همه عوامل ریزش بورس در ۴ روز پُر استرس

اقتصاد۲۴ - جلال روحی درباره علت ریزش‌های اخیر بورس در هفته گذشته و ابتدای هفته جاری اظهار داشت: در یک ماه اخیر شاخص از نظر تکنیکال رشد داشت و به اَبَرکانال ۲ میلیون واحد رسید که از نظر فعالان بازار سرمایه یک رقم دارای مقاومت روانی است. بخصوص که شاخص کل بورس تا ۲ میلیون و ۸۰ هزار واحد افزایش یافت، اما نتوانست خود را در این قله تثبیت کند.

وی با اشاره به اینکه اندیکاتور‌های شاخص نیز اشباع شده بود، گفت: با این حال بازار برای برخی بخصوص افرادی که در قیمت‌های پایین سهام خریداری کرده بودند سودده است. مگر آن‌هایی که در قله خرید کرده بودند.

 

---

بیشتر بخوانید: شرایط کنونی بورس، فرصتی مناسب برای خرید سهام است

کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه علت بالا بودن شاخص در یکی دو ماه اخیر، استقبال از خرید سهام نماد‌های فولادی، پالایشگاهی و خودرویی بود افزود: از ابتدای مرداد عملاً بسیاری از شرکت‌های کوچک و نماد‌های غیرشاخص ساز روند اصلاح جزئی را آغاز کرده بودند و حتی در برخی موارد اصلاح قیمت‌ها به ۴۰ تا ۵۰ درصد قیمت واقعی ارزش سهام، انجام شد، اما از آنجایی که در سایه رشد شاخص کل بورس قرار داشتند، این ریزش‌ها دیده نمی‌شد.

روحی با اشاره به رشد نماد‌هایی که قرار است در صندوق‌های دارا دوم و سوم عرضه شوند، گفت: با لغو عرضه این دو صندوق ETF و ناهماهنگی دو وزارتخانه اقتصاد و نفت شاهد افت بازار بودیم. این در حالی است که عرضه صندوق‌های دارا دوم و سوم مصوبه هیئت وزیران را دارند و لازم‌الاجرا هستند.

وی ادامه داد: نهایتاً قرار شد صندوق دارا دوم اوایل شهریور عرضه شود، اما به دلیل آنکه بازار بورس ذاتاً ریسک پذیر است و همچنین ناهماهنگی عرضه عمومی سبب سلب اعتماد عمومی شد و از سوی دیگر بازار نیز برای اصلاح قیمت‌ها نیاز به بهانه داشت، این اتفاق (لغو عرضه دارا دوم) سبب سقوط بازار شد.

روحی تاکید کرد: در چند ماه اخیر رشد روزانه ۴۰ تا ۵۰ هزار واحدی بورس به یک مطالبه و عادت روتین تبدیل شده بود و سرمایه گذاران به سقوط ۸۰ تا ۹۰ هزار واحدی در یک روز عادت نداشتند. این در حالی است که در سال ۹۶ شاخص کل بورس ۹۰ هزار واحد بود که به این معنی است که میزان سقوط یک روزه شاخص کل در بازار فعلی معادل شاخص کل بورس در سال ۹۶ است.

کارشناس بازار سرمایه با تاکید بر اینکه ریزش‌های اخیر سبب شد تا بازار کمی از حالت تعادل خارج شود، به موضوع کاهش ارزش اعتبار کارگزاری‌ها از ۱۵ به ۱۰ درصد اشاره و اظهار کرد: نباید در زمانی که نیاز به ورود نقدینگی داشتیم، سازمان بورس ارزش اعتبار کارگزاری‌ها را کاهش می‌داد، چون سرمایه گذاران کمتر می‌توانند از اعتبار خود برای خرید‌های غیرنقدی استفاده کنند.

فعال بازار سرمایه شایعه افزایش نرخ سود سپرده‌های بانکی به ۲۲ درصد را یادآور شد و افزود: یکی از اشتباهات رئیس کل بانک مرکزی عدم شفافیت فحوای کلام خود در خصوص برنامه‌های آتی بانک مرکزی در یادداشت اینستاگرامی اخیرش بود. وی اشاره کرد که نرخ سود سپرده بانک‌ها نزد بانک مرکزی یک درصد افزایش خواهد یافت؛ این سبب شد برخی برداشت کنند که شبکه بانکی می‌تواند تا ۲۲ درصد به سپرده‌های مردم سود بدهد و یکی از دلایل ریزش دو روز اخیر بورس، یادداشت رئیس کل بانک مرکزی بود. این در حالی است که رئیس کل بانک مرکزی باید به طور شفاف نرخ سود را اعلام می‌کرد.

