از خط آهن ایران و ترکیه چه خبر؟/ دهکده لجستیک منطقه آزاد ماکو فرصتی برای حضور بین‎المللی

اقتصاد۲۴ - منطقه آزاد ماکو با حدود پنج هزار کیلومتر مربع مساحت یکی از بزرگترین مناطق آزاد جهان است که به دلیل ظرفیت های مختلف و به خصوص وجود پایانه مرزی بازرگان که مرز فعال کشور و دروازه ورود ایران به کشورهای اروپایی است، اهمیت ویژه ای دارد و می تواند در حوزه حمل و نقل بین المللی و ترانزیت کالا نقش مهمی را در اقتصاد کشورمان ایفا کند. 

در همین زمینه گفتگویی داشتیم با مهدی صفری مقدم، معاون لجستیک و حمل و نقل سازمان منطقه آزاد ماکو که در ادامه می‌خوانید. 

 

صفری مقدم در مورد فعالیت های لجستیکی منطقه آزاد ماکو به خبرنگار اقتصاد ۲۴ گفت: فعالیت‌های حوزه لجستیک در منطقه آزاد ماکو در دو بخش تقسیم می‌شود؛ یکی بحث مربوط به فعالیت‌های ساماندهی گذرگاه مرزی است و طرحی که برای پس کرانه مرزی بازرگان با هدف اینکه حداقل توقف را در نقطه مرزی داشته باشیم صورت می گیرد. در واقع فعالیت‌هایی که قابل انتقال به پسکرانه هستند، برای تسهیل جریان تردد و ایجاد فضای مناسب برای توسعه آتی و کم کردن از ازدحام و ترافیک در نقطه صفر مرزی، طرحی را با همکاری سازمان راهداری و گمرک در حال اجرا داریم و فعالیت‌های قابل انتقال را به پسکرانه منتقل خواهیم کرد.

 

وی افزود: در همین راستا یکی دیگر از اقداماتی که در شرف بهره برداری داریم پروژه تیرپارک است که در پسکرانه پایانه مرزی بازرگان است که به دلیل انجام تست‌های کرونا کندی در خروج از مرز داریم و جریان ورودی بیشتر از خروجی شده است. ما برای اینکه هم از جهت ایمنی و ترافیک شرایط بهتری داشته باشیم و هم بتوانیم با رفاه و آسایش رانندگان سرویس مناسب تری را ارائه دهیم، این تیرپارک را ایجاد کرده ایم که آنجا نوبت دهی انجام می‌شود و بدون اینکه صف و معطلی ایجاد شود افراد خارج می‌شوند. در این فاصله زمانی، تخمین حدودی از میزان زمان انتظار راننده ارائه می‌شود تا راننده بتواند تا زمان مورد نظر فعالیت شخصی خود را انجام دهد.

---

بیشتر بخوانید: حل معضل صف های طولانی کامیون در بزرگترین مرز زمینی کشور

---

معاون لجستیک و حمل و نقل سازمان منطقه آزاد ماکو خاطرنشان کرد: ما همه فعالیت‌هایی که در قالب ایست اختیاری و فعالیت گمرک است را منتقل می کنیم و خودرو‌ها از پسکرانه که خارج می‌شوند نیازی به توقف نخواهند داشت و تنها فعالیت‌های الزامی که در نقطه صفر مرزی باید انجام شود، مانند قرنطینه و ایکس ری و دستگاه‌های کنترل و... صورت می‌گیرد.

وی افزود: بخش دیگر فعالیت‌های ما معطوف به این است که بتوانیم برای آینده ظرفیت سازی مناسبی کنیم و از جریان ترانزیتی آینده بین چین و اروپا چه در امر ترانزیت و هم در ایفای نقش در زنجیره تولید جهانی و پتانسیل‌های صنعتی منطقه استفاده درست داشته باشیم.

