشند. او گفت: «ما دریافتیم کسانی که سابقه بیماری روانی داشتند، دارای مشخصات متابولیتی بودند که نشان می‌داد از سن واقعی خود بزرگتر هستند. به عنوان مثال، افراد مبتلا به اختلال دوقطبی، دارای نشانگر‌های خونی بودند که نشان می‌داد آن‌ها حدود ۲ سال بزرگتر از سن تقویمی خود هستند.» به‌تازگی، مطالعه دیگری نیز نشان داد که آن دسته از مبتلایان به کووید۱۹ که در بیمارستان بستری شدند و قبلاً در معرض میزان بالایی از آلودگی هوا بودند، نشانه‌های بدتری ازابتلا به کووید داشتند و پیامد‌های این بیماری نیز تأثیری معادل اضافه شدن ۱۰ سال به سن تقویمی آن‌ها داشته است. یک اختلال ژنتیکی نادر به نام «پروگریا» نیز باعث پیری زودرس می‌شود. تلومر‌ها نیز اگر به هر دلیلی (مانند دیگر اعضای بدن) دچار مشکل شوند، بدن را بیمار می‌کنند و معمولا نیز علائمی را بروز می‌دهند که معمولاً با پیری مرتبط هستند (مانند پوکی استخوان). نکته دیگر اینکه از نظر علمی، سن تقویمی شما معمولا ارتباط کمی با احساس شما دارد. بطور مثال، پس از یک روز خسته‌کننده در محل کار ممکن است به طعنه بگویید که «حدود ۱۰ سال پیر شده‌اید» و برعکس، از بسیاری از افراد مسن بشنوید که اصلا فکر نمی‌کنند که بالای ۹۰ سال عمر دارند. شما به اندازه‌ای که «احساس» می‌کنید پیر هستید اگر تعداد شمع‌های روی آخرین کیک تولدتان «سن تقویمی» شما را نشان می‌دهد، سنی که در درون خود احساس می‌کنید «سن ذهنی» شماست. در سال‌های اخیر تحقیقات متعددی انجام شده که تایید می‌کند افرادی که احساس «جوان‌تر شدن» می‌کنند احتمالا زندگی طولانی‌تری دارند. یکی از این تحقیقات در سال ۲۰۱۵ میلادی روی بیش از ۳۰۰ یهودی اشکنازی انجام شد که بین ۹۴ تا ۱۰۹ سال سن داشتند و نتایج این مطالعه نشان داد که دیدگاه مثبت افراد درباره زندگی، احتمالا باعث افزایش طول عمر آن‌ها شده است. مطالعه دیگری نشان داد «خوش بین» بودن با افزایش ۱۱ تا ۱۵ درصدی طول عمر، مرتبط است و نتایج تحقیقی دیگر نشان داد که سن ذهنیِ پایین‌تر، می‌تواند نشانۀ سلامت مغز باشد؛ بنابراین اگر رویکرد فرد به زندگی می‌تواند چنین تأثیر شدیدی بر طول عمرش داشته باشد، می‌توان نتیجه گرفت که «سن» بیشتر یک پدیده روان‌شناختی است تا بیولوژیکی. البته اگرچه صحبت درباره حفظ یک نگرش «خوش بینانه» نسبت به زندگی بسیار آسان است، اما در واقعیت، احتمالا داشتن چنین نگرشی همیشه آسان نیست؛ بویژه آنکه تحقیقات نیز اهمیت حیاتی میان روابط بین فردی و سلامت جسمانی را ثابت کرده است و به این ترتیب تنهایی می‌تواند یک مشکل واقعی برای افراد مسن باشد. «سن» موضوعی بیولوژیکی است یا روانی؟ شاید بهترین پاسخ این باشد: «هردو». زیرا نه‌تن‌ها وضعیت جسمی و روانی ما متناسب با سن تغییر می‌کند، بلکه هر کدام می‌تواند بر دیگری و درنهایت بر تجربه ما از پیری تأثیر بگذارد و به همین دلیل به نظر می‌رسد که پیری پدیدۀ پیچیده‌ای است. همچنین اگرچه تحقیقات اهمیت «سنِ ذهنی» را نشان دادند، اما بعید است که پزشکان به این زودی‌ها توجه خود را به «سن تقویمی» متوقف کنند. زیرا توجه به «سن تقویمی» همچنان یکی از بهترین شاخص‌هایی است که ما را در مقابل بسیاری از خطر‌ها هوشیار نگه می‌دارد و به عنوان مبنای طرح‌های موفق غربالگری بیماری استفاده می‌شود. پیریِ بیولوژیکی اجتناب‌ناپذیر است، اما تحقیقات روان‌شناختی نیز نشان داده اقداماتی که برای حمایت از سلامت روان و رفاه افراد انجام می‌شود، می‌تواند به افراد کمک کند تا چند سالی به عمر خود بیفزایند. منبع: یورونیوز

ارسال نظر
قوانین ارسال نظر
لطفا از نوشتن با حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «اقتصاد24» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.

