اقتصاد۲۴- هدی کاشانیان: ایتالیا کشوری با تاریخ غنی، فرهنگ بینظیر و تأثیرات عمیق بر هنر، علم، و سیاست جهانی است. ایتالیا یکی از کشورهای محبوب جهان در حوزه گردشگری و مهاجرت است که بیشترین میزان جاذبههای گردشگری را در میراث جهانی یونسکو به ثبت رسانده است. ایتالیا یکی از بزرگترین اقتصادهای جهان در تولید ناخالص ملی را در اختیار دارد و در بسیاری از عرصههای فرهنگی، ورزشی، صنعتی و علمی خوش درخشیده است.
بعد از فروپاشی امپراتوری روم، ایتالیا به منطقههای خودمختار زیادی تقسیم شد، اما گروههای مختلف سیاسی در سال ۱۸۶۱ متحد شده و کشور ایتالیا از اتحاد آنها شکل گرفت که این اتحاد، مشکلات زیادی در پی داشت و با به کارگیری ساختار اداری دوره رژیم سلطنتی ساوویا اوضاع وخیمتر شد و در پی آن موج مهاجران ایتالیایی به آمریکا شمالی و جنوبی آغاز شد. دوره قبل از اتحاد تا آغاز جنگ جهانی، ایتالیا رشد چشمگیری در حوزه اقتصادی و صنعتی داشت. این کشور در آستانه جنگ جهانی اول در کنار قدرتهای انگلیس، فرانسه و آمریکا وارد جنگ شد و از مبارزه پیروز خارج گشت، اما بعد از جنگ با بحران اقتصادی مواجه شد و از طرفی تشکلات سیاسی زیادی در آن زمان تشکیل شد. در سال ۱۹۲۵ فعالیت این احزاب ممنوع شد و دوره فاشیت آغاز گشت که آزادیهای سیاسی را محدود کرد. این رژیم برای غلبه بر دشمنی کلیسا، با واتیکان به توافق رسید و اقدامات مهمی در رابطه با توسعه فعالیتهای صنعتی انجام داد. در دوم ژوئیه سال ۱۹۴۶ مطابق با همه پرسی «جمهوری ایتالیا» متولد شد و این تاریخ جشن ملی در این کشور شد.
ایتالیا به آب و هوای مدیترانهای خود شهرت دارد. جنوب ایتالیا دارای آب و هوای گرم و عمدتاً خشک است، اما وضعیت آب و هوا در شمال کشور فرق میکند و دارای آب و هوای آلپی و زمستانهای پر بارش از برف و باران است. ایتالیا شبه جزیرهای چکمهای شکل است که از جنوب با دریای آدریاتیک، دریای تیرین، دریای مدیترانه و دیگر آبها در ارتباط است در واقع، دریا ایتالیا را احاطه کرده و کوهها با گذر از میان کشور، مناطق مختلف را ایجاد میکنند. ماه جولای در ایتالیا گرمترین ماه با دمای نزدیک به ۳۰ درجه سانتیگراد است و ژانویه نیز سردترین ماه این کشور است. نزدیک به ۴۰ درصد از زمینهای ایتالیا کوهستانی هستند و بهترین مکان را برای اسکی در زمستان فراهم میکنند. دو رشته کوه اصلی در این کشور به نامهای آلپ و آپنینو یا آپنین وجود دارد که رشته کوههای آلپ در شمال کشور و در مرز با فرانسه، اتریش و سوئیس قرار گرفته است.
ستون فقرات کشور ایتالیا توسط رشته کوه آپنینو از شمال تا جنوب کشور تشکیل شده است. بلندترین نقطه این کشور، مونت بیانکو با ارتفاع ۱۵۷۸۱ فوت، در کوههای آلپ و در مرز با فرانسه است. در جنوب ایتالیا و در نزدیکی ناپل، کوه وزوویوس قرار دارد که تنها آتشفشان فعال در اروپاست. این کوه سالها قبل شهر معروف رومی پمپئی را نابود کرد که ویرانههای آن هم اکنون تبدیل به یک مکان توریستی شده است. همچنین در جزیره سیسیل، کوه آتنا که هنوز فعال است، یکی از بزرگترین آتشفشانهای جهان است. ایتالیا دارای رودخانههای بسیاری هم هست. رودخانه پو در شمال کشور از رشته کوههای آلپ شروع میشود و از شهر تورین به سمت شرق به سواحل شرقی و دریای آدریاتیک میریزد و از دره بسیار حاصلخیز پو میگذرد. در انتهای رودخانه، دلتای پو مکانی جالب برای تفریح است. رودخانه آرنو نیز یکی از رودخانههای کشور ایتالیاست که از شمال مرکزی آپنین از طریق شهرهای پیزا و فلورانس میگذرد و در ساحل غربی به دریای تیرنین میریزد. رودخانه تیبر نیز از آپنین جریان مییابد و از طریق شهر رم به سمت جنوب میرود و همچنین به دریای تیرنین وارد میشود.
