از گران کردن بنزین تا واردات خودروهای دست دوم؛ راه حل ناترازی بنزین چیست؟/ متهمان اصلی معضل بنزین در ایران

اقتصاد ۲۴- شاید برخی از کارشناسان صنعت خودرو و همچنین صاحبنظران در حوزه انرژی درباره علت بروز ناترازی بنزین در کشور و نقش خودرو‌های داخلی در بروز این مسئله معتقد باشند که تقریباً ۱۰۰ درصد خودرو‌هایی که در کشور مورد استفاده قرار می‌گیرد، خودرو‌های فسیل سوز هستند و ایران جزو کشور‌هایی هست که به توسعه خودرو‌های سبز و استفاده کننده از سوخت غیرفسیلی بها نداده است، اما تعیین سوخت تنها راه برای کاهش ناترازی سوخت به ویژه بنزین نیست.

به طور مثال خودرو‌های برقی خیلی کم در کشور ما توسعه پیدا کرده است، ولی در کشوری مثل چین ۱۰۰ درصد ناوگان حمل و نقل شهری مثل اتوبوس‌ها برقی هستند و از این منظر آن‌ها توسعه یافتگی ۱۰۰ درصد را دارند، ولی در کشور ما این اتفاق رخ نداده است. این موضوع دقیقا به بحث افزایش کیفیت و توسعه صنعت خودرو ساز‌ی در کشور برمی‌گردد.

بیشتر بخوانید:‌ راه برون رفت از ناترازی انرژی در ایران

گرانی بنزین راه حل مشکل ناترازی بنزین؟

آیا دولت برای حل مشکل ناترازی بنزین مجبور به گران کردن آن می‌شود؟ در همین رابطه محمدعلی صادقی، کارشناس حوزه نفت و انرژی در گفتگو با اقتصاد ۲۴ در خصوص اجرای طرح بنزین تک نرخی و گران‌تر و یا کنترل سهمیه بندی گفت: بسیاری از برنامه‌های کنترل مصرف بنزین با شرایط عرضه دولتی بنزین جور در نمی‌آید. شما هرقدر هم که بر عرضه بنزین با کارت نظارت کنید، بازهم با وجود احتیاج، مردم حاضر به خرید بنزین با قیمت‌های بالا می‌شوند و همین موضوع زمینه ساز عرضه خارج از سهمیه و پنهانی می‌شود.

وی ادامه داد: احتیاج به سوخت باعث می‌شود که در ظرفیت زمانی، مردم خود را با هزینه‌های بالاتر سازگار کنند، اما محدودیت در عرضه سوخت موجب می‌شود که قاچاق و عرضه سوخت خارج از شبکه افزایش یابد.

بنزین چند نرخی با قیمت پله‌ای

صادقی گفت: باید به سمتی حرکت کنیم که بسته به میزان مصرف هر فرد، قیمت سوخت تعیین شود. همچنین رسوب کردن در یک نرخ و حفظ اجباری آن موجب می‌شود که فنر قیمتی فشرده شده و تعدیل آن موجب واکنش شدید شود؛ این روند قیمت گذاری اشتباه است، لذا باید به عنوان مثال هر ۶ ماه تعدیل خفیف قیمتی انجام شود که مردم نیز بتوانند برای هزینه‌های خود برنامه ریزی کنند.

خودروهای فرسوده و تکنولوژی ضعیف، متهم اصلی ناترازی بنزین در ایران

وی گفت: خودرهای مستهلک و قدیمی ما عامل اصلی افزایش مصرف سوخت هستند، اما عجیب است که هیچ فکری در مورد آن نمی‌شود؛ خودرو‌ها با همان شرایط و همان قطعات ساخته و به کار گرفته می‌شوند. میانگین مصرف سوخت در خودرو‌های ما چندین برابر متوسط جهانی است و نکته جالب توجه اینجاست که این موتور‌ها و خودرو‌ها نشان استاندارد هم دریافت می‌کنند.

این کارشناس صنعت نفت و انرژی تصریح کرد: تمام این مسائل کارشناسی نشده موجب می‌شود که ما در شرایطی قرار بگیریم که مجبور شویم مقابل خواست مردم ایستاده و قیمت بنزین را بالا ببریم.

خودروی برقی چاره درد مشکل سوخت می‌شود؟

صادقی گفت: استفاده از خودرو‌های برقی بخشی از تکمیل سبد سوختی است، اما تمام کار نیست. خودرو‌های برقی در نهایت ۵ درصد از بازار را شامل می‌شوند و نمی‌تواند تاثیر شگرفی در مشکل ناترازی بنزین ایفا کند.

وی تصریح کرد: به جای ارزپاشی در طرح‌های غیر کارشناسی می‌توانیم دنبال طرح‌های خوبی مانند واردات خودرو‌های کم کارکرد خارجی با تکنولوژی نوین باشیم. بخش خصوصی ما نمی‌تواند ناگهان ۵ هزار خودرو با فناوری نوین را تهیه کند، اما واردات این میزان خودرو کار سختی نیست.

این کارشناس صنعت نفت و انرژی گفت: پس از فروپاشی دیوار برلین همین طرح واردات خودرو‌های کارکرده اجرا شد و بسیار سودمند بود. خودرو‌هایی که در آن دوران با رقمی ناچیز وارد شدند به راحتی ۱۰ سال در کشور ما کار کردند.