تاریخ انتشار: ۰۹:۳۰ - ۱۳ تير ۱۳۹۸

چندگانگی قدرت‌های اقتصاد ایران

محمود جامساز*
محمود جامساز
ایران از سال ۱۹۹۵ تاکنون ۲۲بار درخواست پیوستن به «سازمان تجارت جهانی» (WTO) را داده و متاسفانه به دلیل عدم تطبیق شرایط موفق به اخذ موافقت اعضای این سازمان به عنوان عضو دائم نشد تا سرانجام در آخرین درخواست به عضویت ناظر پذیرفته شد.

معمولا اعضای ناظر پس از سه یا چهار سال به عضویت دائم سازمان تجارت جهانی درمی‌آیند اما ایران همچنان عضو ناظر این سازمان باقی مانده است. در بررسی دلایل عدم توفیق ایران در الحاق به این سازمان جهانی مسلما به دلایل داخلی و خارجی برمی‌خوریم.

مساله نوع برخورد دیپلماتیک ایران با کشورهای غربی، موضوع جنگ‌های لفظی و اقتصادی دیرپای ایران و ایالات متحده آمریکا، عدم وجود زیرساخت‌های لازم برای تجارت بین‌الملل و به هر حال معضلات سیاسی که ایران با کشورهای دیگر دارد همگی نمایی کلی از دلایل عدم موفقیت ایران در عرصه اقتصاد بین‌الملل است.

نباید فراموش کرد که در زمان دولت احمدی‌نژاد چندین قطعنامه شورای امنیت علیه ایران صادر شد و با توجه به اینکه کشور در مرکز توجه جهانی است این مسائل بر رفتار اعضای سازمان تجارت جهانی تاثیر می‌گذارد. برای مثال عدم تصویب لوایح چهارگانه FATF یکی از مشکلات کنونی است. بسیاری از کشورها این لوایح را در قالب کنوانسیون به تصویب رسانده‌اند اما روند تصویب این ضوابط همچنان درگیر مسائل داخلی است در حالی که اروپا نسبت به شفافیت تراکنش‌های مالی کشورها حساس است.

اروپا از موج مهاجرتی‌ای که به دنبال تنش در منطقه ایجاد خواهد شد واهمه دارد و تمام توان خود را برای حفظ ثبات به کار برده است. اخیرا به همین دلیل فرصت ایران جهت تصویب FATF چهار ماه دیگر تمدید شد اما متاسفانه چندگانگی قدرت‌های اقتصادی در کشور اجازه به نتیجه رسیدن این لایحه را نمی‌دهد.

کسانی که در دوران تحریم از آب گل‌آلود ماهی می‌گیرند و از طریق رانت‌های سیاسی هزاران میلیارد تومان به جیب می‌زنند اولین کسانی هستند که در مقابل تصویب این لوایح در ایران سنگ‌اندازی می‌کنند. در آخرین آمارها میزان مالیات‌گریزی در کشور حدود ۲۵هزار میلیارد تومان اعلام شده که به عقیده من بیشتر از این عدد است و در صورت تصویب این ضوابط اولین کسانی که باید مالیات خود را پرداخت کنند همین قدرت‌های اقتصادی فرادولتی هستند. از سوی دیگر ایران به دلیل عدم دسترسی به کانال‌های تبادلات مالی با مشکل روبه‌رو است که عملا هرگونه تجارت در هر اتحادیه و سازمانی را تقریبا ناممکن می‌کند.

اینستکس که تازه شروع به کار کرده است ظرفیت پشتیبانی از جابجایی سالانه یک میلیارد دلار آن هم صرفا در ازای کالاهایی همچون غذا و دارو و مایحتاج ضروری را دارد که قدرت مانور در تجارت را بسیار محدود می‌کند و گره کور اقتصاد ایران را باز نمی‌کند. لذا شرایط نسبت به گذشته بدتر است و با اقتصاد بسته‌ای روبه‌رو هستیم. ما شرایط پیوستن به سازمان تجارت جهانی را نداریم چراکه اقتصاد دولتی ما با شاخصه‌هایی همچون رشد اقتصادی منفی، تولید ناخالص پایین و افزایش میزان بیکاری تعریف می‌شود.