صفحه اول روزنامه‌های سیاسی امروز

قیمت انواع دستگاه ماینر امروز + جدول

پیش‌بینی هواشناسی تهران و ایران امروز + جدول

قیمت لیر ترکیه امروز در بازار + جزئیات

وضعیت هواشناسی امروز

قیمت دینار عراق امروز در بازار + جزئیات

قیمت انواع لپ تاپ ایسوس امروز + جدول

قیمت سکه و طلا امروز پنجشنبه ۹ اسفند ۱۴۰۳ + جدول

قیمت خودرو‌های سایپا امروز پنجشنبه ۹ اسفند ۱۴۰۳ + جدول

عکس/ دل سهراب بختیاری زاده با استقلال است

عکس/ تیپ تینیجری فاطمه معتمد‌آریا ۴۴ سال پیش با شلوار پیش بندی و کلاه خاص

عکس/ قابی احساسی از ابی و دخترش ۵۳ سال پیش در یک رستوران

عکس/ جولان اتوبوس‌های دو طبقه ۵۱ سال پیش در میدان فردوسی تهران

عکس/ استایل خاص فردین و ناصر ملک مطیعی ۴۳ سال پیش با لباس‌های برند

عکس/ ژست عاشقانه حمیرا و پرویز یاحقی ۵۳ سال پیش با استایل اروپایی

عکس/ خنده‌های از ته دل بهاره رهنما و دخترش پریا در پشت دیوار

عکس/ استقلال در دربی تهران با لباس جدید

عکس/ چهره شوکه کننده نوید محمدزاده با تیپ اجق وجق در دیدار با بهمن مفید

عکس/ تمام بازیکنان مشترک استقلال و پرسپولیس

عکس/ سفر مسعود پزشکیان به جنوب غرب تهران

خواندنی‌ها
خودرو
فناوری
آخرین اخبار

بهترین رژیم غذایی برای بهبود سرطان پروستات

روش‌های خانگی بجای بوتاکس؟

دمای تهران زیر صفر شد

خیال استقلال از رونالدو و مانه راحت شد

ترامپ: در صورت صلح، روسیه به اوکراین حمله نخواهد کرد

تعطیلی بخش‌های بستری بیمارستان‌ها در نوروز تعیین و تکلیف شد

ضرورت استفاده از هوش مصنوعی برای کاهش تصادفات

واکنش حماس به عملیات جنوب حیفا

یاغی پرسپولیس: بردن دربی لذت بخش است

بحث پزشکیان با امام جمعه اسلامشهر

صحبت‌های جالب رضاییان پس از دربی؛ قول رامین به هواداران استقلال

عکس/ پوستر AFC پس از دربی؛ Tehran is RED

کارشناس داوری دربی ۱۰۵؛ پنالتی استقلال سوخت؟

فیلم/لحظاتی از شادی و غم بعد از سوت پایان دربی ۱٠۵

فیلم/بوژوویچ: استقلال در دربی سزاوار باخت نبود

فیلم/هوادار ناراحت استقلال روی سکوی‌های ورزشگاه بعد از سوت پایان بازی

عالیشاه: یک فینال را بردیم، ۹ تا باقی مانده است

عکس/خوشحالی عابدزاده از برد پرسپولیس در دربی

علی علیپور به رکورد هاشمی‌نسب رسید

فیلم/گل دوم پرسپولیس به استقلال توسط علی علیپور

کارتال دربی تهران را هم برد؛ پرسپولیس دبل کرد و به کورس برگشت!

اوجالان رئیس پ‌ک‌ک: این گروه باید خود را منحل کند

حسینی باید اخراج می‌شد!

کری‌خوانی اسکوچیچ پس از تساوی

اعتراض سریع استقلال به پنالتی دربی: آفساید به نظر می‌رسید!

فیلم/ گل اول پرسپولیس

عالیشاه پنالتی‌زن پرسپولیس را عوض کرد

برد یک نیمه‌ای پرسپولیس در دربی؛ استقلال باز هم پنالتی داد

تصویر جالب از پرتماشاگرترین دربی پایتخت

پزشکیان: از قطعی برق و گاز عذرخواهی می‌کنم

فیروز کریمی: پیشنهاد استقلال را رد کردم

عکس/ رامین رضاییان به سمت نیمکت پرسپولیس رفت

نوشته جالب هوادار پرسپولیس برای سروش رفیعی

پوتین: اولین ارتباطات ما با دولت آمریکا، امید‌هایی را منعکس می‌کند

واکنش کفاشیان به ائتلاف با عابدینی علیه تاج

مرگ مشکوک بازیگر معروف و همسرش

رشد چشمگیر مجتمع تبریز بیمه معلم در رشته‌های اموال، اشخاص و عمر

واحد پول چه کشورهایی پوند است؟

سرمایه‌گذاری مولد؛ سود فردی، رشد جمعی

ماجرای مرگ تلخ ۱۹ ورزشکار ایرانی به خاطر گازگرفتگی

آیا تغذیه سالم در بارداری بر هوش نوزاد اثر دارد؟

جاذبه‌های گردشگری پارک طالقانی تهران

قیمت گوشت امروز چهارشنبه ۸ اسفند اعلام شد

آشنایی با خواص شگفت‌انگیز کنجد برای سلامتی

ساعت کاری اصناف در ماه رمضان و شب عید کاهش نمی‌یابد

عمر مفید باتری ماشین؛ از کجا بفهمیم وقت تعویض باتری رسیده است؟

اختلال خواب چیست و چگونه درمان می‌شود؟

اینفوگرافی/ قدرتمندترین پاسپورت‌ها در سال ۲۰۲۵

فیلم/ مسعود فراستی: هر غلطی که دلم بخواهد می‌کنم

تلویزیون امروز و فردا چه فیلم‌هایی پخش می‌کند؟