بررسی اثرات چای بر سطح هموگلوبین و کمخونی
اقتصاد۲۴- چای به عنوان محبوبترین نوشیدنی در فرهنگ ما، جایگاه ویژهای در مهمانیها و خلوتهای روزانه دارد؛ اما سوال اصلی اینجاست که آیا این ادعا یک حقیقت علمی است یا تنها یک باور قدیمی؟ در ادامه، ابعاد مختلف این موضوع را کالبدشکافی میکنیم تا متوجه شوید چطور از بروز فقر آهن جلوگیری کنید.
۱. سازوکار اختلال در جذب آهن با چای
ترکیباتی به نام تانن در چای وجود دارند که به محض ورود به سیستم گوارش، با آهن موجود در غذا پیوند تشکیل میدهند. این پیوند باعث میشود آهن به جای جذب شدن در خون، از بدن دفع شود. طبق مطالعات، نوشیدن چای هم زمان با وعدهی غذایی میتواند قدرت جذب آهن را تا حدود ۶۲ درصد کاهش دهد.
۲. تاثیر غلظت و میزان مصرف روزانه
هرچه چای پررنگتر باشد، میزان تانن و پلی فنولهای آن بیشتر است، در نتیجه شدت تخریب آهن افزایش مییابد. افرادی که به صورت افراطی و در دفعات زیاد چای مینوشند، سیستم بدن خود را در فرایند خون سازی با چالش جدی مواجه میکنند.
۳. اهمیت زمان طلایی مصرف چای
بزرگترین اشتباه، نوشیدن چای بلافاصله قبل یا بعد از غذا است. برای اینکه بدن فرصت کافی برای استخراج و جذب آهن از مواد غذایی را داشته باشد، باید حداقل یک الی دو ساعت بین صرف غذا و نوشیدن چای فاصله ایجاد کنید.
۴. چای سبز یا سیاه؛ کدام خطرناکتر است؟
باور اشتباهی وجود دارد که چای سبز بی خطر است، اما واقعیت این است که هر دو نوع چای حاوی ترکیباتی هستند که بر جذب آهن تاثیر منفی میگذارند. حتی استفاده از چای سازهای باکیفیت نیز تغییری در ذات شیمیایی برگ چای و تاثیر آن بر کم خونی ایجاد نمیکند.
۵. گروههای حساس در معرض خطر فقر آهن
تداخل چای و آهن برای کودکان در حال رشد، زنان در دوران قاعدگی و خانمهای باردار بسیار جدیتر است. این افراد باید در فرایند مصرف چای بسیار محتاطتر عمل کنند تا دچار علائمی نظیر ریزش مو، خستگی مفرط و رنگ پریدگی نشوند.
۶. نقش ویتامین C در خنثی سازی اثر چای
یک راهکار هوشمندانه برای کاهش اثرات منفی چای، مصرف هم زمان آن با منابع ویتامین C است. افزودن چند قطره لیموترش تازه به چای یا مصرف میوههایی مانند پرتقال، میتواند جذب آهن را تا حد زیادی بهبود بخشیده و اثر تاننها را خنثی کند.
جدول مقایسهی تاثیر نوشیدنیها بر جذب آهن
نوع نوشیدنی تاثیر بر جذب آهن میزان تغییر (حدودی)
چای سیاه و سبز کاهش شدید جذب ۶۰٪ – ۶۲٪ کاهش
بیشتر بخوانید: نظر متخصصان تغذیه درباره زمان مصرف شیر و خرما
قهوه کاهش متوسط جذب ۳۵٪ – ۴۰٪ کاهش
آب پرتقال افزایش شدید جذب ۸۵٪ افزایش
آب معمولی خنثی بدون تغییر
راهکارهای اصلاح سبک زندگی برای چای خورها
کاهش غلظت: همیشه از چای کمرنگ استفاده کنید تا بار تانن کمتری وارد بدن شود.
رعایت فاصله زمانی: بازهی دو ساعته بعد از غذا را به عنوان یک قانون طلایی در نظر بگیرید.
جایگزینهای گیاهی: در مواردی که میل به نوشیدنی گرم دارید، از دمنوشهایی استفاده کنید که تداخل کمتری با جذب مواد معدنی دارند.
سخن پایانی
در نهایت، چای به خودیِ خود عامل اصلی کم خونی نیست، بلکه رفتار ما در فرایند مصرف آن است که مشکل ساز میشود. با رعایت فاصلهی زمانی مناسب و کاهش تعداد دفعات نوشیدن چای غلیظ، میتوانید بدون نگرانی از بابت فقر آهن، از طعم نوشیدنی محبوب خود لذت ببرید. سلامت خون شما در گروِ تغییرات کوچک، اما هدفمند در عادتهای روزانه است.