باتوجه به قانون «کامله‌الوداد» که یکی از اصول مهم سازمان تجارت جهانی و به مفهوم منع اعمال تعرفه‌های تبعیض‌آمیز میان اعضای دیگر در روابط تجاری است و لازم است که اعضای سازمان با یکدیگر مانند بهترین دوستان خود رفتار کنند، کشورهای سازمان تجارت جهانی اجازه نمی‌دهند که تعرفه‌های فی‌مابین کشورهای عضو افزایش یابد مگر در شرایط خاصی که سازمان بپذیرد. به همین سبب بازارهای مناسبی برای یکدیگر فراهم می‌کنند در حالی که اقتصاد ایران تحت تاثیر اتفاقات سیاسی قرار گرفته و قادر نیست از امکانات سازمان در تجارت برون‌مرزی برخوردار شود. از طرفی بودجه کشور هر سال به نفت وابسته‌تر از پیش می‌شود و همین امر دلیلی بر ضعف اقتصاد کشور است و تحقق برنامه ششم توسعه را به تعویق می‌اندازد.

تصمیمات خودسرانه روسیه و عربستان هم در پایداری میزان تولید نفت کنونی‌شان اوپک را تضعیف کرده که نمی‌توان از آن برداشت مثبتی داشت. بودجه کشور در حالی روزبه‌روز به نفت وابسته‌تر می‌شود که نفت نمی‌تواند منبع قابل اعتمادی برای ما باشد. این وابستگی در کنار مسائل اقتصادی و سیاسی دیگر مانع از این می‌شود که ایران در سازمان تجارت جهانی صاحب کرسی شود. بدون بازتعریف زیرساخت‌های اقتصادی کشور، تلاش بیهوده است. قبل از تلاش باید تکلیف خود را با دنیای تجارت بین‌الملل و ضوابط مورد قبول آنها مشخص کنیم.

* اقتصاددان و استاد دانشگاه

منبع: جهان صنعت
ارسال نظر
قوانین ارسال نظر
لطفا از نوشتن با حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «اقتصاد24» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.

صفحه اول روزنامه‌های سیاسی امروز

پیش‌بینی هواشناسی تهران و ایران امروز + جدول

قیمت لیر ترکیه امروز در بازار + جزئیات

وضعیت هواشناسی امروز

قیمت دینار عراق امروز در بازار + جزئیات

قیمت روز روغن خوراکی + جدول

قیمت انواع گوشی موبایل سامسونگ، شیائومی و نوکیا + جدول

قیمت انواع لپ تاپ لنوو + جدول

قیمت انواع لپ تاپ ایسر امروز + جدول

قیمت سکه و طلا امروز چهارشنبه ۱ اسفند ۱۴۰۳ + جدول

قیمت سکه و طلا امروز سه‌شنبه ۳۰ بهمن ۱۴۰۳ + جدول

قیمت خودرو‌های سایپا امروز سه‌شنبه ۳۰ بهمن ۱۴۰۳ + جدول

قیمت دلار و یورو امروز سه‌شنبه ۳۰ بهمن ۱۴۰۳ + جدول

عکس/ لباس اجق وجق بهاره رهنما در دیدار با جاری سابقش

عکس/ زنان اصفهانی ۵۸ سال پیش در حال شستن لباس در زاینده رود

عکس/ تیپ دیده نشده محمدرضا شریفی نیا در ۲۵ سالگی با انگشترای عجیب

عکس/ تاج پرنسسی همسر دوم معین در مراسم عروسیشان

عکس/ چهره بامزه علی دایی ۲۳ سال پیش با لباس سربازی

تصاویر تکان دهنده از بازداشت قاتلان دانشجوی دانشگاه تهران

عکس/ پوستر AFC برای بازی بین استقلال و الریان

خواندنی‌ها
خودرو
فناوری
آخرین اخبار

فیلم/ قدردانی وزیر علوم از صاحب سوپرمارکت اطراف دانشگاه شریف

بازگشت کریستیانو رونالدو در آستانه دیدار با استقلال + عکس

اعلام محدودیت ترافیکی جاده‌ای تا چهارم اسفند

علی پروین از خودش رفع اتهام کرد

روزنامه اصولگرا: می‌خواهند با پروژه قتل یک دانشجو، ناآرامی خیابانی را شروع کنند

جویباری: منتظر جواب ماتزاری هستیم

سیدمحمد خاتمی یک پیام صادر کرد

سازمان لیگ برای تعویق دربی همراهی کند

نخستین عکس از دیدار امیر قطر با رهبر انقلاب

قدردانی پزشکیان از تلاش امیر قطر برای برقراری آتش بس در غزه

استراتژی ما، هوشمندسازی فرآیند‌ها و خلق ارزش بر مبنای تحلیل نیاز‌های مشتریان است

ورود برنج ۴۸ هزار تومانی به بازار

همدلی قوا باعث خروج از مشکلات اقتصادی کشور می‌شود/ اقدامات مهم غیرتورمی برای رسیدن به رشد اقتصادی

