بحران مدیریت آب در کشور داریم نه بحران آب

اقتصاد ۲۴ - حمیدرضا جانباز در برنامه «غیرمحرمانه» اظهار کرد: منابع آب در تمام جهان محدود است، اما آنچنان که نیاکان در گذشته با تدبیر و عقل در محیط خشک و نیمه خشک ایران سال‌های سال زندگی کردند، ما نیز می‌توانیم زندگی کنیم. بارش جهانی ثابت است و ۵۳۶ میلیارد مترمکعب بارش در کل جهان داریم. میانگین بارش بلند مدت در ایران ثابت و حدود ۴۰۰ میلیارد متر مکعب است.

مشاور معاون آب و خاک وزیر جهاد کشاورزی در خصوص فرونشست‌ها گفت: جمعیت شهر تهران و حومه نزدیک به ۲۰ میلیون نفر است و به دلیل ازدیاد جمعیت برای تامین آب شرب مجبور شده ایم که از استان‌های همجوار مانند سد البرز در کرج، سد طالقان، سد لار، سد لتیان آب وارد کنیم.

بیشتربخوانید:نقش مدیریت منابع آب در آینده ایران و خاورمیانه

جانباز با اشاره به اینکه بحران آب جعلی است، گفت: بحران مدیریت آب جدی است. طبق پیش بینی قانونگذار، برای مدیریت در مصرف آب باید برنامه ریزیی‌هایی صورت بگیرد که متاسفانه در اجرای قانون کوتاهی صورت گرفته است. متاسفانه شورای عالی آب به مردم وصل نیست بدین ترتیب مصوبات این شورا در میان مردم وجاهت ندارد و فارغ تصمیم گیری می‌کند.

سال ۱۴۰۱ کمبود آب در خوزستان نداریم

عیسی بزرگزاده مدیرکل دفتر برنامه ریزی کلان منابع آب شرکت مدیریت منابع آب ایران نیز گفت: الگوی توسعه که در سالیان گذشته برای کشور در نظر گرفته شد، توسعه‌ای پرآب بری بود. به گونه‌ای که کشاورزی نقش بسیار مهمی را در بر دارد و به دلیل اینکه نزدیک به ۶۵ تا ۷۰ درصد کشور دارای آب و هوای خشک، فراخشک و نیمه خشک است توسعه این مقدار از کشاورزی در ظرفیت تاب آوری اکوسیستم کشور نبود. بنابراین؛ مصارف افزایش یافته و این اتفاقی ست که اکنون شاهد آن هستیم و متاسفانه به منابع آب زیرزمینی و سطحی هجوم وارد شده است.

وی افزود: تفاوتی که آب شرب و صنعت با آب کشاورزی دارند در این است که می‌بایست فرآیندی بر آب حاصل شود تا آن آب قابل شرب شود و در زمان مناسب و مکانی درست در اختیار کانون جمعیتی قرار گیرد و این مسئله‌ای است که همواره نگران کننده است.

بزرگزاده بیان کرد: با صرفه جویی و رعایت استاندارد‌های مصرفی که برای شهر‌های مختلف تعریف شده، توانستیم تا مشکل آب شرب را حل کنیم. مطمئن هستم که با همراهی ملت عزیز و با رعایت استاندارد‌های مصرف، با کمترین مشکل در خصوص آب شرب مواجه خواهیم بود.

وی گفت: مشکل آب در مناطق خرمشهر و آبادان به دلیل کمبود منابع آب نبود بلکه عدم اجرای برخی از کار‌ها در گذشته به طور مثال آبرسانی به روستا‌ها بوده است. منبع آبی در خوزستان وجود داشت لیکن سازه‌ها و زیرساخت‌هایی که آب را به روستاها، آبادان و خرمشهر منتقل می‌کرد، وجود نداشت، در نتیجه مشکل در آبرسانی بود.

بزرگزاده تاکید کرد: وزارت نیرو در این دوره تمرکز بسیار اساسی در این خصوص داشته و در برنامه آتی ۸ هزار روستا می‌بایست آبرسانی می‌شد که در حال حاضر این برنامه به ۱۰ هزار روستا توسعه داده شده و با تدبیر وزارت نیرو آبرسانی حاصل خواهد شد و سال دیگر کمبود آب در خوزستان نخواهیم داشت. وزارت نیرو تمام همت خود را به خرج داده که مشکلات آب آن مناطق را حل کرده و پروژه‌های این مناطق را فعال کرده او برای این مناطق پروژه‌های اضطراری در نظر گرفته و بخش اعظم مشکلات آب در این مناطق قبل از تابستان سال آینده حل خواهد شد.

وی با بیان اینکه مشکلات آب گسترده است، عنوان کرد: ۴۱۰ دشت از بیش از ۶۰۰ دشت ممنوعه هستند و اضافه برداشت دارند. نسبت مصرف آب سرجمع در کشور براساس نقشه‌های فائو به آب تجدیدپذیر بهتر است که زیر ۴۰ درصد باشد. این درحالی است که این عدد بالای ۸۰ درصد در ایران است. این بدان معناست که بر منابع آب کشور بارگزاری بیش از حد در حال انجام است و می‌بایست این بارگزاری را کاهش داد. اگر مصرف در کشور کنترل نشود، اتفاق بهینه‌ای رخ نمی‌دهد. الگوی توسعه کشور می‌بایست میزان مصرف خود را کاهش دهد و این اتفاقی است که می‌بایست در بیشتر نقاط ایران رخ دهد. این روند شیره آبخوان‌های کشور را می‌مکد.

بزرگزاده به طرح سازگاری با آب اشاره کرد و گفت: ده میلیارد آب در کوتاه مدت و میان مدت و در بلند مدت می‌بایست ۱۵ میلیارد آب را از مصرف کاهش داد که در این راستا سهم کشاورزی ۱۱ میلیارد آب می‌باشد که می‌بایست معیشت جایگزین به کشاورز داده شود. با مسدود کردن چاه و برخورد‌های قهری و بدون ارائه راه جایگزین به کشاورز به جواب نخواهیم رسید.

ظفرنژاد پژوهشگر حوزه آب و توسعه پایدار گفت: آب یک بحران جهانی است و به وضوع شاهد بحران آب و محیط زیست هستیم. در مناطق خشک این آسیب بسیار شدیدتر است و در ایران متاسفانه به دلیل شرایط خاص بوم شناسی، فلات ایران دچار مسائل پیچیده‌ای شده و شاید ایران نسبت به بسیاری از کشور‌های دیگر بحرانی‌تر است. نماد‌هایی که در گذشته وجود داشت شیوه‌های بومی بسیار درخشان این سرزمین بود که هدررفت‌های کنونی آب را برنمی تابد. در حال حاضر با شیوه بد حکمرانی آب و به مصیبت امروز رسیده ایم.

وی افزود:‌مدیریت آب از ریشه دارای مشکل است که جداسازی مدیریت آب از خاک، جنگل، منابع طبیعی یکی از این مشکلات است و آن را در اختیار دست مدیریت سازه‌ای قرار داده ایم. بنابراین؛ امروز ۶۰۰ دشت ما در ۱۸ استان کشور در خطر فرونشست قرار دارد. در شرایط بسیار بدی قرار داریم و متاسفانه دستگاه متولی فرافکنی می‌کند و مسئولیت را از خود باز کرده است.