حماس در فرصت چانه زنی؛ مخالفت با دور جدید مذاکرات آتش‌بس و درخواست بازگشت به طرح بایدن

اقتصاد۲۴- در‌حالی‌که قرار بود دور جدید مذاکرات برای آتش‌بس جنگ غزه، روز پنجشنبه برگزار شود، حماس به عنوان یکی از طرفین درگیر در جنگ با اعلام اینکه در این مذاکرات شرکت نخواهد کرد، از کشورهای میانجی در مذاکرات آتش‌بس غزه خواست به‌جای مذاکره بیشتر، طرحی را که جو بایدن، رئیس‌جمهوری ایالات متحده‌ برای آتش‌بس پیشنهاد داده است، اجرا کنند. به گزارش شرق، کشورهای میانجی مذاکرات در پی تشدید تنش‌ها در منطقه به دلیل ترور اسماعیل هنیه، از اسرائیل و حماس دعوت کرده بودند تا برای دستیابی به توافقی برای آتش‌بس و آزادی گروگان‌ها، مذاکرات خود را از سر بگیرند.

اسرائیل دعوت ایالات متحده، قطر و مصر برای دور جدید مذاکرات را پذیرفته است. اما حماس اعلام کرد که به‌جای یک دور جدید مذاکرات یا طرح‌های جدید، خواستار اجرای طرحی است که جو بایدن در ۳۱ مِی‌ آن را ارائه کرده و شورای امنیت سازمان ملل نیز بر آن صحه گذاشته است. بیانیه این گروه می‌گوید که حماس «از میانجی‌ها می‌خواهد طرحی را که قبلا به این جنبش پیشنهاد شده است اجرا کنند... که بر‌اساس دیدگاه جو بایدن و قطع‌نامه شورای امنیت سازمان ملل متحد است و اسرائیل غاصب را نیز مجبور می‌سازد که از آن تبعیت کند». حماس در ادامه بیانیه خود نوشت آغاز هر دور جدیدی از مذاکرات برای بررسی پیشنهادات آتش‌بس، «پوششی» برای اسرائیل فراهم خواهد کرد تا در سایه آن به «تجاوز» و «نسل‌کشی‌» علیه فلسطینیان ادامه دهد.

وب‌سایت خبری تایمز اسرائیل هم به نقل از یک مقام ارشد این کشور نوشت بیانیه حماس مبنی‌بر شرکت‌نکردن در مذاکرات آتی ‌آتش‌بس، یک «تاکتیک تکراری» است. او افزود: «اگر حماس نمی‌خواهد پای میز مذاکره بیاید، ما به نابود‌کردن نیروهای آن در غزه ادامه خواهیم داد‌». بیانیه حماس ساعاتی پس از آن منتشر شد که شبکه سی‌ان‌ان به نقل از یک منبع آگاه گزارش داد یحیی سنوار، رئیس جدید دفتر سیاسی حماس، از برقراری آتش‌بس در غزه حمایت می‌کند. بر‌اساس این گزارش، میانجی‌گران مصری و قطری در روزهای اخیر خبر موافقت سنوار با برقراری آتش‌بس را به طرف‌های اسرائیلی منتقل کرده‌اند. سی‌ان‌ان افزود بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل از سوی وزیران افراطی کابینه ائتلافی خود به‌شدت تحت فشار قرار دارد و موضع او در قبال مذاکرات آتش‌بس هنوز مشخص نیست. پیش‌تر ایتمار بن‌گویر و بزالل اسموتریچ، دو وزیر افراطی کابینه اسرائیل با انتقاد از طرح پیشنهادی آتش‌بس تهدید کرده بودند در صورت نهایی‌شدن این توافق، از کابینه ائتلافی خارج خواهند شد.

طرح سه‌مرحله‌ای بایدن

طرح پیشنهادی جو بایدن سه‌مرحله‌ای است که مرحله نخست شامل «آتش‌بس کامل» به‌مدت شش هفته است. در این مرحله همچنین نیروهای اسرائیلی از «تمام مناطق پرجمعیت غزه» عقب‌نشینی می‌کنند و حماس نیز «شماری» از گروگان‌هایی را که در حمله ۷ اکتبر ربوده است، شامل زنان، سالخوردگان و مجروحان، آزاد می‌کند. در مرحله دوم که آن هم شش هفته به طول خواهد انجامید، نیروهای اسرائیلی به طور کامل از نوار غزه عقب‌نشینی می‌کنند و حماس «همه گروگان‌های باقی‌مانده زنده» را آزاد خواهد کرد. بایدن گفته است که اگر طرفین به این توافق ملزم بمانند، آنگاه توقف دائم درگیری‌ها را خواهیم داشت و پس از آن نیز مرحله سوم آغاز می‌شود که شامل بازسازی غزه و برقراری ثبات در این منطقه، تحت حمایت ایالات متحده و جامعه بین‌المللی است. جو بایدن هم در تازه‌ترین موضع خود گفت که توافق آتش‌بس و تبادل گروگان‌ها بین اسرائیل و گروه حماس امکان‌پذیر است، اما هشدار داد که درگیری ممکن است به‌آسانی تشدید شود.