روحی از دیگر دلایل ریزش‌های روز‌های اخیر بورس را موضوع انتشار اوراق سلف نفتی دانست و گفت: اگر چه امروز اعلام شد که عرضه این اوراق فعلاً متوقف شده، اما انتشار اخبار در خصوص عرضه اوراق سلف در ریزش بازار تأثیرگذار بود؛ به طور کلی این عوامل دست به دست هم دادند تا بازار اصلاح شود.

وی درباره نقشی که نهاد ناظر می‌توانست در جلوگیری از ریزش شاخص داشته باشد، گفت: متأسفانه نهاد ناظر بازار در زمانی که برخی نماد‌ها بین ۱۰ تا ۲۰ درصد رشد منفی داشتند معاملات را متوقف نکرد. این در حالی است که در چند روز اخیر بسیاری از معاملات مشمول مصوبه هیئت مدیره سازمان بورس مبنی بر لزوم توقف معاملات در زمانی که کاهش ۲۰ درصدی ارزش نماد‌ها رخ می‌دهد، بودند.

روحی درباره دیگر عوامل سبب افت شاخص به موضوع آزادسازی سهام عدالت اشاره کرد و گفت: چهارشنبه هفته گذشته، برخی شرکت‌های سهام عدالت استانی در بورس عرضه و فروش آن‌ها به کارگزاری‌ها واگذار شد؛ کارگزاری‌ها نیز متأسفانه آداب معاملات بازار را رعایت نکردند و عرضه سهام نماد‌های شاخص ساز که در زیرمجموعه سهام‌های عدالت قرار داشت سبب اصلاح قیمت‌ها شد و صف فروش گسترده‌ای برای این نماد‌ها را شاهد بودیم. به گونه‌ای که در ابتدای روز چهارشنبه برخی نماد‌ها بخصوص نماد‌های خودرویی که صف خرید برایشان ایجاد شد با اقدام این کارگزاری‌ها ناگهان به صف فروش سنگین تبدیل شدند.

کارشناس بازار سرمایه موضوع اختلال هسته معاملات را نیز مطرح کرد و ادامه داد: به دلیل اختلال‌های پی در پی هسته معاملات، کمتر شاهد معامله‌های روان و روتین هستیم و سفارش گیری‌ها با تأخیر انجام می‌شود در نتیجه هنگام خرید، سقف قیمت و هنگام فروش کف قیمت در سامانه درج می‌شود. نتیجه آنکه برای یک نماد هم کف قیمت خورده می‌شود و هم سقف قیمتی؛ لذا تعادل معاملات به هم خورده و عملاً رقابت خریداران و فروشندگان سهام دچار مشکل می‌شود.

وی تاکید کرد: با حمایت‌هایی که روز یکشنبه (دیروز) اعلام شد قرار است از بورس انجام شود، بار دیگر شاهد رشد شاخص و کاهش فشار عرضه از آغاز معاملات امروز (۲۷ مرداد) خواهیم بود و تا آخر این هفته بازار بار دیگر به تعادل باز خواهد گشت هر چند که خروج پول واقعی در چند روزی که ریزش رخ داد حدود ۲ هزار میلیارد تومان بود که رقم چندان بالایی در مقایسه با کل معاملات بورس محسوب نمی‌شود.

روحی افزود: پیش بینی می‌شود با توجه به لغو عرضه اوراق سلف نفتی، بازار از هیجان خارج شده و شاهد تعادل در بورس شویم. همچنین تجدید ارزیابی شرکت‌های بزرگ که قرار است در شهریور انجام شود نیز می‌تواند در ادامه رشد بازار اثرگذار باشد.

کارشناس بازار سرمایه تاکید کرد: روز یکشنبه (دیروز) اعلام شد که قیمت خوراک شرکت‌های پالایشی و پتروشیمی‌ها کاهش می‌یابد که خبر خوبی برای بازار است، چون سوددهی بیشتر پتروشیمی‌ها و پالایشی‌ها را در نتیجه بهبود صورت مالی این شرکت‌ها در پی خواهد داشت.