صفری مقدم عنوان کرد: در همین راستا دو پروژه کلیدی تعریف شده و در حال پیگیری است. یکی از این پروژه ها، مسیر اتصال ریلی جدید بین ایران و ترکیه است که بین تبریز و کارس قرار است یک اتصال ریلی برقرار شود و با تفاهم نامه‌ای که میان دو کشور امضا شده مطالعات آن در دو کشور انجام شده است. سمت ایران به عهده منطقه آزاد ماکو است که با همکاری راه آهن مطالعات لازم را انجام می دهیم.

وی گفت: اگر این مسیر ایجاد شود، مسیر ریلی میان چین و اروپا از جنوب دریای خزر را خواهیم داشت که نزدیک‌ترین و اقتصادی‌ترین برای مدیترانه خواهد بود.

معاون لجستیک و حمل و نقل سازمان منطقه آزاد ماکو در ادامه توضیح داد: چین با ابتکار «یک کمربند، یک جاده» که طرح شخص رئیس جمهور چین است برنامه بلند مدت چین را برای توسعه تجارت و تسهیل تجارت میان شرق و غرب در سال‌های آینده دنبال می‌کند و با توجه به تحلیل ها اینکه در دهه‌های آینده چین و هند قدرت‌های برتر اقتصادی جهان خواهند شد و بالاتر از آمریکا قرار می گیرند، ایجاد ارتباط میان شرق و غرب اهمیت استراتژیک پیدا می کند و چین هم از جهت اینکه بتواند گزینه‌های مختلف برای تامین مواد اولیه و رساندن کالا به بازار‌های هدف داشته باشد و صرفا بر مسیر‌های دریایی که ممکن است تزاحم و درگیری با نیرو‌های آمریکایی داشته باشد به خصوص در تنگه مالاکا و دریای چین، تکیه نکند و بتوانند گزینه‌های متعددی برای تجارت داشته باشند بحث طرح «یک کمربند یک جاده» را پیشنهاد داده است که یکی از کریدور‌های این مسیر، کریدور جنوبی دریای خزر است که ما با اتصال میان تبریز و کارس می توانیم این مسیر یکپارچه ریلی را فراهم کنیم.

 

صفری مقدم تصریح کرد: این مسئله می تواند هم در سطح ملی و هم  برای درآمد‌های ترانزیتی کشور مزیت قابل توجهی ایجاد کند و هم اینکه در کنار این شاهراه ترانزیتی و در مجاورت فرودگاه ماکو و در کنار این مسیر ریلی که مطالعات تکمیلی آن در حال انجام است، یک دهکده لجستیک پیش بینی شده است و در حال مذاکره با یک مشاور خارجی برای تهیه طرح جامع دهکده هستیم و طرح نیز با سرمایه گذاری خارجی دنبال خواهد شد.

---

بیشتر بخوانید: چین چگونه مناطق آزاد خود را اداره می‌کند؟/ تمرکززدایی قدرت به نفع مقامات محلی، رمز موفقیت اقتصاد چین

---

وی افزود: مطالعات مسیر ریلی با مشاور ایرانی در حال انجام است و پایان شهریور کلیات مسیر و فاز اول و تا انتهای مسیر با جزئیات مشخص خواهد شد و پس از آن امکان جذب سرمایه گذار خواهیم داشت. برای دهکده لجستیک هم یک مشاور بین المللی داریم که هم طرح جامع را تهیه کنند و هم در جذب سرمایه گذار با ما همکاری داشته باشند.

صفری مقدم گفت: دهکده لجستیک با قرار گرفتن در کنار این شاهراه ترانزیتی که مسیر عبور کالا از چین به اروپاست فرصت ویژه ای را برای منطقه آزاد ماکو و در مجموع کشور فراهم خواهد کرد. زمان حمل کالا از این مسیر نسبت به مسیر دریایی یک سوم یا یک چهارم کوتاهتر است و همانطور که می دانید در کالا‌هایی که ارزش افزوده بالایی دارند و رسیدن آن‌ها به بازار هدف اهمیت ویژه‌ای دارد؛ زمان مولفه کلیدی است و رقابت تنگاتنگی میان تولیدکنندگان در گرفتن بازار وجود دارد به همین خاطر در مورد کالا‌های دیجیتال بحث کوتاه کردن فاصله زمانی رساندن کالا به بازار هدف مولفه مهمی است.

