سرمایه ایرانیان خارج از کشور 15 برابر بودجه 99/ اعدادی که میتواند اقتصاد را تکان دهد
مبلغ سرمایه ایرانیان خارج از کشور حدود 26 هزار میلیارد تومان است که این عدد علاوه بر اینکه در حدود 15 برابر بودجه سال 98 کشور است، با آن میتوان 18 برابر آمار بیکاران در کشور، شغل ایجاد کرد.
اقتصاد24- سرمایه ایرانیان خارج از کشور موضوع مورد مناقشه چند دهه اخیر است، سرمایه ای که می تواند یک تحول بزرگ در اقتصاد کشور ایجاد کند. ارقام محاسبه شده اگر چه از سوی هر مقام مسئولی متفاوت است اما اختلاف آن چیزی نیست که از بزرگی آن بکاهد.
در آخرین اظهار نظر، صادق حسین جابریانصاری معاون امور مجلس و ایرانیان وزارت امورخارجه، سرمایه ایرانیان خارج از کشور را حدود 2 تریلیون دلار عنوان کرده است. وی در ادامه گفته است: «ما حداقل حدود ۴ میلیون مهاجر ایرانی داریم که در کشورهای مختلف دنیا اقامت دارند و غالبا دارای پیوندهای نزدیک با سرزمین خود هستند. در مورد رقم سرمایه مادی ایرانیان خارج از کشور ارزیابی دقیقی وجود ندارد اما بهطور تخمینی و اجمالی به رقمهایی از یک و نیم تا دو تریلیون دلار اشاره شده است.»
اما سوال اصلی این است که چرا این سرمایه ها به جای خلق ارزش در کشور به آن سوی مرزهای جغرافیای ایران مهاجرت کرده است. اساساً اگر این میزان سرمایه خارجی به کشور باز گردد چه اثراتی می تواند بر اقتصاد کشور داشته باشد؟ پیش از این مرتضی عزتی استاد دانشگاه و اقتصاددان در گفت و گو با اقتصاد24 گفته بود: «گروه ها و افرادی عامدانه مانع سرمایه گذاری خارجی در کشور هستند. گروه هایی هستند که تمایل ندارند در ایران سرمایه گذاری خارجی انجام شود دلیل آن یا ایدئولوژیک است و یا دلایل دیگر در پشت پرده وجود دارد».
وی افزوده بود: «این افراد اگر سرمایه گذار خارجی تصمیم به حضور در کشور داشته باشد تمایل دارند این ورود، منافع زیادی را نصیب آنها کند، موانعی را بر سر راه سرمایه گذار قرار می دهند و شرط رفع این موانع را به شراکت با سازمان یا نهاد خود قرار می دهند که در این صورت سرمایه گذار خارجی یا منصرف میشود و یا با تجربه این روند نه تنها خود از حضور در کشور انصراف می دهد که دیگران را نیز از سرمایه گذاری منصرف میکند.»
سرمایه ایرانیان خارج از کشور چند برابر بودجه کشور است؟
لایحه بودجه روز یکشنبه توسط رئیس جمهوری تقدیم مجلس شورای اسلامی شد. بودجه کشور امسال به ۱۸۶۶ هزار میلیارد تومان رسید که اگر عدد 2 تریلیون دلار (2 هزار میلیارد دلار) را در قیمت دلار 13 هزار تومانی ضرب کنیم این عدد حدود 26،000،000،000،000،000 تومان (26،000 هزار میلیارد تومان) که این عدد نه در ماشین حساب جا می شود و نه می توان واحدی شناخته شده برای آن در نظر گرفت. تنها طبق محاسبات ما به صورت حدودی این عدد 15 برابر بودجه سال 98 کشور است و اگر میزان بودجه بدون در نظر گرفتن تورم همین اندازه باشد تا 15 سال دیگر می توان با آن بدون کمک نفت و مالیات کشور را اداره کرد. حالا در نظر بگیرید اگر این عدد در اقتصاد کشور سرمایه گذاری می شد چه اتفاقی می افتاد. عدد بزرگی که به خاطر نبود فضای کسب و کار مناسب ، نفع آن به جیب کشورهای خارجی می رود.
با سرمایه ایرانیان خارج از کشور چقدر شغل می توان ایجاد کرد؟
دولت در سه ماهه اول سال جاری برای ایجاد یک شغل بیش از ۴۴۰ میلیون تومان هزینه پیشبینی کرده بود. طبق آخرین برآوردها حدود سه میلیون و 200 هزار نفر بیکار در کشور وجود دارد که در واقع هزینه ایجاد شغل برای این تعداد حدود 1,408,000,000,000,000 تومان (1408 میلیارد تومان) است. در حالی که همان طور که گفته شد مبلغ سرمایه ایرانیان خارج از کشور حدود 26,0000 هزار میلیارد تومان است که در واقع با این مبلغ می توان 18 برابر آمار بیکاران در کشور شغل ایجاد کرد. هرچند باید گفت که این محاسبات به خودی خود و فارغ از بررسی سایر جوانب امر اعم از ایجاد شغل پایدار و یا متغیر بودن هزینه اشتغال در بخش های مختلف فاقد اعتبار است اما با این حال به طور تقریبی بزرگی عددی که می تواند اقتصاد ایران را دگرگون کند؛ مشخص خواهد شد.
چرا سرمایه های ایرانی از کشور فرار کرده اند؟
جابری انصاری در گفت و گوی خود اظهار کرده است: «ایرانیان در خارج از کشور پیوند ناگسستنی با ایران دارند و با آنچه حوزه تمدنی و فرهنگی و تاریخی ایران تلقی میشود؛ ارتباط عمیقی دارند و بهطور خلاصه ایراندوست هستند. حتی اگر مواضع سیاسی خاصی هم دارند، در مسائلی که مرتبط با هویت، موجودیت و کشور ایران است آن مواضع را وارد بازی خود نمیکنند. اینکه میبینید کسی از مقامات سابق رژیم پهلوی، با هزینه خود از موضوع هستهای و سیاست هستهای ایران در رسانههای غربی حمایت میکند، این جز پیوند با سرزمین و مساله ایران چیزی دیگری نیست، بهرغم همه مسائلی که آن فرد دارد و انتقادهایی که به او وارد است.»
اما چرا نمیتوانیم از سرمایه های مادی و معنوی کشور برای بازگشت استقبال کنیم؟ فضای کسب و کار نامناسب وجه اقتصادی آن است اما تا چه حد فضا را برای بازگشت ایرانیان با هر اندیشه و تفکری به کشور فراهم کرده ایم؟ در حالی که می توان با انعطاف بیشتر نه تنها به توسعه اقتصادی کشور کمک کنیم که توسعه فرهنگی از طریق جذب سرمایه های معنوی کشور نیز صورت خواهد گرفت، موضوعی که نیازمند بحث های مفصل در حوزه علوم اجتماعی است.