تاریخ انتشار: ۰۹:۱۷ - ۱۵ دی ۱۳۹۷

منوی تامین مالی

عباس گمار*
gomar+abas
اقتصاد24 - توسعه مالی از زیرساخت‌های رشد اقتصادی در هر کشور است و بهبود و متنوع‌سازی ابزارها و مؤسسات مالی از جمله عوامل اصلی در توسعه مالی هر اقتصادی هستند. موسسات مالی فعال در بازارهای سرمایه‌گذاری نقش مهمی در دستیابی به این هدف دارند. در این میان بازار پول و بازار سرمایه دو گروه اساسی فعال در بازار‌های مالی مزبور و به‌عنوان دو منشأ اصلی در تحقق رشد اقتصادی ایفای نقش می‌کنند. البته توسعه این دو بخش در اقتصادهای مختلف به فراخور شرایط و مسائل تاثیرگذار متفاوت خواهد بود.

منوی تامین مالی

بررسی وضعیت کنونی و شرایط اخیر اقتصاد کشور نشان از آن دارد که موارد رخ داده در اقتصاد ایران سبب شده تا اندازه بزرگ‌تر و غالب بازار پول در مقایسه با بازار سرمایه شکل گیرد. سیر تاریخی اقتصاد نیز نشان می‌دهد، بنگاه‌های اقتصادی جهت جذب منابع مالی، بیشتر بازار پول را مورد توجه قرار داده‌اند. اما در سال‌های اخیر، پس از تصویب قانون بازار اوراق بهادار در سال ۱۳۸۴، شاهد آن هستیم که حجم تامین مالی از طریق بازار سرمایه توانسته سیر صعودی را به خود اختصاص دهد. گرچه همچنان این مبلغ در مقایسه با بازار پول اندک است.

با توجه به ساختار مالی کنونی سیستم بانکی کشور و مصائب و مشکلاتی که در اصلاح این ساختارمالی و در نتیجه استفاده بهینه از منابع وجود دارد، می‌توان از ابزارهای تامین مالی در بازار سرمایه نیز جهت جذب منابع برای بنگاه‌ها بهره گرفت. به ویژه اینکه در این بخش محدودیت‌هایی نظیر ذی‌نفع واحد، که چالشی اساسی در اخذ تسهیلات است، موضوعیت نخواهد داشت. ابزارهای تامین مالی در بورس در قالب انواع اوراق بهادار ارائه می‌شوند هرچند در بازار سرمایه، امکان تامین مالی با سررسید بلندمدت نیز فراهم است. جذب منابع در بازار سرمایه از طریق اوراق بهادار به دو طریق اوراق مبتنی بر بدهی و اوراق مبتنی بر سرمایه امکان پذیر شده است. بر این اساس عرضه هر یک از دو قسم، به ترتیب بر ساختار سرمایه یا ساختار بدهی شرکت تاثیر گذار خواهد بود.

با عرضه اوراق مبتنی بر سرمایه، رقم سرمایه شرکت افزایش می‌یابد. سهام عادی شاخص‌ترین اوراق از نوع اوراق بهادار سرمایه‌ای است. بدیهی است عرضه سهام در بازار سرمایه مستلزم انجام فرآیند پذیرش شرکت‌ها خواهد بود. همچنین سهامداران نیز از حق رای در مجامع شرکت برخوردار خواهند بود.

از سوی دیگر منابع حاصل از عرضه اوراق مبتنی بر بدهی، بر رقم بدهی‌های شرکت تاثیرگذار خواهد بود؛ به بیان دیگر این موضوع اثری مشابه با تسهیلات بر ساختار مالی دارد. با این تفاوت که عرضه اوراق مستلزم اخذ مجوز از سازمان بورس خواهد بود. همچنین دارندگان این اوراق با خرید اوراق، وجوه خود را در اختیار شرکت قرار می‌دهند اما از هیچ یک از حقوق سهامداری برخوردار نبوده و تنها معادل اصل و سود اوراق از شرکت مطالبه خواهند داشت.

به‌طور کلی در ادبیات مالی، اوراق قرضه مصداق اوراق بهادار مبتنی بر بدهی است. اگرچه براساس ماده ۵۱ قانون تجارت، شرکت‌های سهامی عام مجاز به انتشار اوراق قرضه هستند، اما براساس قوانین مطابق با شرع مقدس مقرر شد این شیوه از تامین مالی در قالب اوراق بهادار اسلامی صورت پذیرد.