رئیس‌جمهور آمریکا در مصاحبه با سی‌بی‌اس‌نیوز گفت که رسیدن به توافق «همچنان امکان‌پذیر» است و او می‌خواهد طرحی را پیاده کند که به تأیید هفت کشور ثروتمند و شورای امنیت سازمان ملل رسیده است. بایدن گفت: «من و تیمم هرروز به معنای واقعی تلاش می‌کنیم تا مبادا این جنگ به یک جنگ منطقه‌ای تبدیل شود؛ اما ممکن است به‌آسانی اتفاق بیفتد‌». متعاقب حملات سنگین ارتش اسرائیل و حزب‌الله لبنان در بحبوحه درگیری با حماس در غزه، ترس از وقوع یک جنگ گسترده در خاورمیانه در هفته‌های اخیر شدت گرفته است. مقامات آمریکایی و اسرائیلی می‌گویند حزب‌الله لبنان در اواخر جولای به بلندی‌های جولان حمله کرد و حدود 10 غیرنظامی را کشت. حزب‌الله این اتهام را رد کرده است.

بیشتر بخوانید: موج فشار جهانی به تهران؛ فضاسازی سیاسی و رسانه‌ای علیه ایران در پاسخ به ترور اسماعیل هنیه

این اتفاق موجب حمله اسرائیل به بیروت شد که به گفته حزب‌الله، به ترور یک فرمانده ارشد این گروه انجامید. این امر باعث شد چند کشور از جمله آمریکا، فرانسه، بریتانیا و دیگر کشورهای غربی، به شهروندان خود هشدار دهند این کشور را ترک کنند. جان کربی، سخنگوی امنیت ملی کاخ سفید افزود: «ما هم‌زمان از راه دیپلماسی تلاش می‌کنیم تا تنش‌ها را کاهش دهیم و از تشدید درگیری‌ها در منطقه جلوگیری کنیم و جلوی هرگونه جنگ همه‌جانبه را بگیریم. هدف ما همچنان همین است‌». این در حالی است که آمریکا، مصر و قطر ماه‌ها تلاش کرده‌اند تا برای برقراری آتش‌بس و بازگرداندن حدود ۱۱۰ گروگان باقی‌مانده که حدود یک‌سوم آنها به باور مقامات اسرائیلی جان باخته‌اند، میانجیگری کنند.

این‌ سه کشور در بیانیه‌ای در ۹ آگوست خواستار «مذاکرات فوری» در روز پنجشنبه شدند تا «اختلافات باقی‌مانده حل‌وفصل شده و توافق بدون تأخیر بیشتر به اجرا دربیاید». در این بیانیه آمده است: «دیگر نباید وقت تلف کنیم و هیچ‌یک از طرفین هم نباید برای تأخیر بیشتر بهانه‌جویی کنند. زمان آزادی گروگان‌ها، آغاز آتش‌بس و اجرای توافق فرارسیده است‌». دفتر بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل در واکنش به این موضوع گفت که اسرائیل تیم مذاکره‌کننده خود را برای توافق بر سر جزئیات به محل مذاکره می‌فرستد. یحیی سنوار، فرمانده نظامی حماس که گمان می‌رود در پناهگاه‌های زیرزمینی غزه پناه گرفته باشد، به عنوان رهبر سیاسی این گروه و جانشین اسماعیل هنیه انتخاب شده است. متیو میلر، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا‌ گفت که حماس نمایندگان دیگری هم به‌جز هنیه داشت که در مذاکرات حضور داشتند و می‌توانند به‌جای این مقام فقید وارد عمل شوند». در همین حال، ارتش اسرائیل گفت نیروهایش همچنان در جنوبی‌ترین شهر غزه، یعنی رفح، در‌حال نبرد با حماس هستند؛ نبردی که سه ماه به طول انجامیده است. حمله اخیر اسرائیل به خان‌یونس، افراد بیشتری را به سمت اردوگاه‌ها و مناطق مجاور سوق داده است.