ای تی اف یا صندوق های قابل معامله در بورس چیست؟

اقتصاد۲۴- شیوا سپهری: صندوق‌های قابل معامله (ETF) ابزار‌های مالی نوآورانه‌ای هستند که امکان سرمایه‌گذاری در سبدی متنوع از دارایی‌ها را فراهم می‌کنند. این ابزار‌ها با ترکیب ویژگی‌های صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک و سهام، به‌عنوان یکی از ابزار‌های پرکاربرد در بازار‌های مالی شناخته می‌شوند. در این مقاله، ساختار، انواع، مزایا و معایب ETF‌ها مورد بررسی قرار می‌گیرد.

صندوق قابل معامله چیست؟

ETF صندوقی است که واحد‌های آن در بورس معامله می‌شوند و شامل مجموعه‌ای از دارایی‌ها مانند سهام، اوراق بدهی، کالا‌ها یا شاخص‌ها است. برخلاف صندوق‌های مشترک که تنها در پایان روز بر اساس ارزش خالص دارایی (NAV) خریدوفروش می‌شوند، واحد‌های ETF در طول ساعات معاملاتی بازار، مشابه سهام، معامله می‌شوند. این ویژگی، امکان پاسخگویی سریع به تغییرات بازار را برای سرمایه‌گذاران فراهم می‌کند.

تاریخچه صندوق قابل معامله

ETF‌ها اولین بار در اوایل دهه ۱۹۹۰ در آمریکا معرفی شدند. اولین صندوق ETF موفق، شاخص S&P ۵۰۰ را دنبال می‌کرد و توانست جایگاه ویژه‌ای در میان سرمایه‌گذاران پیدا کند. در ایران، این صندوق‌ها از سال ۱۳۹۲ شروع به کار کردند و به یکی از ابزار‌های مهم سرمایه‌گذاری تبدیل شدند.

بیشتر بخوانید: چگونه می توانم در بورس سرمایه گذاری کنم؟

ساختار و نحوه عملکرد صندوق قابل معامله

صندوق‌های ETF معمولاً توسط نهاد‌های مالی معتبر مدیریت می‌شوند و سبدی از دارایی‌ها را در اختیار دارند. ارزش واحد‌های این صندوق‌ها با توجه به ارزش دارایی‌های پایه و عرضه و تقاضا در بازار تعیین می‌شود. ویژگی نقدشوندگی بالا در ETF‌ها به دلیل حضور بازارگردان‌هاست که معاملات را تسهیل می‌کنند و از ایجاد فاصله قیمتی زیاد جلوگیری می‌کنند.

انواع صندوق‌های ETF

صندوق ETF سهامی

به گزارش اقتصاد۲۴ صندوق ETF سهامی نوعی از صندوق‌های قابل معامله در بورس است که دارایی‌های اصلی آن شامل سهام شرکت‌های مختلف است. این صندوق‌ها معمولاً شاخص خاصی را دنبال می‌کنند و به سرمایه‌گذاران امکان می‌دهند بدون نیاز به خرید مستقیم سهام شرکت‌ها، از بازدهی بازار سهام بهره‌مند شوند. مزیت اصلی این صندوق‌ها تنوع در سبد سرمایه‌گذاری، نقدشوندگی بالا و هزینه مدیریت پایین است. همچنین، ETF سهامی ابزار مناسبی برای سرمایه‌گذارانی است که به دنبال مشارکت در بازار سهام با ریسک کمتر و مدیریت حرفه‌ای هستند.

صندوق ETF طلا

صندوق ETF طلا یکی از انواع صندوق‌های قابل معامله است که دارایی‌های آن به‌طور عمده شامل طلا یا اوراق بهادار مرتبط با طلا است. این صندوق‌ها به سرمایه‌گذاران امکان می‌دهند بدون نیاز به خرید و نگهداری فیزیکی طلا، از نوسانات قیمت طلا بهره‌مند شوند. صندوق ETF طلا با ویژگی‌هایی مانند نقدشوندگی بالا، امنیت بیشتر نسبت به نگهداری طلای فیزیکی، و کاهش هزینه‌های جانبی مانند انبارداری، گزینه‌ای مناسب برای کسانی است که به دنبال سرمایه‌گذاری در بازار طلا هستند.

صندوق ETF درآمد ثابت

صندوق ETF درآمد ثابت نوعی از صندوق‌های قابل معامله است که دارایی‌های آن عمدتاً شامل اوراق بدهی، اوراق مشارکت، سپرده‌های بانکی و سایر ابزار‌های کم‌ریسک با بازدهی ثابت است. این صندوق‌ها برای سرمایه‌گذارانی مناسب هستند که به دنبال حفظ سرمایه و دریافت سودی پایدار و کم‌ریسک هستند. ویژگی بارز این صندوق‌ها نقدشوندگی بالا و امکان خریدوفروش آسان در بازار بورس است، در عینحال نسبت به سپرده‌های بانکی اغلب بازدهی بیشتری ارائه می‌دهند. همچنین، این صندوق‌ها برای مدیریت بهتر نوسانات اقتصادی و ایجاد تعادل در پرتفوی سرمایه‌گذاری انتخابی مطلوب محسوب می‌شوند.

