دودمان قاجار یا سلسله قاجار یا قاجاریان نام سلسلهای ایرانی است که از حدود سال ۱۱۷۵ تا ۱۳۰۴ بر ایران قاجاری به مدت حدود صد و سی سال فرمان راندند. بنیانگذار این سلسله آقامحمدخان قاجار بود
نظام آموزش سنتی ایران در دورهٔ قاجار را میتوان نظام مکتب خانهای نامید. فلسفه آموختن این نظام بیشتر تربیت شاگردان و آموختن شرعیات دینی و مذهبی بود. تا زمان ناصرالدین شاه مدرسه به صورت امروزی وجود نداشت و تنها مکتب خانه بود که آموزش البته به صورت محدود به کودکان و نوجوانان میداد.
در ادامه تصویری منحصربهفرد و دیدنی از شهر بندرانزل را در سال ۱۳۰۳ مشاهده میکنید. در این تصویر تعداد کم خانههای شهر و شکل و شمایل جالب خانهها به چشم میآید.
عکسهایی که در اینجا ملاحظه میکنید در سال ۱۲۷۰ شمسی یعنی بیش از ۱۳۰ سال قبل در مسیر سفر ناصرالدین شاه قاجار به عراق و عمدتا در محدودۀ روستاها و شهرهای اطراف اراک گرفته شدهاند. در این عکسها مردمان روستاهای مختلف را میبینیم که برای تماشای کاروان شاهی اجتماع کردهاند.
محلۀ مبارک آباد امروزه بخشی از منطقۀ ۴ شهرداری تهران در شمال شرق این شهر است. این محله امروزه میدان هروی و بلوار پناهینیا را در خود جای داده است. اما ۱۳۰ سال قبل اثری از بلوار و میدان نبود؛ در آن زمان مبارکآباد صرفا یک روستای کوچک با چشماندازی سبز و خوش آب و هوا بود. به دلیل همین سرسبزی ناصرالدین شاه قاجار در مسیر بازگشت از سفر فیروزکوه و دماوند، مبارک آباد را به عنوان یکی از منزلگاههای اتراق خود انتخاب کرده بود. عکسی که در اینجا ملاحظه میکنید اردوی سلطنتی را در سال ۱۲۷۲ شمسی در مبارک آباد نشان میدهد.
عکسی که در اینجا ملاحظه میکنید، در جریان اقامت ناصرالدین شاه در باغ و عمارت سرخهحصار در اوایل دهۀ ۱۲۷۰ شمسی گرفته شده است؛ در این عکس گروه رقاصانی را میبینیم که عمدتا پسرهای نوجوان با لباس دخترانه بودهاند.
در ادامه تصویری منحصربهفرد و کمتر دیده شده از مراسم سلام نوروزی شاهزادگان و صاحب منصبان به ناصرالدین شاه قاجار را در ایوان تخت مرمر، کاخ گلستان و در حوالی سال ۱۲۷۰ مشاهده میکنید.
در ادامه تصاویری کمتر دیده شده از محمدعلی شاه قاجار و همسرش ملکه جهان را در اودسای روسیه و در روزگار تبعید مشاهده میکنید. این تصاویری در حوالی سال ۱۲۸۹ به ثبت رسیدهاند.
اینجا باغ عمارت سرخه حصار است و ناصرالدین شاه برای خوردن عصرانه به باغ آمده است. با دقت در عکس میتوان هندوانهای را که روی زمین در کنار سینی قرار گرفته مشاهده کرد.
سید محمود حسابی (زاده ۳ اسفند ۱۲۸۱ در تهران – درگذشت ۱۲ شهریور ۱۳۷۱ در ژنو) با نام اصلی محمود خان میرزا حسابی معروف به پروفسور حسابی فیزیکدان، سناتور، وزیر آموزش و پرورش و بنیانگذار فیزیک دانشگاهی در ایران بود. دکتر حسابی سناتور انتصابی شهر تهران در دورههای اول، دوم و سوم مجلس سنای ایران بود. وی همچنین وزیر آموزش و پرورش کابینه محمد مصدق در سالهای ۱۹۵۱–۱۹۵۲ بود. حسابی با وجود امکان ادامه تحقیقات در خارج از کشور، به ایران بازگشت و به پایهگذاری علوم نوین و تأسیس دارالمعلمین و دانشسرای عالی، دانشکدههای فنی و علوم دانشگاه تهران، نگارش دهها کتاب و جزوه و راهاندازی و پایهگذاری فیزیک و مهندسی نوین پرداخت.
شهر ری با وجود آثار باستانی و تاریخی، دارای طرفداران زیادی است. سنگ نگاره فتحعلی شاه، یکی از کتیبههای فتحعلی شاه است که به دستور خود او در شهر ری ساخته شده است. این کتیبه در ابعاد ۶*۷ متر بیش از ۱۸۰ سال قدمت دارد. این سنگ نگاره یکی از ۳ سنگ نگاره معروف قاجاری است که صحنههای شکار فتحعلی شاه و عباس میرزا را نمایان میکند. نمونه دیگر این کتیبه در تونل وانای جاده هراز قرار گرفته است.
محمدحسن میرزا قاجار (۲۹ آبان ۱۲۷۸ – ۱۷ دی ۱۳۲۱) ملقب به حضرت اقدس، برادر و ولیعهد احمدشاه قاجار و آخرین ولیعهد سلسله قاجاریه بود. او در شهریور ۱۲۸۸ به مقام ولیعهدی رسید و تا خلع سلطنت احمدشاه، جمعاً به مدت شانزده سال ولیعهد ایران بود. احمدشاه پس از تاجگذاری، وی را به فرمانروایی آذربایجان منصوب کرد
یک دورهمی در حوالی سنگ تراشههای غار شاپور کازرون مربوط به دوره قاجار یه را مشاهده میکنید. غار شاپور در انتهای تنگ چوگان و در چهار کیلومتری شهر بیشاپور در شهرستان کازرون مهمترین پایتخت ساسانیان در ارتفاع حدود ۸۰۰ متری از سطح زمین قرار دارد و دهانهٔ آن حدود ۳۰ متر میباشد. در دهانهٔ این غار مجسمهٔ شاپور یکم (دومین پادشاه ساسانی) قرار گرفتهاست و به همین دلیل این غار به نام شاپور معروف شدهاست. مجسمهٔ شاپور از یک ستون چکیده غولپیکر که در این غار وجود داشته تراشیده شده و با وجود گذشت ۱۷۰۰ سال همچنان پابرجا میباشد و تنها مجسمهٔ باقیمانده از دوران ایران باستان است که حدود ۷ متر ارتفاع دارد
این عکسهای دوران قاجار را که اکنون بیش از صد سال از ثبت شدن آنها میگذرد، میتوان بارها و بارها تماشا کرد و هر بار چیزهای تازهای در آنها دید؛ از جزییات لباسها و چهرهها گرفته تا شکل و شمایل کوچهها و خیابانها و هر چیز دیگری که در طول این یک قرن و اندی دچار تغییرات فراوان شده است.