اوراق بهادار مبتنی بر بدهی در ادبیات مالی اسلامی در اصطلاح «صکوک» نامیده می‌شود. در بازار سرمایه کشور اوراق مشارکت، اوراق اجاره و اوراق مرابحه از اقسام متداول صکوک هستند. ضرورت این طبقه‌بندی مرتفع ساختن مشکل ربا در استقراض وجوه بوده است. به‌عنوان مثال در اوراق مشارکت، موضوع تامین مالی طرح توسعه‌ای یا ایجادی است که بخشی از منابع توسط شرکت و بخشی از محل منابع خریداران اوراق تامین می‌شود. به این ترتیب شراکت میان سرمایه‌گذاران و بنگاه اقتصادی شکل گرفته و سرمایه‌گذاران از سود حاصل از مشارکت منتفع می‌شوند.

از سوی دیگر باید عنوان کرد که استفاده از ابزارهای تامین مالی مبتنی بر بدهی مستلزم پذیرش سهام بنگاه متقاضی تامین مالی در بورس (سهامی عام شدن شرکت) نبوده و منابع در قالب بدهی در اختیار بنگاه‌ها قرار می‌گیرد. همچنین استفاده و به‌کارگیری هر یک از انواع صکوک نیز متناسب با شرایط بنگاه اقتصادی خواهد بود. اما در نهایت در کلیه این اوراق بهادار منابع به‌صورت مدت‌دار و به‌عنوان بدهی در اختیار شرکت قرار می‌گیرند. افزون بر این طی عمر اوراق، شرکت متعهد به پرداخت سود و اصل اوراق به دارندگان خواهد بود و در سررسید اوراق نیز با تسویه بدهی، تعهدات شرکت خاتمه می‌یابد.

در نهایت اینکه مروری بر تابلوی فرابورس ایران یا بورس اوراق بهادار موید این مهم است که اغلب بنگاه‌ها پس از یک مرتبه اقدام به تامین مالی از طریق اوراق بهادار بدهی، مجدد این شیوه را جهت تامین نقدینگی به‌کار گرفته‌اند. از آنجا که در این بین تعداد بنگاه‌های شاخص نیز قابل توجه است، بیانگر پتانسیل بالای بازار سرمایه کشور در به‌کارگیری اوراق بهادار مبتنی بر بدهی برای تامین مالی است. به عبارت دقیق‌تر ایجاد ساز و کارهای مناسب جهت تامین مالی بنگاه‌ها یکی از مهمترین و اساسی‌ترین کارکردهای بازار سرمایه است. در سال‌های اخیر نیز تامین مالی بنگاه‌های اقتصادی کشور با جدیت بیشتری دنبال شده و نقش بازار سرمایه بیش از پیش اهمیت یافته است. به این ترتیب بازار سهام با در دست داشتن ابزارهای گوناگون، اوراق مختلف و روش‌های متعدد تامین‌مالی‌، نه تنها نظام تامین مالی شرکت‌ها را بهبود بخشیده، بلکه امکانات جدیدی در حوزه تامین مالی در اختیار بنگاه‌‌ها قرار داده است.

* کارشناس ارشد بازار سرمایه

منبع: دنیای اقتصاد
ارسال نظر
قوانین ارسال نظر
لطفا از نوشتن با حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «اقتصاد24» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.