وی بیان کرد: چین برای کاهش هزینه‌های حمل و نقل، کریدور‌های زمینی کمربند و جاده را پیگیری می کند که ما هم می توانیم از این فرصت اسفاده کرده و با ایجاد این مسیر ترانزیتی هم درآمد داشته باشیم و هم فراتر از آن در زنجیره تولید بخش‌هایی را بر عهده بگیریم.

معاون لجستیک و حمل و نقل سازمان منطقه آزاد ماکو خاطرنشان کرد: منطقه آزاد ماکو به عنوان بزرگترین منطقه آزاد کشور و هم یکی از بزرگترین مناطق در جهان است که به دلیل دسترسی به منابع انرژی ارزان و منابع معدنی و نیروی کار ارزان می‌تواند در کنار این مسیر ترانزیتی و در این زنجیره تولید جهانی ایفای نقش کند.

وی در توضیح فعالیت های دهکده لجستیک منطقه آزاد ماکو افزود: در این دهکده تنها خدمات لجستیکی ارائه نمی‌شود در واقع بخش صنعتی هم در کنار آن فعال است و بخشی از آن صنایعی هستند که در حوزه مونتاژ و صنایع تبدیلی قرار میگیرند.

صفری مقدم گفت: مکان یابی دهکده لجستیک نیز به نحوی است که در اراضی پایاب سد کرم آباد قرار گرفته و آب سد ارس را به آنجا منتقل کرده اند که با روش‌های مکانیزه و خط لوله‌ای که ایجاد شده بتواند اراضی آنجا را آبرسانی کند. در حقیقت این منطقه پتانسیل آن را دارد که کشاورزی صنعتی در آن رشد کند و در جوار دهکده لجستیک امکان بسته بندی و سورتینگ و نگهداری و ارسال را خواهیم داشت که از طریق ریل، جاده و فرودگاه می‌تواند صورت بگیرد.

وی عنوان کرد: این پکیجی است که می تواند پتانسیل‌های بالقوه منطقه آزاد را بالفعل کند. با این رویکرد این دهکده با سرمایه گذاری خارجی ایجاد خواهد شد.

معاون لجستیک و حمل و نقل سازمان منطقه آزاد ماکو گفت: یکی از اولویت‌های توسعه منطقه آزاد ماکو، لجستیک است. در این راستا معاونت لجستیک و حمل و نقل در منطقه پیش بینی شده و یکسری حوزه‌های تخصصی که بتواند این فعالیت را دنبال کند در نظر گرفته شده و امیدوار هستیم با این ساختار جدید بتوانیم خدمات بهتری به فعالان حوزه‌های لجستیک ارائه دهیم.

صفری مقدم گفت: با توجه به تغییر موازنه‌ای که در سطح بین المللی در حال اتفاق افتادن است به خصوص با توجه به تغییر قدرت اقتصادی اول و دوم دنیا که اشاره شد و همچنین با توجه به طرح یک کمربند و یک جاده، بر اساس جایگاهی که در جاده ابریشم تاریخی داشته ایم و همیشه پل اتصال شرق و غرب بوده ایم، باید به پتانسیل‌های جغرافیایی و مزیت‌های ترانزیتی که داریم، توجه بیشتری داشته باشیم و در رویکرد توسعه بحث لجستیک را به عنوان یک مولفه برای توسعه آینده در نظر بگیریم.

وی در پایان خاطرنشان کرد: در طرح‌های آمایش آینده باید رویکرد توسعه لجستیک محور را در دستور کار قرار دهیم و مناطقی که در این شاهراه ترانزیتی شرق- غرب قرار می گیرند اولویت‌های ویژه‌ای برای بحث‌های تولیدی و فعالیت‌های اقتصادی در نظر داشته باشند تا پتانسیل و سهم بیشتری برای قرار گرفتن در زنجیره تولید جهانی داشته باشیم.