آیا امارات جای عربستان را می‌گیرد؟

اقتصاد ۲۴-بایدن تلاش می‌کند قدرت‌های دیگری به نیابت از آمریکا نقش توازن دهنده به مناطقی را ایفا کنند که پیش از این عربستان عهده دار آن بود. دولت‌های مد نظر آمریکا برای انجام این مأموریت، امارات، قطر، مصر و اردن هستند. به گزارش «انتخاب»، در ادامه این مطلب آمده است: استراتژی فعلی آمریکا مبتنی بر تکیه به اصل «توازن دهنده خارجی» است، تا از قدرت‌های هم پیمان منطقه‌ای برای مهار دشمنان احتمالی خود استفاده کند.

پس از شکست دولت اوباما در ایجاد یک دولت اصلی نایب آمریکا در خاورمیانه، دولت بایدن برای این هدف تلاش می‌کند و به دنبال آن است تا با توزیع نقش‌ها و تکیه بر هم پیمانان متعددی این مهم را عملی کند. گذشته از ترکیه که آمریکا برای تحقق هدف خود انتخاب کرده، امارات نیز از گزینه‌های بایدن برای ایفای نقش نیابتی است.

کمرنگ شدن نقش عربستان

بهار عربی یک نقطه تحول اساسی در دیدگاه آمریکا نسبت به نقش عربستان در منطقه بود، همانطور که تحولاتی که اوباما از آن‌ها حمایت کرد، با خسارت‌های زیادی برای سعودی‌ها همراه بود. اما تحولاتی که در سال ۲۰۱۳ اتفاق افتاد و پیچیدگی‌های مختلفی که با بهار عربی همراه بود، به اضافه شکست اخوان در سیطره بر این تحولات و تغییر آن‌ها به نفع خود، ایالات متحده را به سمت واگذاری رهبری اوضاع به عربستان سوق داد، که البته سعودی‌ها در این امر شکست خوردند.

منطقه به سرعت وارد شرایطی شد که تروریسم در ان رشد کرد و داعش مناطق گسترده‌ای را تحت سیطره خود درآورد و همین امر، آمریکایی‌ها را به رأس ائتلاف بازگرداند، در حالی که در سال ۲۰۱۱ اعلام کرده بودند قصد خروج از عراق را دارند.

بیشتر بخوانید: پشت پرده تلاش ایران و عربستان برای از سرگیری روابط

پس از رسیدن، ولی عهد سعودی به حکومت و تغییراتی که وی ایجاد کرد، به دنبال درگیری‌های داخلی بر سر قدرت و شروع جنگ یمن که عربستان در آن موفق نشد یمن را تحت سلطه خود درآورد و نیز با انتقاد‌هایی که سعودی‌ها در نتیجه شروع مذاکرات هسته‌ای بین ایران و آمریکا، متوجه آمریکا کردند، نظر مقامات ایالات متحده نسبت به عربستان تغییر کرد.

رابطه سعودی‌ها با ترامپ، مرحله طلایی از حیات سیاسی بن سلمان بود که البته هزینه زیادی هم برایش دربرداشت. اما رسیدن بایدن به حکومت، شرایط را تغییر داد و از آن پس، مرحله انعطاف استراتژیک در رابطه بین دو کشور اغاز شد.
همچنین به نظر می‌رسد عربستان از سیاست عملگرایانه حاکمان سابقش دور شده و در مقابل، قدرت‌های منطقه‌ای دیگری توانستند اعتماد آمریکا را در تامین منافعش جلب کنند.

بایدن تلاش می‌کند قدرت‌های دیگری را به نیابت از آمریکا در منطقه بگمارد، تا این دولت‌ها مسئولیت‌هایی را عهده دار شوند که پیش از این عربستان بر عهده داشت، که از ان میان، امارات، قطر، مصر و اردن هستند.

بیشتر بخوانید: اشتیاق برای قدرت نه مشتاق برای صلح

براساس گزارش نیویورک تایمز، امارات از گروه‌های فشار داخل واشنگتن کمک خواست و میلیون‌ها دلار برای واداشتن سیاست خارجی آمریکا به حمایت رسانه‌ای و سیاست خود صرف کرد.

مرکز سیاست بین المللی در پژوهشی با عنوان «لابی اماراتی» نوشت: چگونه امارات در واشنگتن موفق می‌شود؟ در این پژوهش به نفوذ ابوظبی در ایالات متحده پرداخته شده و امارات یکی از مهمترین سرمایه گذاران در اقتصاد آمریکا و سومین مشتری سلاح آمریکا محسوب می‌شود.
از زمان بهار عربی، نفوذ امارات در مساحتی ممتد در خاورمیانه و شاخ آفریقا و شمال افریقا شروع شد. اما نفوذ بیشتر امارات، در یمن بود، چرا که اماراتی‌ها توانستند بر مراکز استراتژیک مهمی سیطره یابند، که از آن جمله جزیره سقطری بود. امارات همچنین از جدایی طلبان در جنوب یمن حمایت کرد و همین امر موجب ناخشنودی عربستان و هم پیمانانش در یمن شد.

اماراتی‌ها تمایلات خود برای تبدیل شدن به یک دولت منطقه‌ای اثرگذار را پنهان نمی‌کنند، همانطور که در یکی از کنفرانس‌هایی که در لندن برگزار شد، وزیر امور خارجه امارات به صراحت اعلام کرد که کشورش آماده است تا بار امنیتی بیشتری در خاورمیانه را بر دوش بکشد، چرا که از این به بعد نمی‌تواند روی عملیات نظامی ایالات متحده و انگلیس حساب کند.

بیشتر بخوانید: بایدن، تکلیف بن‌سلمان را یکسره کرد

امارات در جنگ آمریکا علیه تروریسم و موفقیت آن در تحقق نفوذ استراتژیک در تعدادی از دولت‌ها سهیم بود و توانست برای خود در منطقه و در استراتژی آمریکا جایگاه مهمی را ایجاد کند. اما این تلاش امارات برای افزایش نقش و نفوذش ادامه دارد.
از این رو سیاست عملگرایانه امارات مبتنی بر تلاش برای به صفر رساندن مشکلاتش با دیگر دولت‌ها از جمله ایران، سوریه و ترکیه ادامه دارد، در همین راستا، طحنون بن زاید، مشاور امنیت ملی امارات با رجب طیب اردوغان دیدار کرد.

مساله مهم برای آمریکایی‌ها آن است که امارات پرونده عادی سازی با اسرائیل را رهبری کند و به این ترتیب شریک مهمی برای ایالات متحده شود و نقش و جایگاه خود در استراتژی جدید آمریکا را تقویت کند.
بنابراین، امارات نقش وکیل آمریکا را بر عهده گرفته، چرا که امارات دولتی است که واشنگتن می‌تواند از آن برای تامین عوامل استقرار در برخی دولت‌هایی که در معرض هرج و مرج قرار دارند، استفاده کند. اما مأموریت مهمتر امارات وارد کردن اسرائیل در منطقه از طریق امضای توافق‌های عادی سازی و استفاده از اقتصاد خود برای توسعه جامعه اسرائیل است، تا این دولت مورد تایید بین المللی قرار بگیرد و بویژه در منطقه مطرود نباشد.