تاریخ انتشار: ۰۹:۱۷ - ۱۵ دی ۱۳۹۷

منوی تامین مالی

عباس گمار*
gomar+abas
اقتصاد24 - توسعه مالی از زیرساخت‌های رشد اقتصادی در هر کشور است و بهبود و متنوع‌سازی ابزارها و مؤسسات مالی از جمله عوامل اصلی در توسعه مالی هر اقتصادی هستند. موسسات مالی فعال در بازارهای سرمایه‌گذاری نقش مهمی در دستیابی به این هدف دارند. در این میان بازار پول و بازار سرمایه دو گروه اساسی فعال در بازار‌های مالی مزبور و به‌عنوان دو منشأ اصلی در تحقق رشد اقتصادی ایفای نقش می‌کنند. البته توسعه این دو بخش در اقتصادهای مختلف به فراخور شرایط و مسائل تاثیرگذار متفاوت خواهد بود.

منوی تامین مالی

بررسی وضعیت کنونی و شرایط اخیر اقتصاد کشور نشان از آن دارد که موارد رخ داده در اقتصاد ایران سبب شده تا اندازه بزرگ‌تر و غالب بازار پول در مقایسه با بازار سرمایه شکل گیرد. سیر تاریخی اقتصاد نیز نشان می‌دهد، بنگاه‌های اقتصادی جهت جذب منابع مالی، بیشتر بازار پول را مورد توجه قرار داده‌اند. اما در سال‌های اخیر، پس از تصویب قانون بازار اوراق بهادار در سال ۱۳۸۴، شاهد آن هستیم که حجم تامین مالی از طریق بازار سرمایه توانسته سیر صعودی را به خود اختصاص دهد. گرچه همچنان این مبلغ در مقایسه با بازار پول اندک است.

با توجه به ساختار مالی کنونی سیستم بانکی کشور و مصائب و مشکلاتی که در اصلاح این ساختارمالی و در نتیجه استفاده بهینه از منابع وجود دارد، می‌توان از ابزارهای تامین مالی در بازار سرمایه نیز جهت جذب منابع برای بنگاه‌ها بهره گرفت. به ویژه اینکه در این بخش محدودیت‌هایی نظیر ذی‌نفع واحد، که چالشی اساسی در اخذ تسهیلات است، موضوعیت نخواهد داشت. ابزارهای تامین مالی در بورس در قالب انواع اوراق بهادار ارائه می‌شوند هرچند در بازار سرمایه، امکان تامین مالی با سررسید بلندمدت نیز فراهم است. جذب منابع در بازار سرمایه از طریق اوراق بهادار به دو طریق اوراق مبتنی بر بدهی و اوراق مبتنی بر سرمایه امکان پذیر شده است. بر این اساس عرضه هر یک از دو قسم، به ترتیب بر ساختار سرمایه یا ساختار بدهی شرکت تاثیر گذار خواهد بود.

با عرضه اوراق مبتنی بر سرمایه، رقم سرمایه شرکت افزایش می‌یابد. سهام عادی شاخص‌ترین اوراق از نوع اوراق بهادار سرمایه‌ای است. بدیهی است عرضه سهام در بازار سرمایه مستلزم انجام فرآیند پذیرش شرکت‌ها خواهد بود. همچنین سهامداران نیز از حق رای در مجامع شرکت برخوردار خواهند بود.

از سوی دیگر منابع حاصل از عرضه اوراق مبتنی بر بدهی، بر رقم بدهی‌های شرکت تاثیرگذار خواهد بود؛ به بیان دیگر این موضوع اثری مشابه با تسهیلات بر ساختار مالی دارد. با این تفاوت که عرضه اوراق مستلزم اخذ مجوز از سازمان بورس خواهد بود. همچنین دارندگان این اوراق با خرید اوراق، وجوه خود را در اختیار شرکت قرار می‌دهند اما از هیچ یک از حقوق سهامداری برخوردار نبوده و تنها معادل اصل و سود اوراق از شرکت مطالبه خواهند داشت.

به‌طور کلی در ادبیات مالی، اوراق قرضه مصداق اوراق بهادار مبتنی بر بدهی است. اگرچه براساس ماده ۵۱ قانون تجارت، شرکت‌های سهامی عام مجاز به انتشار اوراق قرضه هستند، اما براساس قوانین مطابق با شرع مقدس مقرر شد این شیوه از تامین مالی در قالب اوراق بهادار اسلامی صورت پذیرد.