همچنین کشور ایتالیا دریاچههای زیادی هم دارد که اکثرا در بخش شمالی کشور قرار دارند. دریاچه گاردا، بزرگترین دریاچه این کشور است که حدود ۱۵۸ کیلومتر وسعت دارد.
قانون اساسی ایتالیا در سال ۱۹۴۷ میلادی توسط مجلس کشور تنظیم شد. سال اجرای این قانون اساسی از ۱۹۴۸ تا به اکنون بوده است. در همین سال مردم این کشور در همه پرسی شرکت کردند و نوع حکومت خود را از حکومت سلطنتی به جمهوری تغییر دادند. نوع حکومت ایتالیا نظام جمهوری پارلمانی است. به این معنی که انتخابات پارلمانی برگزار شده و یک جناح سیاسی در این انتخابات پیروز میشود. رئیس جمهور و نخست وزیر از طریق انتخابات پارلمانی انتخاب میشوند. از همان سال ۱۹۴۸، مجلس نمایندگان و ثنا نیز تعیین شد. تعداد نمایندگان مجلس ایتالیا ۶۳۰ نفر است که این نمایندگان توسط مردم از هر ۵ سال یکبار انتخاب میشوند. نمایندگان انتخابی باید شرایط عمومی نماینده بودن را داشته باشند. از جمله این شرایط میتوان به اعتقاد به نظام جمهوری ایتالیا و تابعیت شهروندی ایتالیایی اشاره کرد. در حالت کلی اعتقادات مذهبی و گرایشهای نمایندگان انتخابی تاثیری بر برگزیده شدن آنها ندارد، اما در صورتی که به نظام پادشاهی سابق اعتقاد داشته باشند و یا در سازمانهای غیرقانونی مسلحانه سابقه عضویت داشته باشند، نمیتوانند به عنوان نماینده انتخاب شوند.
ایتالیا یکی از بزرگترین اقتصادهای جهان و سومین اقتصاد بزرگ در منطقه یورو است. از آنجایی که بخش شمالی کشور ایتالیا، ارتباط راحتتر و بهتری با سایر کشورهای اروپایی دارد، اقتصاد اروپا را تحت تاثیر قرار میدهد. در بخش شمالی ایتالیا، صنایع مهم و همچنین کشاورزی رونق داشته که بخش اصلی از اقتصاد کشور ایتالیا را در بر دارد. برندهای بسیار معتبر جهانی مانند فراری، وسپا، مازراتی، لامبورگینی، فیات (برترین خودروهای سوپراسپرت)، ورساچه، گوچی، والنتینو، پرادا، آرمانی، Trussardi، Moschino، Etro، Zegna و دولچه-گابانا، صنایع کشور ایتالیا را تامین میکنند.
بخش کشاورزی نیز با تولید بی نظیر ذرت، گندم، برنج، انگور (برای صنعت مهم شرابسازی)، میوه و علوفه برای گلههای دامداری توانسته ثروت بسیاری را برای مردم ایتالیا به همراه داشته باشد. شایان ذکر است که صنعت توریسم نیز بخش قابل توجهی از اقتصاد کشور اروپا را در خود جای داده است. این کشور سالانه میلیونها گردشگر را پذیراست که باعث میشود تا میلیونها دلار ارز خارجی به این کشور وارد شود. از دیگر صنایعی که در اقتصاد کشور ایتالیا نقش دارند هم میتوان به صنایع الکتریکی و الکترونیکی، وسایل نقلیه، دوچرخه سازی، کالاهای چرمی، نساجی، پوشاک، چینی و سرامیکی اشاره کرد.
در کشور ایتالیا در حدود ۹۳ درصد از مردم به زبان ایتالیایی صحبت میکنند. برخی از گویشهای دیگری که در کشور ایتالیا وجود دارد فریولیایی، نئاپولیتن و سیسیلی است. در شهر میلان مردم به زبان میلانی صحبت میکنند. خانواده یکی از مهمترین ارزشها در کشور ایتالیا محسوب میشود. مردم این کشور سعی میکنند بیشتر زمان فراغت خود را در خانواده و دورهمیها بگذرانند. آشپزی در کشور ایتالیا رتبه بالایی دارد به طوری که در طول سال مسابقات آشپزی گستردهای برگزار میشود. فرهنگ خانواده محور در کشور ایتالیا بسیار مشهور است به طوری که شرکتهای کوچک در این کشور توسط اعضای یک خانواده اداره میشود. ملاقاتهای کاری در این کشور به شکل رسمی صورت میگیرد و فردی که از نظر سخنرانی بهتر از گزینههای دیگر است به عنوان راهنما صحبت میکند.
مردم این کشور ادعا میکنند که خودشان به سایر کشورهای اروپایی آشپزی کردن را یاد دادهاند. دورهمیهایی که در کشور ایتالیا دیده میشود آپریتیو نام دارد که عموماً در قهوهخانهها و کافیشاپها برگزار میشود. مردم این کشور در ساخت کفش بسیار حرفهای هستند. ایتالیاییها علاقمند به سینما هستند. پوشش بانوان در این کشور در مجالس به صورت لباسهای کاملاً زنانه و کفشهای پاشنه بلند است. آقایان اغلب کت به تن دارند و استفاده از شلوارهای پارچهای در بین آنها بیشتر دیده میشود. حجاب کشور ایتالیا بسیار رسمی و مناسب است.
