تاریخ انتشار: ۱۳:۲۲ - ۲۰ آبان ۱۳۹۸
اقتصاد۲۴ در گفت‌وگو با دو اقتصاددان گمشده اقتصاد ایران را بررسی کرد؛

راهِ دورِ اصلاحات اقتصادی در ایران

محمدقلی یوسفی اقتصاددان معتقد است وجود نهادهای موازی و چندگانگی در حوزه تصمیم‌های اقتصادی برای کشور و در سوی دیگر نهادهای موازی قدرت و دخالت آنها در اقتصاد و قبضه کردن قدرت اقتصادی، سد محکمی برابر تغییر و اصلاحات اقتصادی است.
اصلاحات اقتصادی
سجاد خداکرمی، اقتصاد24- کمتر کسی را می‌توان در خیل عظیم مسئول و کارشناس اقتصاد ایرانی پیدا کرد که نگوید شرط رهایی از نابسامانی اقتصادی، اصلاحات اقتصادی در ایران است اما مدت‌های مدیدی است که سخن از لزوم انجام و سرانجام این موضوع می‌شود ولی نتیجه این‌همه سخن و سیاهه‌ها در این رابطه تا به اینجا تقریباً هیچ بوده است. مگر می‌شود مسئول و غیرمسئول کارشناس و غیر کارشناس این‌همه از میلی این‌چنین بگوید اما دستاورد هیچ باشد؟! گره کار در کجاست و چه چیز و چه کس در برابر این خواست قد علم کرده است؟

دلایل عدم توفیق در اصلاحات اقتصادی در ایران


محمدقلی یوسفی، اقتصاددان دراین‌ارتباط معتقد است: «تنها دو دلیل می‌تواند در عدم توفیق اصلاحات اقتصادی در ایران دخیل باشد، یکی این‌که اولیای امور به لزوم این مهم واقف نبوده‌اند و دیگری هم اینکه این اصلاحات را به ضرر خود و مجموعه‌شان دیده‌اند. اولی که در اغلب موارد و به‌صورت درصد تقریبی ۹۹ درصدی رد می‌شود، چه آنکه باید آدمی نابینا باشد تا وضعیت را نبیند و خدای‌ناکرده از فهم کوتاهی برخوردار باشد که تغییر در وضعیت موجود را نخواهد؛ به همین جهات از مسئولان ما دور است و بنا بر آنچه در صحبت‌های قریب به‌اتفاق مسئولان دیده و شنیده می‌شود سخن راندن آنان از اصلاحات اقتصادی در کشور است. اما مسئله دوم که سد بزرگی در برابر اصلاحات اقتصادی شده موضوع متضرر شدن برخی از این اصلاحات است و همین افراد و گروه‌هایشان در طول سال‌های متمادی برخلاف شعارهای رایج در صحنه عمل، در برابر اصلاحات اقتصادی ایستاده‌اند و یا راه را برای انجام آن بازننموده‌اند. این دسته که غالباً در قالب گروه‌های اقتصادی و سیاسی در قدرت جابجا می‌شوند بیش از منافع ملی و منافع مردم منافع شخصی گروهی و منافع دسته‌جات خود را پی می‌گیرند.»

این استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی خاطرنشان کرد: « اصلاحات اقتصادی هم در گرو دیگر شمول اصلاحات در کشور است و هم در ساحت قوانین اعم از قوانین موضوعه و حتی قانون اساسی و هم در صحنه عمل و مدیریتی. ما تا در کشور آزادی، مردم‌سالاری و لوازم آن را برقرار نکنیم نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم اصلاحات اقتصادی شکل‌گرفته و نتیجه‌بخش باشد.»

