آیا رایزنان بازرگانی ایران بی‌خاصیت هستند؟!/ ضرورت اصلاح بُعد اقتصادی سفارتخانه‌ها

محمد آیتی، اقتصاد۲۴ - چندی پیش، حمید زادبوم رییس سازمان توسعه تجارت ایران گفته بود: ایران تنها دو رایزن بازرگانی در کل دنیا دارد و چهار نفر دیگر در حال اعزام و تا سال آینده این تعداد به ۱۵ نفر می‌رسند.

حال برای کشوری که یکی از سخت‌ترین دوران اقتصادی خود را به‌واسطه تحریم‌ها سپری می‌کند، این تعداد رایزن بازرگانی کافیست؟ و چرا اساساً تاکنون این موضوع مهم و حیاتی مغفول واقع شده است؟

در همین خصوص، حجت‌الله فیروزی سخنگوی کمیسیون صنایع و معادن مجلس به اقتصاد۲۴ گفت: صادرات، حلقه مکمل تولید است. زمانی که صادراتی نباشد عملاً، چون مصرف داخلی محدود است به نوعی تولید هم رونقی پیدا نمی‌کند. از این‌رو هیچ راهی نیست جز اینکه به‌سمت صادرات برویم که این موضوع یک اصل و پایه برای اقتصاد است.

وی افزود: بسیاری از کشور‌ها به نوعی در ساختار وزارت امور خارجه خودشان یک ظرفیتی برای بحث صادرات ایجاد می‌کنند و رایزن‌هایی را در این رابطه به‌کار می‌گیرند که بتوانند برای تولیدات ملی کشورشان بازاریابی کنند. برای این کار، افراد باید قوانین کشور مقصد را رصد و کاملاً درک و به بازرگانان کشور خودشان منتقل کنند که این روند، هم پیگیری می‌خواهد و هم تخصص. متاسفانه در کشور ما این رویکرد همچنان به واقعیت تبدیل نشده است. ما از شروع به‌کار مجلس فعلی یک جلسه کمیته مشترک با وزارت امور خارجه در کمیسیون صنایع و معادن برگزار کردیم و داریم در خصوص دیپلماسی اقتصادی بحث و بررسی‌های خود را دنبال می‌کنیم. اعتقاد ما این است که بها دادن به دیپلماسی اقتصادی یکی از ضروریات فعلی کشور است و حتماً در کنار دیپلماسی سیاسی در وزارت خارجه باید دیپلماسی اقتصادی را ویژه دید.

بیشتر بخوانید: بیراهه های تشکیل خانه صادرات / عقب‌گرد در توسعه صادرات؟

نماینده فسا تصریح کرد: خیلی از کشور‌ها مثل چین، سفرایشان تخصص بازرگانی دارند و چون اصول اقتصادی و بازرگانی را می‌دانند برای کشورشان در دیگر کشور‌ها ارزش افزوده ایجاد می‌کنند. به غیر از اینکه شخص سفیر، دیدِ باز اقتصادی دارد، تیم اقتصادی هم در سفارت تحت امر خود به‌وجود می‌آورد، موضوعی که فقدان آن در ایران و سفارتخانه‌هایش به چشم می‌آید.

فیروزی اظهار داشت: شاید چند رایزن بازرگانی ایران که اکنون در دیگر کشور‌ها فعال هستند هم خیلی حرفه‌ای نباشند و به نوعی شانسی وارد این عرصه شده باشند. حال، چاره‌ای نداریم جز اینکه ساختار سفارتخانه‌های خود را در حوزه نیروی انسانی اصلاح کنیم که در کنار حوزه سیاسی بتوانیم بیشتر در دنیا روی به کار اقتصادی و به خصوص صادرات بیاوریم که این رویکرد باعث افزایش قدرت و توان کشور می‌شود.

سخنگوی کمیسیون صنایع و معادن مجلس یادآور شد: اگر صادرات ایران رشد پیدا کند، تولید داخل سرعت و قدرت بیشتری به خود می‌گیرد که در این‌صورت هم برای کشور ارزآوری می‌شود و هم اشتغال‌زایی هرچه بیشتر که آرزو‌های مردم است به واقعیت تبدیل می‌شود. امروز جریان‌سازی در این وادی بیش از پیش برایمان اهمیت دارد، زیرا با تحریم‌های آمریکا و هم‌پیمانانش روبرو هستیم و باید هر کاری که می‌تواند برای عبور از این تنگنای اقتصادی به ما کمک کند را با جدیت دنبال کنیم.

وی در پایان خاطرنشان کرد: عدم‌ توجه به دیپلماسی اقتصادی در وزارت امور خارجه از قدیم تا امروز بوده و هست و اکنون به‌جای اینکه دنبال مقصر باشیم باید روی به کادرسازی بیاوریم. قرار نیست وزارت امور خارجه تمام فکر و ذکرش سیاسی باشد، بلکه افراد حاضر در این تشکیلات باید سفیران خوب اقتصادی برای ایران باشند. باید تربیت تخصصی نیرو‌های انسانی وزارت امور خارجه را به‌طور جدی در دستور کار قرار دهیم، یعنی فردی که می‌خواهد به کشوری برای گرفتن پست اعزام شود باید به قوانین و اصول کشور مقصد آشنایی داشته باشد و چه بهتر که زبان آن کشور را هم فرا گرفته باشد. اینکه افراد باری به هر جهت به دیگر کشور‌ها اعزام شوند فقط فرصت‌سوزی را برای کشور به‌بار خواهند آورد.