عزم جدی برای تأمین مالی رشد اقتصادی/ تأمین حدود ۸۰ درصد بودجه دولت از سوی وزارت اقتصاد

لزوم حمایت سازمان پدافند غیرعامل کشور برای مدیریت پیشگیری و توسعه زیرساخت‌های کیش

آمار عجیب از شمار مرگ‌و میر‌های جاده‌ای در ایران

بانک صادرات ایران برترین غرفه اولین نمایشگاه دستاورد‌ها و توانمندی‌های حراست

ادارات این استان تا آخر سال پنج‌شنبه‌ها تعطیل شد

حمایت بانک رفاه کارگران از واحد‌های فعال در صنعت نفت، گاز و پتروشیمی

پزشکیان: قطر جایگاه ویژه‌ای در ایران دارد

شخصی‌سازی بیمه‌نامه‌ها و توسعه خدمات آنلاین چشم‌انداز آینده بیمه نوین

عملکرد مناسب و قابل دفاع شرکت سرمایه‌گذاری دستاورد دی

پااپ فرانسیس رهبر کلیسای کاتولیک کیست؟ / از نگرش‌های نوین در دنیای معاصر تا ترویج هم‌زیستی میان ادیان

60 هزار فروشنده در پیندو تا نیمه بهمن 1403

قیمت حبوبات افزایش یافت

فیلم/ امیر قطر: ما تاکید کردیم که بهترین راه برای حل نزاع‌هایی که در منطقه وجود دارد گفت‌و‌گو‌های سازنده است

اینفوگرافی/ ترفندهای خانه‌تکانی سریع و آسان برای عید

اروپا و خاورمیانه در برابر دو انتخاب

اولین واکنش بازار به استیضاح همتی در بحبوحه فشار‌های خارجی

سالمندان از چه رفتار‌هایی بدشان می‌آید؟

فیلم/ جزئیات کالابرگ قبل از عید از زبان عضو کمیسیون اجتماعی

ارزش سهام عدالت امروز ۱ اسفند ۱۴۰۳+ جدول

منوچهر والی‌زاده دوبلور معروف درگذشت

فیلم/ کارگران قربانیان تاخیر در حق بیمه کارفرمایان

اینفوگرافی/ حداقل حقوق کارگران به دلار از سال ۱۳۵۷ تا ۱۴۰۳

عکس احساسی از عارف و دخترش ۵۰ سال پیش

توافق سنگین پرسپولیس با ژوائو دقیقه‌ای ۱۲۳ میلیون!

فیلم/ پزشکیان: قدرت مشکلات مردم را حل کنیم

سیگنال بهارستان به جهش قیمت طلا

اتسز بن قطب الدین کیست؟/از مهم‌ترین چهره‌های اولیه سلسله خوارزمشاهیان

فیلم/ به گِل نشستن ده‌ها نهنگ دندان‌کلفت در ساحل تاسمانی

قیمت دلار افزایشی شد

فیلم/ افشاگری مدیرعامل سابق ایران‌خودرو

استراحت کارتال به پرسپولیسی‌ها

دستور پزشکیان برای بازنگری سهمیه‌های کنکور

ایرج رضایی کیست؟/صدای ماندگار دوبلاژ ایران که درگذشت

اطلاعیه باشگاه پرسپولیس درباره تاریخ دربی

عکس/ تیپ خاص ترانه علیدوستی و همسرش ۱۲ سال پیش در ویتنام

فیلم/ رسایی: با واگذاری ایران‌خودرو به کروز باید منتظر بلایی مثل پیجر‌های لبنان باشیم

سراج‌الدین حقانی کیست؟/ بررسی زندگی و تأثیرات رهبر شبکه حقانی