رئیس پیشین مرکز تحقیقات اقتصاد ایران یادآور شد: «به عقیده بنده تا اختیارات دولت به معنای عام آن و نه تنها قوه مجریه، منطقی نشود و در حدود دخالت آن درصحنه اقتصاد کاسته نشود و در جایگاه خود ننشیند که نقش حاکمیتی خود را ایفا کند نمی‌توان در عمل انتظار انجام و ثمربخشی اصلاحات اقتصادی را داشت. وجود نهادهای موازی و چندگانگی در حوزه تصمیم‌های اقتصادی برای کشور و در سوی دیگر نهادهای موازی قدرت و دخالت آنها در اقتصاد و قبضه کردن قدرت اقتصادی به این صورت نمی‌تواند پایدار بماند و این ساختار در صورت استقرار شفافیت و مردم‌سالاری و استیفای حقوق مردم از طریق تحقق آزادی‌های لازم که حقوق آنها را استیفا کند از میان خواهد رفت و در صورت از میان رفتن این سیکل معیوب می‌توان امید داشت که اصلاحات اقتصادی در مفهوم و شکل صحیح آن صورت پذیرد و در چنین شکلی از سیستم می‌توان نقش‌آفرینی بخش خصوصی واقعی را در اقتصاد قالب کرد و نهاد دولت نیز به وظایف نظارتی و اعمال وظایف حاکمیتی خود بپردازد تا اصلاحات اقتصادی در کشور منتج به نتیجه شود.»

وی گفت: «در حال حاضر دولت در برابر بخش خصوصی قرار دارد و نه در کنار و پشتیبان آن، یا اینکه در بسیاری موارد تنها دولت و نهادهای قدرت در اقتصاد حضور دارند و بخش خصوصی وجود خارجی ندارد که این دو حتی در برابر هم باشند، مگر می‌شود در چنین وضعیت دم از اصلاحات اقتصادی زد. بخش خصوصی یعنی مردم و مگر می‌شود در چنین شرایطی انتظار نتیجه خوب داشت. اگر قدرت سیاسی بخواهد در پیوند با قدرت اقتصادی پیش رود و این دو از هم تفکیک نشود آش همین آش و کاسه همین کاسه خواهد بود.»

این اقتصاددان خاطرنشان کرد: «اتخاذ چنین رویکردهایی هم به نفع مردم و منافع ملی است و هم در میان‌مدت و بلندمدت قدرت نظام سیاسی را با نتیجه حاصله و ایجاد رضایت عمومی هرچه بیشتر نیز تحکیم می‌بخشد. رویکرد آزادی بخشی به همه آحاد ملت و برابری برای همه در تمامی عرصه‌ها این جغرافیای کهن را در تمامی حوزه‌ها از جمله حوزه اقتصاد به‌پیش خواهد برد و نباید هیچ زمانی از آن غافل شد. اگر این اتفاق رخ دهد شما می‌توانید انتظاراتتان را از گروه‌های سیاسی و در پی آنها سیاست‌مداران و مدیران برای اتخاذ رویکردهای درست و تصمیمات با برنامه در اقتصاد افزایش دهید و طالب نتیجه از آنها باشید اما در غیرازاین تنها یک نمایش نه چندان جذاب در میان خواهد بود که نتیجه‌ای به جهت افزایش سعادت و رفاه و پیشرفت اقتصادی برای مردم و کشور در پی نخواهد داشت.»

فرار از مسئولیت با سوءاستفاده از طرح موضوع اصلاحات اقتصادی در ایران


محمد خوش‌چهره، اقتصاددان نیز در رابطه با سدهای انجام اصلاحات اقتصادی در ایران معتقد است: «جریانات سیاسی و قدرت خود به نحوی مانع تصمیم‌گیری‌ها و سیاست‌گذاری‌های عقلایی در رابطه با اقتصاد کشور هستند. بنابراین وقتی تصمیم‌گیری در اقتصاد ایران مبتنی بر ملاحظات قدرت و ملاحظات سیاسی، صنفی و جناحی است به‌جای آنکه بر اساس عقلانیت منافع ملی تأمین باشد، مقطعی خواهد بود و بنابراین چنین تصمیم‌گیری نمی‌تواند آن هدف اصلی که اصلاحات اقتصادی و به‌تبع آن تأمین منافع ملی است را محقق کند.»

این نماینده پیشین مجلس شورای اسلامی می‌افزاید: «اصلاحات ساختاری برای برطرف کردن مشکلات ساختاری به بهانه‌ای برای نپرداختن به مشکلات نرم‌افزاری تبدیل‌شده که پیش‌زمینه‌های اصلاحات ساختاری در اقتصاد کشور هستند. ساختارها خراب‌اند و نیاز به تغییرات بنیادی دارند اما اگر از سوی مسئولان فقط از مشکلات ساختاری و اصلاح آن گفته شود به این معنی است که بهانه آورده می‌شود.»