بیش از ۹۰ درصد مردم ایتالیا پیرو کلیسای کاتولیک هستند. در سالهای اخیر طرفداران آیینهای آتئیستها و آگنوستیکها نیز رو به افزایش بوده است. سایر ادیان همانند اسلام، یهودیت، ارتدوکس و پروتستان نیز در این کشور اقلیتهای مختلف دینی را تشکیل دادهاند. اکثر مردم ایتالیا (۸۷ درصد) مسیحی کاتولیک هستند از این رو حاکمیت این کشور به این مذهب است و مسلمانهایی که در این کشور زندگی میکنند اغلب مهاجر هستند. در حال حاضر ۷۱۵۰۰۰ مسلمان در ایتالیا زندگی میکنند.
زبان ایتالیایی یکی از شاخههای زبان لاتین است و شباهت بسیار زیادی به سایر شاخههای زبان لاتین مانند فرانسوی، اسپانیایی، رومانیایی و پرتغالی دارد. با این که زبان ایتالیا زبان رسمی این کشور است، اما زبانهای پرگویش زیادی در ایتالیا وجود دارد که برخی از آنها نیمه رسمی هستند. اما برخی مردم با زبانهای رسمی دیگری صحبت میکنند، مثلاً در شمال ایتالیا، آلمانی زبان رسمی مردم تیرول است و در ایالت وال له داوستا مردم به زبان فرانسوی آشنایی کامل دارند.
جاذبههای گردشگری کشور ایتالیا را نمیتوان با خیلی از کشورهای دیگر مقایسه کرد. شهر پمپی قبل از وقوع آتشفشان این شهر به مدت ۶۰۰ سال بندری با شکوه در امپراتوری روم بود و در واقع ییلاق رومیان ثروتمند محسوب میشد. سحرگاه روز ۲۴ ماه اوت سال ۷۹ میلادی آتشفشان کوه وسوویوس ناگهان فوران کرد. به مدت ۳ روز، آسمان تیره و تار شد و خاکستر آتشفشانی و گدازه بر شهر فرو ریخت. سرانجام در سال ۱۵۹۹ پمپی حین حفر یک کانال پیدا شد و در سال ۱۷۴۸ مهندسی اسپانیایی به نام «روکو یواخین د آلکوبیر» اقدام به کاوش در میان خرده سنگها کرد. در سال ۱۸۶۳ باستانشناس ایتالیایی «جوزپه فیورلی» مسئولیت عملیات اکتشافی این محل را بر عهده گرفت و شروع به حفاریهای منظم و دقیق کرد. اکنون پمپی یکی از مشهورترین جاذبههای گردشگری ایتالیا محسوب میشود.
• برج پیزا در شهر کوچک و ساحلی پیزا قرار دارد و از جاذبههای دیدنی شهر پیزا است که هر سال بدلیل معماری و موقعیتی که در آن ساخته شده است مقداری به سمت چپ متمایل میشود. این برج که بدلیل کج بودن آن شهرت یافته است در سال ۱۹۸۷ توسط معماران مشهور قرون وسطی ساخته شده است. برج پیزا ۵۵ متر ارتفاع و ۷ ناقوس و ۳۰۰ پله برای بالارفتن از طبقات دارد. این ۷ ناقوس هرکدام به معنی یک نوت موسیقی هستند، اما بدلیل کج شدن برج پیزا به صدا در نمیآیند.
• میدان گلادیاتورها که در شهر کولوسیوم قرار دارد همان زمین جنگی است که مردان رومی در آن مبارزه میکردند. بنای این استادیوم ۵۰ هزار نفری با ۸۰ ورودی توسط وسپاسیان ساخته و به پایان رسید.
• معبد پانتئون حیرت انگیزترین بخش پانتئون گنبد عظیم آن است و به خاطر حفرهای که در مرکز آن قرار دارد شهرت یافته. به این سوراخ، چشم پانتئون یا اوکولوس نیز گفته میشود.
از دیگر جاذبههای گردشگری کشور ایتالیا میتوان به کانال بزرگ ونیز، دریاچه کومو، شهر ساحلی آمالفی، پارک و باغ ویلای بورقیس، موزه ملی رم، واتیکان، کلیسای سنت پیتر، تپه پالاتینو، میدان ونزیا، فواره تروی، میدان باربرینی، قلعه سنت آنجلو، پل ریالتو، فواره قایق قدیمی، بنای کولیزیوم، گالری ویتوریو امانوئلا، موزه فلورانس، کلیسای ایل دامو، کلیسای سانتا ماریا دل گرازی، کاستلو فورزسکو، پل مشهور پونته وکیوو، مناطق روستایی توسکانیا، شهر قرون وسطایی سان جیمینیانو، صخرههای ساحلی جزیره کاپرائیا و… اشاره کرد.