افزایش فرار مالیاتی در سایه کارت‌های بانکی بدون استفاده

طی سال های اخیر و با رونق بانکداری الکترونیک شاهد افزایش چشمگیر کارت های بانکی در میان مردم هستیم که این مهم بنا به اظهار نظر کارشناسان اقتصادی مشکلات عدیده ای را به دنبال داشته است.

‏اقتصاد24- افزایش فرار مالیاتی در سایه کارت های بانکی بدون استفاده از جمله پدیده های امروز اقتصاد ایران است، پدیده ای که وجود آن نشأت گرفته از ضعف سیستم بانکی و خلاء قوانین مربوطه است.

طبق آمار موجود متاسفانه بیش از ۸۰ درصد از کارت های بانکی ‏صادر شده در طول ماه هیچ گونه تراکنشی ندارند و بیشتر به دلیل دریافت وام، ‏حقوق و یا سایر موارد دیگر از سوی بانک ها صادر می شوند به گونه‌ای ک بر ‏اساس آمار موجود هر فرد ایرانی به طور متوسط ۵ کارت بانکی دارد که این میزان ‏خود می تواند نشان از وجود ضعف های بسیار در بانکداری الکترونیک باشد.‏

جالب است بدانیم که با رونق بانکداری الکترونیکی شاهد افزایش چشمگیر کارت ‏های بانکی هستیم، به گونه ای که طبق اظهار نظر کارشناسان مسایل بانکی ‏طی چند سال گذشته تعداد کارت های بانکی بیش از 10 برابر افزایش یافته است ‏که این افزایش بی رویه می تواند تبعات منفی را بر اقتصاد کشور و حتی ‏دارندگان کارت های بانکی برجای بگذارد، چرا که زمینه سوءاستفاده از دارندگان ‏کارت های بانکی به دلیل عدم استفاده از آن به راحتی فراهم می شود.‏

استفاده از کارت های بانکی مزایا و معایب متعددی دارد که مهمترین مزیت استفاده از کارت های بانکی افزایش امنیت برای مشتریان و همچنین ‏کسب سود بیشتر برای بانک ها است، اما در کنار این موارد نمی توان به ‏هیچ عنوان معایب استفاده از کارت های بانکی و یا افزایش آن را نادیده گرفت.‏

فرار مالیاتی عاملی برای افزایش کارت های بانکی

کارشناسان بر این باورند که مهمترین دلیل افزایش کارت های بانکی فرار ‏مالیاتی است چرا که در سایه رواج و استفاده از کارت های بانکی تمام موارد به ‏صورت شفاف ثبت می شود بنابراین برخی از افراد سودجو برای پرداخت نکردن ‏مالیات اقدام به استفاده از چندین کارت بانکی به طور همزمان می کنند تا از این ‏طریق امکان دستیابی به اطلاعات مالی آنها دشوار و یا حتی ناممکن شود. تا ‏جایی که بنا به گفته مدیرکل دفتر بازرسی ویژه مبارزه با پولشویی و فرار مالیاتی ‏‏«بیش از ۵۰۰ میلیون حساب بانکی در ازای ۸۰ میلیون نفر جمعیت کشور وجود ‏دارد که این زنگ خطر است». ‏

نگاهی به آمار کارت های بانکی در کشورهای دیگر

آنچه مسلم است طبق آمار منتشر شده موجود ایران دارای رتبه اول جهانی ‏تعداد حساب بانکی است به گونه ای که نسبت تعداد حساب بانکی به ‏‏هزار نفر جمعیت بالغ در ایران بالای هشت هزار است تا جایی که تهرانی‌ها با حدود ‏‏۲۸ درصد بیشترین و ایلامی‌ها با ۰.۷۹ درصد کمترین سهم را در بین صاحبان ‏کارت بانکی شهروندان استان‌های ایران دارند که البته این نسبت برای ‏کشورهای ترکیه ۱۲۰۰، عربستان سعودی ۱۰۰۰، مالزی ۸۰۰، هند، ایتالیا و ‏ارمنستان ۷۰۰ و برزیل ۶۰۰ گزارش شده است.‏

بدیهی است صدور کارت برای بانک ها با توجه به افزایش هزینه‌های چاپ کارت و ‏در مقابل عدم دریافت هزینه های اضافی از درخواست کننده چندان مقرون به ‏صرفه نخواهد بود هرچند برخی از منتقدان بر این باور هستند که صدور کارت ‏بانکی خود منبع درآمدی برای بانک‌ها محسوب می‌شود اما باید یادآور شد که در ‏شرایط موجود صدور کارت نه تنها برای بانک به صرفه نیست بلکه می‌تواند باعث ‏افزایش هزینه‌های بانک نیز شود.‏

از سوی دیگر باید خاطرنشان کرد با توجه به نامناسب شدن شرایط اقتصادی ‏مردم متاسفانه طی چند ماه گذشته شاهد افزایش کرایه کارت های بانکی ‏هستیم که این نیز می‌تواند نقش بسزایی در فرار مالیاتی و یا پولشویی داشته ‏باشد به عنوان مثال در حال حاضر شاهد اجاره کارت بانکی با مبلغ ماهیانه 2 تا 5 میلیون تومان هستیم که این مبلغ در شرایط موجود به یقین پیشنهاد ‏وسوسه کننده‌ای برای برخی از افراد خواهد بود بنابراین اعمال سیاست‌های ‏مناسب و کارشناسی شده برای ساماندهی کارت‌های بانکی در رونق اقتصادی ‏بسیار موثر خواهد بود اتفاقی که امروزه متاسفانه به دلایل مختلف شاهد تحقق ‏آن نیستیم. هر چند در این مجال باید متذکر شد که تمام مسئولیت های ناشی ‏از استفاده کارت بانکی متوجه شخص دارنده حساب خواهد بود بنابراین نمی ‏توان تنها به بهانه اجاره دادن کارت، خود را از مسئولیت های ناشی از آن فارغ ‏کرد.‏

هرچند ایران در داشتن کارت‌های بانکی پیشتاز است ‏اما متاسفانه از نظر کیفی با استانداردهای جهانی فاصله چشمگیر دارد که این ‏خود می‌تواند عاملی برای افزایش تعداد کارت های بانکی باشد بنابراین اولین ‏اقدام برای کاهش تعداد کارت های بانکی افزایش خدمات کیفی اینگونه کارت ‏ها است.‏