وی می‌افزاید: «بعد از جنگ چندین دولت بر سرکار آمده‌اند اما هرکدام به سبب سخت بودن امکان‌های لازم برای اصلاحات ساختاری، آن را به دولت بعد از خود احاله کرده‌اند. باید به یاد داشته باشیم که ساختار دو پهلو است و در موارد بسیاری ایجاد فرار از مسئولیت می‌کند.»

این اقتصاددان متخصص در حوزه توسعه خاطرنشان می‌کند: «درست است که ساختارهای اقتصادی دچار ایراد است اما بسیاری از تصمیمات مقطعی که گرفته می‌شود، مثل حالا که تصمیم مقابله با سوداگری در دستور کار است، قبل از آنکه به ساختار بازگردد یک تصمیم یا یک سیاست عملیاتی است و شیوه تصمیم‌گیری و اجرا در این حوزه باید مورد بازنگری و اصلاح قرار گیرد تا بتوان آن را به ساختار تعمیم داد.»

خوش‌چهره یادآور می‌شود: «اصلاح ساختار اقتصادی زمان‌بر و هزینه‌بر است و نمی‌توان انتظار داشت در کوتاه‌مدت محقق شده و به نتیجه برسد. برای شروع و پایداری این روند، تغییر نگرش و تغییر رویکرد می‌تواند به‌عنوان شروع در نظر گرفته شود و به‌موازات آن باید مدیران توانمند و خوش‌فکر به صحنه ورود کنند، کسانی که توانایی تغییر در ساختارها را داشته باشند. از پس این اتفاق می‌توان امید داشت که اصلاحات اقتصادی به‌صورت حداکثری و ساختاری محقق شود.»

این نماینده مجلس هفتم با توجه دادن به این نکته که باید برای شروع روند، اصلاحات موردی در دستور کار قرار گیرد تا فضا و امکان برای رسیدن به اصلاحات ساختاری در ایران فراهم شود، گفت: «ساختار، میدان گسترده‌ای است که برای انجام اصلاحات در آن طیف وسیعی پیش‌نیاز باید لحاظ شود و در کنار آن یک به یک ساختارهای زیرمجموعه اقتصاد همچون ساختارهای مدیریتی، نظام اداری، ساختارهای مالی و غیره در برابر موج اصلاحات قرار گیرند. البته سخن در رابطه با اصلاحات ساختاری در ایران در حال حاضر لازم است، اما کافی نیست و باید کاری کرد که شرایط برای تحقق آن ایجاد شود نه اینکه بر مبنای هیچ، چنین رخدادی صورت پذیرد.»
ارسال نظر
قوانین ارسال نظر
لطفا از نوشتن با حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «اقتصاد24» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.

قیمت ساعت اپل، سامسونگ و شیائومی امروز + جدول

قیمت لیر ترکیه امروز در بازار + جزئیات

پیش‌بینی هواشناسی تهران و ایران امروز + جدول

قیمت انواع گوشی موبایل اپل امروز + جدول

قیمت سکه و طلا امروز چهارشنبه ۸ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

وضعیت هواشناسی امروز

قیمت دینار عراق امروز در بازار + جزئیات

قیمت سکه و طلا امروز پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

قیمت سکه پارسیان امروز چهارشنبه ۸ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

قیمت انواع زعفران + جدول

قیمت خودرو‌های ایران خودرو امروز چهارشنبه ۸ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

قیمت خودرو‌های سایپا امروز چهارشنبه ۸ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

قیمت دلار و یورو امروز چهارشنبه ۸ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

عکس/ طرفداری شیلا خداداد از تتلو!