صندوق ETF مختلط

صندوق ETF مختلط نوعی صندوق قابل معامله است که ترکیبی از دارایی‌های مختلف مانند سهام، اوراق قرضه، کالا‌ها و دیگر ابزار‌های مالی را شامل می‌شود. این صندوق‌ها برای سرمایه‌گذارانی مناسب هستند که می‌خواهند با حفظ تنوع در پرتفوی خود، ریسک سرمایه‌گذاری را کاهش دهند و در عین حال از بازدهی بیشتری نسبت به ابزار‌های منفرد نظیر اوراق بدهی یا سهام برخوردار شوند. صندوق‌های ETF مختلط معمولاً به‌گونه‌ای طراحی می‌شوند که بتوانند از نوسانات مختلف بازار بهره‌برداری کرده و در عین حال ریسک آنها را کنترل کنند. این نوع صندوق‌ها برای کسانی که به دنبال یک استراتژی سرمایه‌گذاری متعادل و کم‌ریسک هستند، انتخابی عالی محسوب می‌شوند.

صندوق ETF شاخصی

صندوق ETF شاخصی نوعی صندوق قابل معامله است که هدف آن پیگیری عملکرد یک شاخص است. این صندوق‌ها از مجموعه‌ای از سهام یا اوراق بهادار تشکیل شده‌اند که به‌طور دقیق مشابه ترکیب موجود در شاخص مورد نظر هستند. سرمایه‌گذاران با خرید واحد‌های این صندوق‌ها به‌طور غیرمستقیم به آن شاخص خاص سرمایه‌گذاری می‌کنند. صندوق‌های ETF شاخصی به دلیل هزینه‌های پایین مدیریت، تنوع بالا و شفافیت در ترکیب دارایی‌ها، برای بسیاری از سرمایه‌گذاران، به‌ویژه کسانی که به دنبال سرمایه‌گذاری بلندمدت هستند، گزینه‌ای مناسب محسوب می‌شوند.

صندوق ETF بخشی

صندوق ETF بخشی نوعی از صندوق‌های قابل معامله است که تمرکز آن بر روی یک بخش خاص از بازار مانند صنعت، منطقه جغرافیایی یا گروه خاصی از دارایی‌ها است. به‌عنوان مثال، صندوق‌های ETF بخشی ممکن است در صنعت فناوری، انرژی، سلامت یا بخش‌های دیگری از بازار سرمایه‌گذاری کنند. این صندوق‌ها به سرمایه‌گذاران این امکان را می‌دهند که بدون نیاز به خرید سهام تک‌تک شرکت‌ها، به‌طور متمرکز در یک بخش خاص از بازار سرمایه‌گذاری کنند و از رشد آن بخش بهره‌مند شوند. صندوق‌های ETF بخشی برای افرادی که تمایل دارند در یک صنعت یا بخش خاص ریسک خود را متمرکز کنند، گزینه‌ای جذاب هستند.

مزایای صندوق‌های ETF

-نقدشوندگی بالا با امکان خریدوفروش سریع واحد‌ها در بازار.

-هزینه پایین‌تر نسبت به صندوق‌های مدیریت فعال.

-شفافیت که اطلاعات مربوط به سبد دارایی به‌صورت منظم منتشر می‌شود.

-تنوع سرمایه‌گذاری و امکان دستیابی به بازدهی متنوع تنها با خرید یک واحد.

-مدیریت حرفه‌ای کهمدیریت دارایی‌ها توسط تیم‌های تخصصی انجام می‌شود.

-معافیت مالیاتی که برخی از این صندوق‌ها شامل معافیت‌های مالیاتی هستند.

معایب صندوق‌های ETF

ریسک بازار: قیمت واحد‌ها می‌تواند تحت تأثیر نوسانات بازار کاهش یابد.

کارمزد معاملات: هر خرید یا فروش شامل هزینه‌ای برای سرمایه‌گذار است.

پیچیدگی برای مبتدیان: درک کامل ساختار و عملکرد آن برای تازه‌کار‌ها ممکن است دشوار باشد.

تفاوت ETF با صندوق‌های مشترک

معاملات روزانه: ETF برخلاف صندوق‌های مشترک، در طول ساعات بازار معامله می‌شوند.

هزینه کمتر: ETF معمولاً هزینه‌های مدیریتی پایین‌تری دارند.

شفافیت بیشتر: سرمایه‌گذاران می‌توانند ترکیب دارایی‌های این صندوق‌ها را مشاهده کنند.

نقش ETF در بازار سرمایه

ETF‌ها ابزاری کلیدی در توسعه بازار‌های مالی هستند و به دلیل سادگی در استفاده، به سرمایه‌گذاران خرد و نهادی کمک می‌کنند تا با سرمایه‌های محدود به بازار‌های متنوع دسترسی پیدا کنند. این صندوق‌ها نقش مهمی در افزایش مشارکت عمومی در بازار سرمایه و عمق‌بخشی به آن ایفا می‌کنند.

کلام پایانی

صندوق‌های قابل معامله با ترکیب مزایای سهام و صندوق‌های مشترک، یکی از ابزار‌های مؤثر برای سرمایه‌گذاری در بازار‌های مالی هستند. این ابزار‌ها با کاهش ریسک، افزایش شفافیت و تسهیل معاملات، انتخابی مناسب برای سرمایه‌گذاران مبتدی و حرفه‌ای محسوب می‌شوند. گسترش استفاده از این صندوق‌ها می‌تواند نقش مهمی در تقویت و پویایی بازار سرمایه ایفا کند.