اوراق بهادار مبتنی بر بدهی در ادبیات مالی اسلامی در اصطلاح «صکوک» نامیده می‌شود. در بازار سرمایه کشور اوراق مشارکت، اوراق اجاره و اوراق مرابحه از اقسام متداول صکوک هستند. ضرورت این طبقه‌بندی مرتفع ساختن مشکل ربا در استقراض وجوه بوده است. به‌عنوان مثال در اوراق مشارکت، موضوع تامین مالی طرح توسعه‌ای یا ایجادی است که بخشی از منابع توسط شرکت و بخشی از محل منابع خریداران اوراق تامین می‌شود. به این ترتیب شراکت میان سرمایه‌گذاران و بنگاه اقتصادی شکل گرفته و سرمایه‌گذاران از سود حاصل از مشارکت منتفع می‌شوند.

از سوی دیگر باید عنوان کرد که استفاده از ابزارهای تامین مالی مبتنی بر بدهی مستلزم پذیرش سهام بنگاه متقاضی تامین مالی در بورس (سهامی عام شدن شرکت) نبوده و منابع در قالب بدهی در اختیار بنگاه‌ها قرار می‌گیرد. همچنین استفاده و به‌کارگیری هر یک از انواع صکوک نیز متناسب با شرایط بنگاه اقتصادی خواهد بود. اما در نهایت در کلیه این اوراق بهادار منابع به‌صورت مدت‌دار و به‌عنوان بدهی در اختیار شرکت قرار می‌گیرند. افزون بر این طی عمر اوراق، شرکت متعهد به پرداخت سود و اصل اوراق به دارندگان خواهد بود و در سررسید اوراق نیز با تسویه بدهی، تعهدات شرکت خاتمه می‌یابد.

در نهایت اینکه مروری بر تابلوی فرابورس ایران یا بورس اوراق بهادار موید این مهم است که اغلب بنگاه‌ها پس از یک مرتبه اقدام به تامین مالی از طریق اوراق بهادار بدهی، مجدد این شیوه را جهت تامین نقدینگی به‌کار گرفته‌اند. از آنجا که در این بین تعداد بنگاه‌های شاخص نیز قابل توجه است، بیانگر پتانسیل بالای بازار سرمایه کشور در به‌کارگیری اوراق بهادار مبتنی بر بدهی برای تامین مالی است. به عبارت دقیق‌تر ایجاد ساز و کارهای مناسب جهت تامین مالی بنگاه‌ها یکی از مهمترین و اساسی‌ترین کارکردهای بازار سرمایه است. در سال‌های اخیر نیز تامین مالی بنگاه‌های اقتصادی کشور با جدیت بیشتری دنبال شده و نقش بازار سرمایه بیش از پیش اهمیت یافته است. به این ترتیب بازار سهام با در دست داشتن ابزارهای گوناگون، اوراق مختلف و روش‌های متعدد تامین‌مالی‌، نه تنها نظام تامین مالی شرکت‌ها را بهبود بخشیده، بلکه امکانات جدیدی در حوزه تامین مالی در اختیار بنگاه‌‌ها قرار داده است.

* کارشناس ارشد بازار سرمایه

منبع: دنیای اقتصاد
ارسال نظر
قوانین ارسال نظر
لطفا از نوشتن با حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «اقتصاد24» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.

پیش‌بینی هواشناسی تهران و ایران امروز + جدول

قیمت لیر ترکیه امروز در بازار + جزئیات

وضعیت هواشناسی امروز

قیمت دینار عراق امروز در بازار + جزئیات

قیمت سکه و طلا امروز چهارشنبه ۲۹ اسفند ۱۴۰۳ + جدول

قیمت انواع خودرو‌های مزدا ۳، بسترن و کاپرا گروه بهمن امروز

قیمت انواع موتورسیکلت در بازار امروز + جدول

قیمت انواع گوشی موبایل سامسونگ، شیائومی و نوکیا + جدول

قیمت روز لپ تاپ اپل + جدول

قیمت انواع زعفران + جدول

قیمت دلار و یورو امروز چهارشنبه ۲۹ اسفند ۱۴۰۳ + جدول

قیمت انواع لپ تاپ ایسر امروز + جدول

قیمت سکه و طلا امروز پنجشنبه ۳۰ اسفند ۱۴۰۳ + جدول

قیمت خودرو‌های سایپا امروز چهارشنبه ۲۹ اسفند ۱۴۰۳ + جدول

قیمت دلار و یورو امروز پنجشنبه ۳۰ اسفند ۱۴۰۳ + جدول

عکس/ عجیب‌ترین تصویر از مصدومان چهارشنبه سوری امسال

عکس/ بیک ایمانوردی و فردین روی جلد مجله ستاره سینما؛ ۵۱ سال پیش

عکس/ بهرام بیضایی و آیدین آغداشلو؛ اواسط دهه ۹۰

عکس/ استایل جدید رضاییان در روز تولد

عکس/ الیزابت تیلور، ملک مطیعی و پوری بنایی در تهران؛ ۴۹ سال پیش

خواندنی‌ها
خودرو
فناوری
آخرین اخبار

لحظه تحویل سال ۱۴۰۴ در امامزاده صالح

عکس/ استایل شیک بهنوش طباطبایی با گردنبند یغور و کفش رنگارنگ در کنار سفره هفت سین