قیمت خودرو‌های ایران خودرو امروز پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

قیمت دلار و یورو امروز پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

قیمت خودرو‌های سایپا امروز پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

پیش بینی قیمت طلا و سکه ۹ فروردین ۱۴۰۳

حرکت جدید و معنادار یکتا ناصر علیه منوچهر هادی + عکس

پیش بینی یک کارشناس از قیمت مسکن تا پایان خرداد

خواندنی‌ها
خودرو
فناوری
آخرین اخبار

آخرین وضعیت جاده‌های کشور

فیلم/ ریزش سنگ در محور سیاه بیشه جاده چالوس

فیلم/ رپ خواندن حمید صفت در سریال اژدهای هفت سر

عکس خانوادگی مهلقا باقری برای نوروز

فیلم/ تصاویری باور نکردنی از رسول خادم

فیلم/ واکنش جالب سحر دولت‌شاهی به شنیدن واژه خیانت

هشدار به مردم درباره آگهی‌های جعلی فروش مسکن

مرعشی: اگر قرار بود رئیسی و قالیباف رئیس دو قوه شوند، چرا آن‌ها را جابه‌جا گذاشتید؟

واریز یارانه نقدی فروردین با افزایش ۱۵ درصدی

فیلم/ چرا اعتراضات سیاسی در اکباتان متفاوت بود؟

تاریخ ازدواج پژمان جمشیدی مشخص شد

خودروی محبوب ایرانی‌ها نسل عوض کرد

دهه هشتادی‌ها در بازار فروش اعضای بدن

کوچک‌شدن طبقه متوسط؛ مهم‌ترین تغییر اجتماعی سال ۱۴۰۲

مهم‌ترین نکاتی که باید در انتخاب یک بروکر به آن‌ها دقت کنید

قیمت جدید طلا ۹ فروردین ۱۴۰۳

آزمون شیائومی برای شکست بازار پرترافیک خودرو

اقتصاد ایران برنامه‌ای برای ارتقای زیرساخت‌ها ندارد

پیش‌بینی وضعیت اقتصادی کشور در سال پیش‌رو

جنگ کوریدور‌ها در خاورمیانه

رقابت در صدر جدول لیگ یک جذاب‌تر شد

صمیمیت عجیب الناز شاکردوست و سروش صحت

فیلم/ کل کل امیرعلی نبویان و رامبد جوان سر سنگ کاغذ قیچی

فیلم/ رقص و آواز دختران در تلویزیون

وضعیت هواشناسی امروز

پیش‌بینی یک اقتصاددان از نرخ ارز در پایان سال ۱۴۰۳

مصرف بنزین دوباره اوج گرفت

آیا اسرائیل به قطع‌نامه آتش‌بس تن می‌دهد؟

چالش‌های بزرگ صداوسیما در جذب مخاطب

کاهش ۶ درصدی ماموریت‌های اورژانس در نوروز امسال

مشکلات اقتصاد ایران چیست؟

فیلم/ نیوشا ضیغمی: یک زلزله هشت ریشتری زندگی ام را ویران کرد

از دایی و فردوسی‌پور تا خنده‌های کفاشیان

پیش‌بینی‌ها برای جنگ روسیه و اوکراین

قیمت خودرو‌های سایپا + جدول

قیمت خودرو‌های ایران خودرو + جدول

قیمت سکه پارسیان + جدول

قیمت سکه و طلا + جدول

قیمت بیت کوین و رمزارز‌ها + جدول

قیمت دلار، یورو و سایر ارز‌ها + جدول

پیش‌بینی هواشناسی تهران و ایران امروز + جدول

عمل بینی در سال ۱۴۰۳ چقدر آب می‌خورد؟

قیمت واقعی دلار ۸۰ و قیمت مداخله‌ای آن ۶۰ هزار تومان است/ اگر می‌خواهید به کشور زیان برسانید سلمنا؛ FATF تعطیل!

استوری احساسی یکتا ناصر بعد از پس گرفتن دخترش

نوسانات قیمت آهن در سال گذشته

عکس/ خوش گذرانی نرگس محمدی و فریبا نادری در کنار آبشار نیاگارا!

عکس قدی خانم بازیگر با ست قرمز و دست تتو شده

عکس/ بازیگر زن ۵۳ ساله و مردی که به آغوش کشید

علائم مهم این سرطان گوارشی شایع چیست؟

عکس/ استایل عجیب نیما شعبان‌نژاد با شلوارک