صفحه اول روزنامه‌های سیاسی امروز

قیمت گوشت گوسفند، گوساله و مرغ + جدول

پیش‌بینی هواشناسی تهران و ایران امروز + جدول

قیمت لیر ترکیه امروز در بازار + جزئیات

وضعیت هواشناسی امروز

قیمت دینار عراق امروز در بازار + جزئیات

قیمت All-in-One اپل امروز + جدول

قیمت سکه و طلا امروز شنبه ۲۵ اسفند ۱۴۰۳ + جدول

قیمت انواع لپ تاپ ام اس آی MSI امروز + جدول

قیمت خودرو‌های سایپا امروز شنبه ۲۵ اسفند ۱۴۰۳ + جدول

قیمت دلار و یورو امروز شنبه ۲۵ اسفند ۱۴۰۳ + جدول

قیمت خودرو‌های ایران خودرو امروز شنبه ۲۵ اسفند ۱۴۰۳ + جدول

عکس/ پرتره خندان نرگس محمدی حسابی سرو صدا کرد

عکس/ خنده‌های از ته دل بهروز وثوقی و داوود رشیدی ۵۳ سال پیش در یک فیلم

عکس/ آخرین تمرین تیم استقلال برای بازی با ذوب‌آهن

عکس/ ژست عجیب بهاره رهنما با شال حریر و دسته گل خاصش

عکس/ چهره متفاوت پوری بنایی ۴۷ سال پیش با یونیفرم افسران شهربانی

عکس/ واگن اسبی مسافرکش ۱۰۳ سال پیش در سه راه امین حضور

اینفوگرافی/ آمار تلفات چهارشنبه سوری سال ۱۴۰۲

عکس/ استایل چرم مریلا زارعی با عینک چند میلیونی

خواندنی‌ها
خودرو
فناوری
آخرین اخبار

دلایل ریزش موی جلوی سر در زنان

شیر برای کلسترول بالا مفید است یا مضر؟

صفحه اول روزنامه‌های ورزشی امروز

صفحه اول روزنامه‌های اقتصادی امروز

صفحه اول روزنامه‌های سیاسی امروز

دعای روز پانزدهم ماه مبارک رمضان + معنی و تفسیر

وضعیت هواشناسی امروز

پیش‌بینی هواشناسی تهران و ایران امروز + جدول

کدام مواد غذایی ترک سیگار را سخت‌تر می‌کنند؟

این مغز آجیلی برای کم‌توانی جنسی و ضعف حافظه مفید است

نسبت قد به وزن ایده ال آقایان و خانم ها + جدول

چه عواملی را باید در انتخاب یک سرمایه گذاری در نظر گرفت؟

پیش بینی قیمت دلار امروز ۲۶ اسفند ۱۴۰۳/ دلار در کریدور نهم تثبیت شد

گردش مالی تریلیون تومانی چهارشنبه سوری برای چینی ها/ جشن ایرانی، جیب چینی

پیش بینی قیمت طلا و سکه امروز ۲۶ اسفند ۱۴۰۳/ قیمت طلا کاهش می‌یابد؟

پنج خوراکی و نوشیدنی برای کالری‌سوزی در خواب

فیلم/ کدام گوشت برای کدام خورشت مناسب است؟

توافق بر سر دستمزد کارگران حاصل شد

نتایج قرعه‌کشی خودروهای وارداتی مشخص شد

سفره افطاری ساده روی پل طبیعت

همه سختی‌های سال ۱۴۰۳ به روایت عطاالله مهاجرانی

نخستین خرید فصل بعد پرسپولیس مشخص شد

هشدار قلعه‌نویی در اولین تمرین تیم ملی ایران

سردار سلامی: هر تهدیدی عملی شود به شدیدترین حالت، کوبنده و ویرانگر پاسخ می‌دهیم

فیلم/ اتباع افغان مهم‌ترین چالش مردم تهران است

فیلم/ جاری‌شدن اشک‌های رهبر انقلاب در دیدار امشب با شاعران

فیلم/ ترانه جدید رضا صادقی برای سال نو منتشر شد

فیلم/ روایتی از دلایل رواج‌یافتن اصطلاح مشهدی شمع دزد

فیلم/ موافقت با افزایش دستمزد بیش‌تر از نرخ تورم

اینفوگرافی/ میزان رشد هر بازار در سال ۱۴۰۳

واکنش علی مطهری به کشتار علویان در سوریه

سود سهام عدالت از فردا واریز می‌شود

برگزاری دیدار دیدار شاعران با رهبر انقلاب

اینفوگرافی/ نکاتی برای پیش‌گیری از حوادث چهارشنبه سوری

ترامپ: جنگ جهانی سوم می‌تواند بسیار آسان آغاز شود

فیلم/ تصاویری از محل انفجار در شهر لاذقیه

تاثیر عجیب خبر تصویب دو لایحه مرتبط با FATF بر قیمت دلار

آمار کشته‌شدگان جاده‌ای در نوروز ۱۴۰۳

نان در سال جدید چقدر گران می‌شود؟

توییت کنایه‌آمیز تاجگردون خطاب به شورای نگهبان و مجمع تشخیص

چندین کشته در انفجار شدید در لاذقیه

فیلم/ پزشکیان: ترامپ می‌تواند من را بزند، اما مردم را نمی‌تواند بزند

افزایش نجومی قیمت بلیت‌های خارجی

واریز یک مبلغ جدید به حساب سهام‌داران عدالت

پایان سیاسی مهره تندرو پایداری‌ها رقم خورد؟

فیلم/ هشدار زاکانی درباره ناترازی آب شهر تهران

کیم کارداشیان در آستانه ازدواج چهارم

کارت سوخت موتورسیکلت‌های بدون بیمه باطل می‌شود

فیلم/ اقدام عجیب راننده تیبا، پارک اتومبیل وسط خیابان

ابهام در پرداخت حقوق بازنشستگان صندوق بازنشستگی لشکری