کاهش ۱۰ درجه‌ای دما در راه پایتخت/ باران شدید و کولاک برف تا سه روز آینده در تهران

عکس/ قابی احساسی از فردین و نوه اش ۳۴ سال پیش در تهران

بازتاب پیام نوروزی رهبری در رسانه‌های جهان

عکس/ لحظه پایین کشیدن مجسمه فرح پهلوی ۴۷ سال پیش در منجیل

دلار در اوج با ۱۴۰۳ خداحافظی کرد

قیمت حبوبات رکورد زد

عکس/ سفره هفت سین و مراسم سلام نوروزی در کاخ‌های قاجاریه

فیلم/ عراقچی: پاسخ نامه ترامپ را می‌دهیم

فیلم/ همسر جوان عراقچی برای اولین بار در برنامه زنده تلویزیونی

عکس/ استایل جالب و دیدنی هادی چوپان سر سفره هفت‌سین

قیمت روز لپ تاپ اپل + جدول

قیمت روز زعفران + جدول

قیمت انواع موتور سیکلت در بازار + جدول

فیلم/ تبریک متفاوت نوروزی شهاب حسینی

قیمت دینار عراق امروز + جزئیات

قیمت لیر ترکیه امروز + جزئیات

اینفوگرافی/ جشن‌های مهم سال نو در سراسر جهان

فیلم/ لحظه تحویل سال ۱۴۰۴ در حافظیه شیراز

نوزادان متولد شده در اولین لحظات از سال ۱۴۰۴

استقلال با ۴ غایب در بازی اول سال ۱۴۰۴

عکس/ تبریک امیر قلعه نویی به مناسبت سال جدید

عکس/ تبریک سال نو به سبک محمد خاکپور

فیلم/ اعتراضات عظیم مردمی در استانبول علیه اردوغان

پیام نوروزی رئیس قوه قضاییه در سال ۱۴۰۴

فیلم/ تبریک سال نو بازیکنان تیم ملی فوتبال ایران به مردم

فیلم/ پیام نوروزی سخنگوی دولت به مناسبت آغاز سال ۱۴۰۴

خبر مهم سخنگوی مجمع تشخیص مصلحت از بررسی CFT و پالرمو

عکس/ مسعود پزشکیان در کنار سفره هفت سین

عکس/ سفره هفت سین بر مزار دختر کاپشن صورتی

عکس/ حضور همسر و فرزند عباس عراقچی روی آنتن زنده تلویزیون

بورس در محاق به استقبال سال آتی می‌رود

برندگان و بازندگان بورس تهران در سال ۱۴۰۳+ نمودار

ریزش ۳۰۰ میلیارد دلاری ارزش بورس تهران در کمتر از ۵ سال+ نمودار

قیمت نفت افزایش یافت

پیش بینی قیمت دلار در سال ۱۴۰۴

مبلغ فطریه ۱۴۰۴ چقدر است؟

ترامپ نوروز ۱۴۰۴ را به ایرانی‌ها تبریک گفت

تصویری از نشان شعار سال ۱۴۰۴

پیام نوروزی رئیس جمهور: تلاش می‌کنیم قدر خود را بالاتر و والاتر از آنچه هست، رقم بزنیم+ فیلم

پیام نوروزی رهبر انقلاب به مناسبت حلول سال جدید؛ سال ۱۴۰۴، سال «سرمایه گذاری برای تولید» + فیلم

اینفوگرافی/ مروری بر نامگذاری سال‌ها توسط رهبر انقلاب

فیلم/ پیام نوروزی مسعود پزشکیان به مناسبت آغاز سال ۱۴۰۴

عکس/ جایزه معروف علی دایی ۱ دلار شد

عکس/ تتوی جدید و جالب سردار آزمون

فیلم/ پیام رهبر انقلاب به مناسبت حلول سال ۱۴۰۴

عکس/ پیام نوروزی رهبر انقلاب به مناسبت آغاز سال ۱۴۰۴

عکس/ پوستر فدراسیون فوتبال به مناسبت عیدنوروز ۱۴۰۴

عکس/ پوستر جالب AFC به مناسبت عید نوروز